Slovakya’da 7.000 Yıllık Toplu Mezar Ortaya Çıktı

Slovakya’daki bir Neolitik yerleşimde, başı kesilmiş ve ardından bir hendeğe atılmış çoğu genç, yaklaşık 35 kişinin kalıntıları keşfedildi.

Araştırmacılara göre, ürkütücü bulgunun konumu ve iskeletlerin pozisyonları, kurbanların, muhtemelen hendeğin üzerine inşa edilmiş bir savunma duvarını ritüelistik olarak güçlendirmeyi amaçlayan insan kurbanları olarak, kasıtlı olarak oraya atıldığını gösteriyor.

Kiel Üniversitesi’nde protohistorik ve sosyal arkeoloji profesörü olan Martin Furholt, “Bu toplu mezarın, yerleşimin nasıl tanımlanacağı ve güçlendirileceğine dair manevi fikirlerle ilgili olduğunu düşünüyorum.” diyor.

(İlgili: 5.000 Yıllık Toplu Mezarda Gömülenler Aile Çıktı)

“İnsanların yaşadığı bir yerleşimin etrafında bir hendek var ve sonra insanları hendeğe atıyorsunuz. İster kasten öldürülmüş olsunlar ister doğal sebeplerden ölmüş olsunlar. çünkü muhtemelen bu ölü insanların sahip olduğu büyülü veya sembolik güç hakkında fikirler vardı.”

Furholt ve Kiel Üniversitesi’ndeki meslektaşları, 2012’den beri Slovakya’da, ülkenin Avusturya ve Macaristan sınırları yakınında bulunan Vráble’daki sahada çalışıyorlar.

Bu yerleşme, adını “lineer bant seramikleri” anlamına gelen Almanca “Linearbandkeramik” teriminden alan ve yaptıkları çanak çömlek türünü ifade eden erken Neolitik LBK kültürüne atfedilen eski bir yerleşimdi.

Furholt, Vráble’daki insanların atalarının, yaklaşık 1.500 yıl önce Anadolu’dan, şimdiki Yunanistan’a geçmiş gibi göründüğünü söylüyor. LBK kültürü oradan Avrupa’nın birçok yerine yayıldı ve Batı Avrupa’da İngiltere’de Stonehenge ve Fransa’da Carnac gibi megalitik yapılar inşa eden ilk Neolitik yerleşimcilerin ataları olabilirler.

İnsan kurbanı

7.000 yıllık toplu mezar, Vráble’daki yerleşimin girişlerinden birinin yakınındaydı ve çeşitli yönlerden, oraya atılan insanların kasten, muhtemelen kafaları kesilerek öldürüldüğü öne sürülüyor.

Kazıya katılan bir antropolog olan Zuzana Hukeľová, “Kazıda, net bir travma belirtisi veya belirgin patolojik değişiklikler göremedik. Ancak cesetlerin kafatasları yoktu ve kafaların nasıl ve ne zaman çıkarıldığından hala emin değiliz.” diyor.

Hukeľová, kafa kesmenin olası ölüm nedenlerinden biri olabileceğini söylüyor ve araştırmacıların şu anda yürütülen antropolojik testlerin sonuçlarından daha fazlasını öğrenmeyi umduklarını da sözlerine ekliyor.

İskeletler, gelişigüzel bir şekilde, uzuvları farklı pozisyonlarda durur şekilde gömülmüştü. Araştırmacılar göre bu, cesetlerin muhtemelen çukura atıldığını gösteriyor.

Ölenlerin çoğu, öldürüldüklerinde 18 ila 25 yaşları arasında genç yetişkinlerdi ve bazıları ise 25 ila 35 arasında görünüyor. Ancak olgun veya yaşlı bireyler yoktu ve kafatasıyla birlikte gömülen tek kişi olan sadece bir bebek vardı. Araştırmacılar, yaş aralıklarını iskeletler analiz edildiğinde daha iyi anlayacaklarını söylüyor.

Eski bir gizem

Furholt, Vráble’daki Neolitik yerleşimin herhangi bir zamanda 80 kadar “uzun evden” oluştuğunu ve her uzun evin bir veya daha fazla geniş ailenin evi olduğunu söylüyor.

Yerleşim üç ayrı mahalleye bölünmüştü ve iskanın sonraki aşamalarında savunma duvarı ve hendek sadece bir mahallenin etrafına inşa edilmiş gibi görünüyordu, bu da insanları diğer mahallelerden uzak tutma girişimi olabilirdi.

“Bu mahallelerden sadece biri bu tür bir tahkimata sahip ve altı girişi var, ancak hiçbiri bu mahalleyi diğerlerine bağlamıyor. Bu bize dışarıdan birine karşı savunma yapmak için değil, komşularına erişimi engellemeye çalıştıkları bir tür iç bölünme olduğunu düşündürüyor.”

Almanya, Goslar’daki OsteoArkeolojik Araştırma Merkezi’nde (OsteoARC) arkeolog olan Christian Meyer, Vráble’daki kazılara dahil değil, ancak diğer LBK bölgelerinde kitlesel şiddet üzerine çalıştı.

Meyer, “Katliamlar, infazlar, işkence, sakatlama ve çeşitli kült uygulamalar gibi yorumlar ileri sürüldü. Bu arkeolojik kültür hakkında zaten bilinenler göz önüne alındığında, başka bir toplu mezar gibi görünen şeyin keşfi kendi içinde şaşırtıcı değil.” diyor.

“Vráble’daki toplu mezarın alışılmadık bir özelliği, oraya gömülen insanların kafalarının kayıp olmasıydı. Bu en dikkat çekici şey gibi görünüyor ve muhtemelen derin bir öneme sahip. Bu site, sosyal etkileşimler ve geçmişte binlerce yıl önce bu zamanlarda yaşayanların ve ölülere davranışı hakkındaki bilgimizi geliştirecek.”

Live Science. 3 Ekim 2022.