Polonya’daki Bir Gölün Dibinde 1000 Yıllık Ahşap Yüz Bulundu

Polonya’da bir gölün dibinde, Piast Hanedanı zamanına tarihlenen, oldukça iyi korunmuş, 1.000 yıllık ahşap bir insan yüzü heykeli keşfedildi.

Keşfi gerçekleştiren arkeologlar, bu bulgunun “erken Orta Çağ Slavlarının manevi yaşamı üzerine büyüleyici bir tartışma başlattığını” söylüyor.

Toruń’daki Nicolaus Copernicus Üniversitesi Su Altı Arkeolojisi Bölüm Başkanı Andrzej Pydyn, “Bu eser, son 40 yıldır Lednica Gölü’nde yürüttüğümüz su altı araştırmalarında bulduğumuz en değerli eserlerden biri” diyor.

1982 yılında başlatılan araştırma, Polonya’nın en uzun soluklu arkeolojik kazı alanı niteliğinde. Bölge, 10. ila 14. yüzyıllar arasında hüküm süren Polonya’nın ilk kraliyet hanedanı olan Piastlar için önemli bir faaliyet alanıydı.

(İlgili: Polonya’da 40.000 Yıllık Bumerang, Bilinen En Eski Örnek Olabilir)

Son keşif, savunma surlarını bir arada tutan yapısal bir ahşap kirişin parçasıydı. Araştırmacılar nesneyi karaya çıkardıktan sonra üzerine bir şey oyulduğunu fark ettiler — bu oyma, 12’ye 9 santimetrelik bir insan yüzüydü.

“Onu iyice temizlediğimizde, bize bakan bir yüz ortaya çıktı” diyor araştırma ekibinden Mateusz Popek. “Böyle bir şey keşfetmeyi, en çılgın hayallerimizde bile beklemiyorduk.”

Ahşap üzerinde yapılan laboratuvar testleri, nesnenin yaklaşık 967 yılı civarında kesildiğini gösteriyor. Eser, gelecek yıldan itibaren Lednica’daki Piastlar Müzesi’nin kalıcı sergisinde halka sunulacak.

“Ahşabın işleniş şekli ve yüzün ifadesi, bunun sıradan bir süsleme olmadığını gösteriyor” diyor araştırma ekibi. Bu yüz figürünün sembolik bir anlam taşıması; bir tanrıyı, koruyucu bir ruhu ya da bölge halkını koruyan bir kahramanı temsil etmesi mümkün.

Araştırmacılar, figüratif antropomorfik (insan biçimli) tasvirlerin Slav kültürlerinde daha yaygın olmuş olabileceğini öne sürüyor. Ancak ahşabın hızla çürüyen bir malzeme olması nedeniyle bu tür nesneler tarih içinde büyük ölçüde kaybolmuş durumda.

Benzer başka eserler geçmişte Rusya’daki Saint Petersburg yakınlarında ve Polonya’nın Wolin Adası’nda da bulunmuştu.

Lednica Gölü’nden çıkan bu yüz figürü, biçimsel olarak en çok Wolin’de bulunan esere benziyor. Bu benzerlik, eserin İskandinav ya da Ruten kültürlerinin etkisinden ziyade yerel bir sanatsal ve ruhani geleneği temsil ettiğine dair varsayımı güçlendiriyor.

Gölün bulunduğu Ostrów Lednicki bölgesi, Polonya tarihi açısından özel bir yere sahip. Burada, 10. yüzyılın ikinci yarısında, Polonya’nın tarihsel olarak bilinen ilk hükümdarı Mieszko I kendi yerleşimini kurdu. Bu yerleşimde, içerisinde bir şapel de bulunan bir saray vardı ve Mieszko’nun vaftizi muhtemelen burada gerçekleşmişti.

Notes from Poland. 12 Temmuz 2025.