Şempanzeler Başkalarını İzlemeden Alet Kullanmayı Öğrenebiliyor

Yapılan son gözlemler, şempanzelerin bir problemi çözmek için kendi kendilerine, başka birini izlemeden alet kullanabildiklerini gösteriyor.

F: Birmingham Üniversitesi

Şempanzelerin (Pan troglodytes) kendiliğinden su yüzeyindeki yiyecekleri çubuklar yardımıyla çekip çıkardığının kanıtı olarak gösterilen bir araştırma yayımlandı.

Birmingham Üniversitesi’nden ve Tübingen Üniversitesi’nden araştırmacılar, yabani şempanzelerde, su yüzeyindeki yosunları çekip çıkarmak için çubukları alet olarak kullanma davranışının kendiliğinden geliştiğini gözlemledi.

(Uzun Mesafe Seyahat Eden Şempanzeler Daha Sık Alet Kullanıyor)

İngiltere’deki Twycross Hayvanat Bahçesi’ndeki şempanzelere, içinde yiyeceklerin yüzdüğü su dolu bir kap verildi. Teste tabi tutulan şempanzeler çubukları kullanarak yiyecekleri aldı ve testi başarıyla geçti. Dahası, şempanzeler, yabani akrabalarının yaptığı gibi aynı şekilde kendi kendilerine çubukları kullandılar.

Elde edilen sonuçlar, kabul gören şempanzelerin alet kullanmayı öğrenmeleri için birbirinden görmeleri gerektiği düşüncesine meydan okuyor ve hatta aksine hepsi olmasa da bazı alet kullanım davranışlarının daha önceden var olduğunu ileri sürüyor (araştırmacılar bunu “gizli çözüm” olarak adlandırıyor.).

(Şempanzeler Taş-Kağıt-Makas Oynamayı Öğrenebiliyor)

Elisa Bandini “Alışılagelmiş düşünceye göre, şempanze davranışları insanlarınki gibi kültürel ve bu kültürel davranışlar gruplar arasında aktarılıyor. Eğer durum böyle olsaydı, aynı davranışların diğer öznelerde de görülmemesi gerekirdi. Örneğin, hiç kimse nesli tükenmiş dilleri tekrar keşfedemezdi.” şeklinde açıklıyor.

İnsanlar ve şempanzeler arasındaki yakın genetik bağlar sayesinde, daha önce hiç görmese de bir şempanze kendiliğinden ilk insanların materyal kültür kalıplarını kendiliğinden keşfedebilir.

Dr. Claudio Tennie şöyle diyor: “Araştırmadan ulaşılan sonuçlar, uzun süredir maymunların bu davranışları sergileyebilmeleri için gözlem yapmaları gerektiği düşüncesi, maymunların aynı davranışı bağımsız olarak sergilediğinin görülmesiyle, kültürel aktarımın getirdiği bir yanılgı olabileceğini gösteriyor.”

(Şempanzeler Tıpkı Yüzler Gibi Popoları da Tanıyabiliyor)

Birmingham Üniversitesi. 28 Eylül 2017

Makale: Bandini, E., & Tennie, C. (2017). Spontaneous reoccurrence of “scooping”, a wild tool-use behaviour, in naïve chimpanzees. PeerJ, 5, e3814.