Selçuklu Türbesi’ndeki Hatalı Çini Restorasyonu İncelenecek

Arkeofili olarak gündeme taşıdığımız, Sivas’taki Selçuklu türbesindeki hatalı çini restorasyonu konusunda yeni detaylar ortaya çıktı ve Vakıflar Bölge Müdürü bir açıklama yaptı.

Tarihi Şifahiye Medresesi içinde yer alan türbenin 2011 yılında geçirdiği restorasyon sonrasında çekilen fotoğraflar, türbenin iç bölümündeki sandukaların orijinal bölümleriyle, restore edilmiş bölümler arasında büyük bir uyumsuzluk olduğunu gözler önüne sermişti.

DHA’nın haberine göre, 2008’de Şifahiye Medresesi ve bitişik olan Çifte Minareli Medrese’nin Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından restorasyonuna başlandı. İhaleyi alan Doğa İnşaat firması mali sorunlarla karşılaştı ve restorasyon 2012’de tamamlandı. Bu restorasyon sırasında, İzzettin Keykavus da dahil olmak üzere hanedana ait 12 sanduka da restore edildi. Sandukaların üzerindeki çinilerle Karayolları’dan işçi emeklisi olan ve kendi evinin bahçesinde kurduğu atölyede oyma ve ahşap boyama işleri ile uğraşan Necdet Çekmen ilgilendi.

Çekmen çalışmaların Vakıflar Bölge Müdürlüğü ve ilgili mühendislerin gözetiminde yapıldığını da AA’ya yaptığı açıklamada şu sözlerle belirtmişti: “Yaptığımız her çalışma kontrol ediliyor. Vakıfların istediği şekilde projeye uygun eserde çalışma yapıyorum. Projelerin uymadığı yerleri yeniden yapıyorum. Tarihi medresenin restorasyon çalışmasının yapan müteahhit firma, hassas bir şekilde çalışmaları yürütüyor, çalışmalara da büyük özen gösteriyor.”

Restorasyonlar sonrasında ise sandukaların orijinal bölümleriyle sonradan boyanan kısımların aslında ne kadar uyumsuz olduğu  ve bir “yama” görüntüsüne sahip olduğu ortaya çıktı ve gündeme getirmemizle birlikte sosyal medyada büyük tepki çekti.

Vakıflar Bölge Müdürü İnceleyecek

DHA’nın yaptığı haberde belirtildiğine göre tepkiler üzerine Vakıflar Bölge Müdürü Cemal Karaca bir açıklama yaptı. Karaca, kendisinin kısa bir süre önce göreve başladığını ve restorasyonun içeriği ile ilgili bir bilgi sahibi olmadığını söyledi. Karaca, söz konusu restorasyon çalışmalarının belgelerini inceledikten sonra bir değerlendirme yapmasının daha doğru olacağını ifade etti.

Çinilerde Sadece Boyama İşlemi Yapıldı

DHA’nın haberiyle birlikte restorasyon konusunda yeni detaylar da ortaya çıktı. Şifahane’nin ilk restorasyonunun, 1. Dünya Savaşı’nda hasar görmesinden sonra 1937 yılında yapıldığı öğrenildi. Çinilere ilk müdahele bu tarihte yapılmış.

2011 yılındaki restorasyonda ise çinilerin yerlerinin değiştirilmediği veya ilave yapılmadığı, sadece çinilerin deforme olan bölümlerinde boyama işlemi yapıldığı belirtildi.

Alınan bilgiye göre, 2011 yılında şifahenenin bitişiğindeki Çifte Minareli Medrese ile Gökmedrese’nin bazı bölümlerinde de orijinalindeki mavi çiniler yerine mavi boya kullanılmıştı. Yetkililer çini kullanılamayacak kadar bozulma olmuş yerlerde 70-80 yıl kullanım ömrü bulunan boyalar kullanıldığını, buradaki temel amacın eseri korumak olduğunu dile getirmişlerdi.

Görsel: Twitter kullanıcısı @BirOzuFilmi

1. İzzettin Keykavus Türbesi ve Şifahiye Medresesi

1220 yılında veremden ölen İzzettin Keykavus Sivas’ta 1200lü yıllarda kendi yaptırdığı Şifahiye Medresesi’nin içerisinde bulunan türbeye defnedildi. Kare planlı türbe ongen tuğla örgülü bir kasnağa sahip kubbe ile örtülü ve sivri külahlı. Türbede 1. İzzeddin Keykavus yanında aynı hanedana ait on iki mezar sandukası daha yer alıyor.

Türbenin cephesinde ise Selçuklu sanatının zengin çini süslemeleri bulunuyor. Türbenin geometrik geçmeler, yıldızlar, kufi yazılar, mavi, lacivert, firuze ve beyaz renklerden oluşan süslemeleri şifahanenin en önemli bölümünü oluşturuyor. Sağ pencere üstündeki alınlıkta yazılana göre bu çini süsleme, Ahmed Bekirül Marendi tarafından yapıldı. Tıp öğrenimi ve hastane amaçlı kullanılan Şifahiye Medresesi de Selçuklu döneminin şaheserlerinden sayılıyor. Medrese 1220 tarihli en eski vakfiyeye sahiptir.

Görseller: DHA