Polonya’daki Mısır Tarlasında Binlerce Orta Çağ Sikkesi Bulundu

Polonya’daki bir mısır tarlasında, gümüş külçeler, altın yüzükler ve binlerce gümüş sikkeyle dolu bir Orta Çağ koleksiyonu keşfedildi.

Polonya’nın orta-batısında bir köy olan Slutzkow’da bulunan yaklaşık 900 yıllık koleksiyon, ülke çapında türünün tek örneği olma özelliği taşıyor. Yığındaki bir yüzüğün üzerine Kiril alfabesi ile şu cümle kazınmış: “Tanrım, hizmetkarın Maria’ya yardım edebilir misin?” 

(Kütahya’daki Antik Kentte Testi İçinde 651 Sikke Bulundu)

Bu yüzük bir prensese ait olabilir, zira sikkelerin saklandığı yer bunun için uygun. Polonya Bilimler Akademisi’nden, Arkeoloji ve Etnoloji Enstitüsü arkeoloğu Adam Kedzierski: “6600’den fazla parçanın bulunduğu bu yığının içinde, gümüş sikkeler ve gümüş küçük külçeler de yer alıyor. Üç keten bohçaya sarılmış parçalar, bir sepetin içine yerleştirilmiş ve bu sepet ise seramik bir kabın içine konulmuş.”

Kedzierski, yerel papazın yardımı olmadan bu Orta Çağ eserlerinin bulunamayacağını söylüyor. Kasım 2020’de, Kedzierski, 1935 yılında gün yüzüne çıkartılan ve Polonya’da bulunmuş olan en geniş sikke koleksiyonundan biri hakkında daha fazla bilgi almak için Sluszkow’u ziyaret etti.

1935 yılında bulunan koleksiyonun yeri tam olarak kaydedilmemişti ve Kedzierski yeni çıkacak kitabı için yer tespiti yapıp, fotoğraflar çekmek istiyordu. Ancak ziyareti sırasında, başka bir koleksiyon hakkında kendisine bazı dedikodulardan bahseden yerel papaz Jan Stachowiak ile konuştu. 

Gömülü koleksiyonun yerini tespit etmek için metal detektörü kullanan Kedzierski ve meslektaşları, bir mısır tarlasında küçük bir çukur kazdılar. Nihayetinde içerisinde Orta Çağ’ın zenginliklerini barındıran seramik bir küple karşılaştılar. Kedzierski: “Küp yalnızca 30 cm derinliğe gömülmüştü ve tamamen korunmuş haldeydi. Sadece üst kısımdaki kapağı eksikti.” diyor.

Eserlerin gerçek değeri anlaşıldıktan sonra Kedzierski ve meslektaşları, kazı tamamlana kadar bölgeyi korumaları için gönüllü yerel itfaiye biriminden yardım istediler. 

Sikkelerin çoğunluğu haçlı sikke olarak bilinen gümüş sikkelerdendi ve üstlerine büyük bir haçın basıldığı bu sikkeler 11. yüzyılın sonu ile 12. yüzyılın başına tarihlendiriliyordu. Bu eser grubu aynı zamanda Çek, Dan, Macar ve Alman sikkeleri ile Almanya kralı III. Henri’nin altın sikkelerini de içeriyordu. 

Kedzierski söylediği üzere, bu sikkelerden en nadir olanları, 1079-1102 yılları arasında Polonya Dükü olan I. Herman Vladislav’ın hizmetinde bulunan yüksek rütbeli Leh devlet adamı Sieciech’e ait olan altın sikkelerdi. Koleksiyonun en dikkate değer parçaları dört altın yüzüktü. Bunlara, üzerinde Kiril alfabesi ile Maria adındaki bir kadının adının yazılı olduğu yüzük de dahil.

Gümüş takıların aksine, Erken Orta Çağ Polonya’sında altın mücevherler son derede nadirdi. Yeni bulunan bu altın yüzükler, Polonya’yı yöneten ilk hanedan olan Piast Hanedanı’na ait olabilir. 

Kedzierski’nin söylediği üzere, tarihsel olarak 1105 yılına kadar giden bu eserler, Polonya Dükü Zbigniev’e ait olabilir ve üzerinde Kiril alfabesi ile yazı bulunan yüzük, Kiev Prensi Büyük Vladimir’in kızı, Leh Prens Casimir’in eşi ve Zbigniev’in büyükannesi Dobroniega Maria’nın ona bir hediyesi olabilir.

Eserler artık kazılıp çıkartılmış olduğu için, araştırmacılar altın ve gümüş parçaların yanı sıra keten keseleri ve bu eserleri tutan sepeti de analiz edecek ve tarihlendirecekler. Kedzierski: “Altın süs eşyalarının -yüzükler gibi- kaynaklarının belirlenmesi özellikle ilginç olacak.” diyor. 

Słuszków’da keşfedilen ikinci koleksiyon, yerleşimin daha önce düşünülenden çok daha önemli bir tarihsel rol oynadığını akıllara getiriyor. Belki de dük ile bağlantısı bulunan yüksek rütbeli bir devlet görevlisi burada yaşamıştı ya da belki Dük Zbigniew’in kendisi burayı geçici bir ikametgâh yeri olarak kullanmış olabilir.

Słuszków yerleşimi Erken Orta Çağ eserleri ile tanınıyor. Senelerdir yerel çiftçiler arkeologlara tarlalarında buldukları Erken Orta Çağ küplerinden bahsediyorlar.

Live Science. 26 Ocak 2021.