Polonya’da Tahtadan Yapılmış 9000 Yıllık Şamanik Mızrak Bulundu

Polonya’daki Swidwie Nehri yakınında, kazıma süslerle dekore edilmiş ve tahtadan yapılmış 9000 yıllık ritüel mızrak bulundu.

f: T. Galiński

Yüzeyin yaklaşık bir metre altında bulunan mızrak, uzunca bir kayık küreği şeklinde. Yaklaşık 40 cm uzunluğu ve 10 cm genişliği olan mızrağın büyük bir kısmı günümüze kadar korunabilmiş. Analizler, mızrağın dişbudak kerestesinden yapıldığını gösteriyor.

Kazı ekibi başkanı Prof. Tadeusz Galiński, bu tür bir objenin daha önce Avrupa’da bulunmadığını söylüyor. Bu mızrağı bu kadar özel yapan şeyler arasında, tahtadan yapılmasına rağmen günümüze kadar çürümeden gelmesi, dış tarafının içiçe geometrik ve hayvan şekilleriyle kaplı olması.

Prof. Galiński, “mızrağın yapımı ve üzerindeki süslemeleri, bunun nehir kenarında yaşayan Mezolitik dönem insanların inancıyla ilgili bir ritüel objesi olduğunu gösteriyor.” diyor.

f: T. Galiński

Mezolitik dönem insanlarının kullandığı objeleri genellikle süslediği biliniyor. Avrupa’da daha önceden bulunan boynuzlar, hayvan kemikleri, tahtalar, taşlar gibi çok çeşitli objelerin süslendiği biliniyor. Bu süslemeler genellikle orman hayvanları, kuşlar, balıklar, bitkiler ve insan figürlerinden oluşuyor. Fakat Prof. Galiński, bu süslemelerin çok azının ne anlama geldiğinin çözülebildiğini söylüyor.

Araştırmacılar, mızrak üzerindeki süslemelerin deşifre edilebilmesi için X-ray fotoğraflarını kullandı. Taramaların sonucunda, tek ya da grup halinde üçgenler gibi farklı kombinasyonlarda geometrik şekiller, zikzaklar, balıksırtı, dikey ve yatay çentikler tespit edildi. Ayrıca mızrağın üzerinde stilize insan ve hayvan figürleri de görüldü.

Analizlere göre mızrağın orta kısmında üç insan figürünün olduğu bir ritüel sahne betimlenmiş. Bu insan figürlerinden biri büyük boynuzlu karakteristik bir mask takıyor. Prof. Galiński, bu kişinin kesinlikle toplumun ruhani lideri olan bir şamanı temsil ettiğini söylüyor.

f: T. Galiński

İkinci insan figürü kıyafetsiz olarak, tek bir kalın çizgi ile tasvir edilmiş. Pozisyonu ise ritüel dansı ettiğini anımsatıyor. Elleri yukarıya kaldırılmış. Uzun bir elbiseyle ve bir elinde bir paketle çizilen üçüncü insan figürü ise muhtemelen bir sunuyu temsil ediyor.

Bu sahneler nehirin kıyısında betimlenmiş. Arka planda en az dört sığınaktan oluşan bir kamp yeri bulunuyor. Bu sığınaklar bitişik üçgenlerle betimlenmiş.

Mızrak,  daha önce çalışılan ve erken Mezolitik döneme tarihlenen şamanik kutsal bir alanda yapılan kazılar sırasında keşfedildi. Arkeologlar, 9000 yıl önce burada gizemli ritüeller sergilendiğini söylüyor. 2012 yılından beri buradaki arkeolojik kanıtları inceleyen arkeologlar, bugüne kadar bir kulübenin içinde göktaşı, ritüeller sırasında kullanıldığı düşünülen ahşap buhurdan, alışılmadık şekilde bir sopa, hatta huş ağacı kabuğundan yapılmış bir obje de dahil olmak üzere birçok ilginç obje buldu.

Szymon Zdziebłowski. Source: PAP – Science and Scholarship in Poland. 30 Eylül 2016.