Sahra Çölü’nün Ortasında Taş Aletlerden Oluşan Bir Halı

Messak Settafet bölgesinde yürütülen çalışmalar sonucunda Sahra Çölü’nün ortasındaki dev masif bir kumtaşı kaya bloğunun üstünde tüm alana yayılmış şekilde taş aletler bulundu. Araştırmacıların taş aletlerden yapılmış bir halı olarak betimlediği durum matematiksel olarak şöyle bir sonuç veriyor; Metrekare başına 75 alet, kilometre kare başına 75 milyon taş alet.

Çok Erken Döneme Tarihlenmesine Rağmen Yoğun Bir Aktivite Gözlemlenmekte

Kayaya çizilmiş resimleri ile ünlü Messak Settafet bölgesi, 350 km uzunluğunda ve yaklaşık 60 km genişliğinde bir alanı kaplıyor araştırmacılar bölgenin “Antropojenik” yani insan yapımı bir alan olduğunu belirtiyorlar.Zira alanın her yerinde insan izlerini bulmak mümkün.

Afrika üzerine yapılan araştırmalardan birinde ise ilginç sonuçlarla karşılaşılıyor. İnsan evriminin son 1 milyon yılında kenara bıraktığı taş aletler, kilometre başına hesaplandığında 1 kilometrekare başına büyük Gize Piramiti(2,1 m x 1014 metreküp kaya bloğu) boyutlarında taş alet bulunmakta.

Cambridge Üniversitesi’nden Dr. Robert Foley “Messak kaya taşı Libya’nın engin kumdan denizlerinin ortasında bulunan ve homininler için oldukça uygun bir kaynak görevi gören bir blok. Bu yoğun taş alet buluntularının ise Orta ve Üst Pleistosen zamanında oluştuğunu düşünüyoruz.” diyor.

Araştırmacıları şaşırtan şey ise “Antropojen” terimini bir alan üzerinde kullanmak için bu dönemin oldukça erken olması. Çünkü insanın doğaya olan bu türden müdahaleleri için bilinen kritik zamanlar 10.000 yıl önceki tarıma geçiş Neolitik Dönem ve 200 yıl önceki endüstri devrimi.

Ekipteki bir başka uzman olan  Dr Marta Mirazón Lahr ise “Taş alet yapımı günümüzden 2 milyon yıldan çok daha öncesine dayanmaktadır ve bu araştırmada bu faaliyetin çevre etkisi üzerine yapılmıştır. Messak Settafet ise insanın tüm bir çevre üzerindeki yoğun faaliyetinin en erken örneklerinden birini vermektedir. Bu durum bize şunu gösteriyor ki, bu erken teknolojilerin çevre üzerine etkileri düşündüğümüzden daha büyük olabilir.”

Çalışma PLOS ONE dergisinde yayınlandı ve buradan çalışmaya erişmek mümkün.

Homininler Taş Aletlere Bağımlı Yaşam Sürmektelerdi

Yüzey araştırmasına 2011 yılında karar verildi ve arazi metre karelik alanlara bölünerek araştırılmaya başlandı. Her araştırılan alanda ise yoğun bir şekilde insan aktivitesine rastlandı. Tüm alandaki insan eseri aletler elendiğinde ise çıkan ortalama sonuç metrekare başına 75 taş alet oldu.

Araştırmacıların aletler hakkındaki düşüncesi ise alet gruplarını tümüyle alışılagelmiş bir şekilde silah yada kesici alet bazında değerlendirmekte oldukça basit bir değerlendirme olacağı yönünde. Araştırmacılar aletlerin çok daha sofistike olduklarını belirtiyorlar.

Dr Foley “Bu miktardaki buluntular, bize Afrika homininlerinin taş alet teknolojine oldukça bağımlı olduğunu gösteriyor. Bu durumda taş alet yapımı için oldukça uygun olan bu bölgeyi bir hominin mıknatısı olarak düşünmek de mümkün.”

Araştırmacılar taş devri insanlarının taş aletteki başarılara bu kadar bağımlı oldukları düşünüldüğünde onlar için böylesine bereketli bir alanın kontrolünün de oldukça önemli olduğunun düşünülebileceğini belirtiyorlar.

Dr Marta “Hominininlerin bu tür bölgeler yaşamlarında oldukça önemli bir yer tutuyorsa bu demek oluyor ki, onlar bu tür bölgelerden uzakta olmazlar ve ihtiyaçları doğrultusunda bu tür bölgelere bir şekilde adapte olma zorundadırlar” diyor.

Ayrıca alanda yanlarında büyük taş bloklar bulunan ufak çukurlar bulunmuş. Bu çukurların boyutları ortalama 2 metre genişliğinde ve 50 cm derinliğinde. Ayrıca bu tür çukurların benzerlerine Neolitik Dönem’de de rastlanmakta. Genellikle kullanım işlevinin ise tuzak veya oyun amaçlı olduğu düşünülmekte.

Keşif Aslında Daha Geniş Kapsamlı Bir Araştırmanın Parçası

Araştırmacıların bu keşfi, aslında daha büyük bir araştırmanın bir parçasını oluşturmakta. Araştırmanın asıl amacı, 1 milyon yıl ile sınırladıkları bir dönemde, nüfus yoğunluğu, alet hacmi, bir yıl içinde tek bir kişi tarafından kullanılan alet sayısı vb gibi verilere ulaşmak. Bu sorulara tam anlamıyla bir cevap bulamamış olsalar da bazı sonuçlara varmış bulunmaktalar. Kendi araştırmaları ve diğer araştırmalar üzerinden bir toplama yaparak Afrika’da kilometre başına düşüne alet sayısını tahmini olarak bulmayı başarmışlar.

Sayılar ise şunu göstermekte; Kilometre başına düşen alet sayısı 0,5 milyon ile 5 milyon arasında bir yere tekabül etmekte. Bu da daha açıklayıcı bir değerlendirme olması adına şöyle örneklendiriliyor; Tüm Afrika’da toplam olarak 42 milyon ile 84 milyon arasında tane Büyük Gize Piramiti büyüklüğünde taş alet bulunmakta. Bu sayıdan yola çıkıldığında ise Afrika’da her kilometrekarede 1,3 ila 2,7 Büyük Gize Piramiti büyüklüğünde taş alet bulunmakta.

Pasthorizons