Sibirya’da Bulunan 46.000 Yıllık Yuvarlak Kurtlar Canlandırıldı

Sibirya’da donmuş toprakta bulunan yuvarlak kurtlar, “kriptobiyoz” adı verilen yavaş bir metabolizma ile hayatta kalmış.

PLOS Genetics dergisinde yayımlanan yeni bir araştırmaya göre, bir araştırma ekibi 46.000 yıllık Sibirya permafrostundan tarih öncesi yuvarlak kurtları topladı ve canlandırdı.

Parazitik mikroorganizmalar, aşırı koşullara dayanmak için metabolizmalarını son derece düşük seviyelere indirdikleri “kriptobiyoz” adı verilen bir duruma girerek hayatta kalmış gibi görünüyor. Esasen, bu kurtlar zamanda donmuştu.

Araştırmacılar, yine permafrostta bulunan bitki materyalini radyokarbon tarihleyerek, yuvarlak kurtların veya nematodların yaşını hesapladılar. Bu organizmaların, kurtların bulunduğu yerin yakınındaki Kolyma Nehri’ne ithafen Panagrolaimus kolymaensis adını verdikleri daha önce bilinmeyen bir türün üyeleri olduğunu belirlediler.

(İlgili: Dünyanın En Uzun Süre Yaşayan 10 Hayvanı)

Köln Üniversitesi’nde çalışmanın ortak yazarı ve evrimsel biyolog Philipp Schiffer, “Bunların canlı olduğunu söyleyebiliriz çünkü hareket ediyorlar, kültür tabakalarındaki bakterileri yiyorlar ve çoğalıyorlar.” diyor.

Bu araştırmaya dahil olmayan Wyoming Üniversitesi’nden moleküler biyolog Thomas Boothby, “Kendini kapatabilen ve bu askıya alınmış yaşam durumuna girebilen karmaşık ve çok hücreli bir organizmaya sahip olmak – tüm kapsamlar ve amaçlar için ölü görünüyor … akıllara durgunluk veriyor.” diyor.

Manoa’daki Hawaii Üniversitesi’ne göre organizmalar kriptobiyoza girdiğinde metabolik, üreme, gelişim ve onarım süreçleri durma noktasına geliyor. Geçmiş çalışmalar, bu durumda olan ve uzun süre hayatta kalan organizma örnekleri bulmuştu. Örneğin, bir Bacillus bakteri sporu kehribarda 25 ila 40 milyon yıl yaşadı ve bir Lotus tohumu, eski bir gölde 1.000 ila 1.500 yıl geçirdikten sonra çimlendi. Daha önce, bir yuvarlak kurtun kriptobiyozda hayatta kaldığı en uzun süre ise sadece 39 yıldı.

Uzun süre önce donmuş yuvarlak kurtların keşfi ilk olarak, bir fosil arktik sincap yuvasında bulunan kurtların 42.000 yaşında olduğunu tahmin eden 2018 tarihli bir çalışmada ana hatlarıyla belirtilmişti. Yeni çalışma, rekor yaşı 4.000 yıl daha geriye itiyor ve genellikle yalnızca bir ila iki ay yaşayan, daha önce bilinmeyen bir türün parçası olduklarını iddia ediyor.

Kuzey Karolina Üniversitesi’nde çalışmanın yazarı olmayan ancak PLOS Genetics için editörlüğünü yapan bir biyolog olan Gregory Copenhaver, “Hayatta kaldığı yıl şok edici şeylerden biri.” diyor.

Ancak çalışmaya dahil olmayan Brigham Young Üniversitesi’nden bir biyolog olan Byron Adams, parazitlerin yaşından o kadar emin olmadığını söylüyor; çalışma, kurtların kendilerinin değil, yalnızca çevredeki bitki materyalinin yaşını doğruluyor. “Yazarlar, buldukları hayvanların sonradan gelmediklerini göstermek için çalışma yapmadılar.”

Araştırmacılar, laboratuvarda 100’den fazla nesil üreterek kurtlar hakkında daha fazla şey öğrendiler. Diğer Panagrolaimus türleri gibi, yeni keşfedilen tür de partenogenez yoluyla eşeysiz olarak ürüyor ve normal iki yerine üç tam kromozom setine sahipti.

Orijinal, canlandırılmış kurtlar artık hayatta olmasa da, yavrularından bazıları hala gelişiyor. Bu nematodlar, dehidrasyona karşı korunmak için trehaloz adı verilen bir şeker kullanıyor gibi görünüyor ve bu maddenin dondurulduğunda hücreleri koruduğu gösterildi.

Araştırmaya göre, bir gün kriptobiyoz kullanan organizmaları incelemek, insan hücrelerini korumanın yollarını ortaya çıkarabilir.

Yeni Zelanda’daki Otago Üniversitesi’nden bir biyokimyacı olan Craig Marshall, “Belki de aynı şeyleri başaran moleküller geliştirebiliriz.” diyor.

Smithsonian Magazine. 28 Temmuz 2023.

Makale: Anastasia Shatilovich et al. 2023. A novel nematode species from the Siberian permafrost shares adaptive mechanisms for cryptobiotic survival with C. elegans dauer larva. PLOS Genetics.