Sibirya’da 13.000 Yıllık Oyulmuş Mamut Dişi Bulundu

Batı Sibirya’da yetişkin bir mamutun 13.000 yıllık dişinin üzerine oyulmuş çift hörgüçlü deve çizimleri bulundu.

Oyulmuş diş, 1988 yılında Tom Nehri’nin alt kısmında Parusinka olarak bilinen bir bölgede bulundu.

Yaklaşık 70 cm uzunluğunda ve 10 cm çapındaki eser, 35-40 yaşlarındaki bir erkek mamutun 1,5 metre uzunluğundaki dişinin ön kısmının bir parçası.

Eser, Khakassian Dil, Edebiyat ve Tarih Araştırmaları Enstitüsü’nden Dr. Yury Esin ve meslektaşları tarafından incelendi.

(Sibirya’da 18.000 Yıllık Donmuş Köpek Bulundu)

Araştırmacılar, radyokarbon tarihlemesi sonucu eserin yaklaşık 13.000 yıl öncesine ait olduğunu ve üzerinde birkaç kesiğin yer aldığını tespit etti.

Araştırmacılar, “Tom Nehri’nde bulunan dişin üzerindeki gravürler kendine özgü özelliklere sahip, bu da dişin belgelenmesini zorlaştırıyor.” diyor.

“Çok ince ve dar çizgileri var, bu da onların incelenmesini zorlaştırıyor ve izini sürme sürecini can sıkıcı hale getiriyor.”

“Çizgiler yuvarlak, uzun, kavisli ve ağır bir nesnenin yüzeyinde yer aldığından görüntünün tamamı, dişi döndürmeden gözükmüyor ve anlaşılmıyor.”

“Dişin kötü bir durumda olması, tam ve tutarlı bir düzenleme oluşturamamamıza neden oluyor.”

Bu nedenle bilim insanları, dişin yüzeyinin iki boyutlu bir modelini hazırladı ve dişin yüzeyinde, iki çift halinde gruplandırılmış çift hörgüçlü deve görüntüleri olduğunu tespit etti.

Araştırmacılar, “Dört hayvanın hepsi (yukarıdaki resimde #1, 2, 3 ve 4 olarak belirtilen), benzer teknikler ve araçlar kullanılarak aynı şekilde işlenmiş.” diye açıkladı.

“Bu görüntülerin temel biçimsel özelliği, figürlerin ana hatlarını iç taraftaki bir dizi kısa enine kesimle birleştirmesi. Bazı yerlerde ana hatlar eksik olduğundan, kısa yolların kendisi dış çizgi görevi görüyor.”

“Develerin hepsi sadece iki ayaklı olarak tasvir edilmiş. Çoğu durumda, ayak dış çizgilerinin alt kısımları birbirine bağlı değil.”

“Develerin ön ayaklarından, karın kısmından, boyunlarının altından, hörgüçlerinin arasından (öndeki hörgüç ile boyun arasındaki, arkadaki hörgüç ile ve sağrı arasındaki yer) ve alınlarının üst kısımlarından çıkan kalın kılları var. Kafaları küçük ve köşeli.”

Araştırmacılar, “İki figürün (#1 ve #3) kafalarının içindeki tek nokta, muhtemelen gözlerinin olduğu yeri işaret ediyor.” diyerek ekledi.

“Kuyrukları alabildiğine uzuyor ve aşağı iniyor. Sonuç olarak, hayvan figürleri oldukça gerçekçi ve çizenlerin konuya hakim olduklarını gösteriyor.”

Araştırmacılar, develerin arka bacakları (#1) ve (#3) arasında karmaşık bir antropomorfik (insan biçimli) figür fark etti.

“Sağa doğru yürüyen iki bacağı andırıyor (ancak, herhangi bir dış çizgiyle belirtilmiş bir ayağı yok). Resimde, # 5 numaranın altında gösteriliyor ve sarı renkle çizili.”

“Bu çizimin, üst kısmı hayvan bacaklarıyla çizilmiş antropomorfik (insan biçimli) bir figür olması muhtemel.”

Ekibe göre, Tom Nehri’nde bulunan dişlerin üzerindeki görüntüler, Asya’daki bilinen en eski deve tasvirleri.

Araştırmacılar, “Deve figürlerinin biçimsel özellikleri üzerine yapılan karşılaştırmalı analiz, figürlerin, dişin yaşıyla uyumlu olduğunu gösteriyor; bu da onları şuana kadar bildiğimiz Asya’daki en eski deve görüntüleri yapıyor.” diyor.

“Bu bölgedeki gravürlerin keşfi, Üst Geç Paleolitik Dönem’de buzul çevresi bozkırından güneye, Batı Sibirya’ya göç eden hareketli nüfus gruplarının olduğu teorisiyle de tutarlı.”

Sci-news. Enrico de Lazaro. 25 Eylül 2020.

Makale: Yury N. Esin et al. 2020. Images of camels on a mammoth tusk from West Siberia. Archaeological Research in Asia 22: 100180; doi: 10.1016/j.ara.2020.100180