Pınarbaşı’nda Geç Pleistosen’e Tarihlenen Aletler Bulundu

Karaman’daki Pınarbaşı kazılarında, geç Pleistosen döneme tarihlenen mikrolitler, taş alet parçaları ve organik kalıntılar bulundu.

Karaman’ın Pınarbaşı bölgesinde 2025 yılında sürdürülen kurtarma kazıları, Anadolu’nun tarihöncesi dönemlerine dair önemli bilgiler ekliyor.

Epipaleolitik ve Erken Neolitik dönemlere tarihlenen katmanlarıyla dikkat çeken bu Pınarbaşı alanı, insanlık tarihinin en erken yerleşik yaşam evrelerini araştırmak için eşsiz bir laboratuvar işlevi görüyor.

Anadolu’nun En Erken Yerleşimlerinden Biri

Pınarbaşı kazı alanı, kayaaltı sığınağı ve ona bitişik höyük ile birlikte, yaklaşık 40 kilometre kuzeybatısındaki Boncuklu Höyük’le birlikte düşünüldüğünde, uzun süreli ve ardışık yerleşimlerin izlerini barındırıyor. Bu durum, bölgeyi yalnızca yerel değil, uluslararası ölçekte de arkeolojik olarak önemli bir merkez haline getiriyor.

(İlgili: Pınarbaşı Kayaaltı Sığınağında Kurtarma Kazıları Başladı)

2022 yılında başlatılan ve Karaman Müzesi başkanlığında sürdürülen kurtarma kazılarına, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi’nden Doç. Dr. Gökhan Mustafaoğlu ile Liverpool Üniversitesi’nden Prof. Dr. Douglas Baird bilimsel danışmanlık yapıyor. Sahada farklı disiplinlerden yüksek lisans ve doktora öğrencilerinin aktif olarak görev alması, kazının aynı zamanda bir eğitim alanı olmasını sağlıyor.

Kayaaltı Sığınağı ve Höyük

2025 kazı sezonunda ana odak noktası, kayaaltı sığınağı ve hemen yanındaki höyük oldu. Bu alanlarda yapılan detaylı jeoekolojik analizler ve sistematik kazılar, çevresel değişimlerin insan yerleşimleri üzerindeki etkisini daha iyi anlamamıza yardımcı oldu.

Kayaaltı sığınağından çıkarılan taş aletler, hayvan kemikleri, karbon ve bitkisel kalıntılar; bölgedeki toplulukların geçim stratejileri, beslenme alışkanlıkları ve yerleşikleşme süreçlerine dair yeni ipuçları sundu.

Yeni Alanlarda Yeni Bulgular

2025 sezonunun en dikkat çekici gelişmelerinden biri, kayaaltı sığınağının yaklaşık 125 metre güneyindeki kayalık formasyonda yapılan yüzey araştırmaları ve test kazıları oldu.

Burada tespit edilen çok sayıda mikrolit, taş alet parçası, hayvan kemiği ve kömürleşmiş bitki kalıntısı, bölgedeki insan varlığının geç Pleistosen ve erken Holosen dönemlerine kadar uzandığını ortaya koydu. Bu bulgular, yerleşik yaşama geçiş öncesindeki avcı-toplayıcı toplulukların çevresel uyum stratejileri hakkında önemli bilgiler sunuyor.

Disiplinlerarası Yaklaşım ve Bilimsel Derinlik

Organik kalıntıların radyokarbon tarihlendirilmesi, yerleşimlerin kronolojisini netleştirirken; zooarkeolojik ve paleobotanik analizler, beslenme kalıpları ve çevresel değişimlerle ilgili önemli sonuçlar ortaya koyuyor.

Jeokimyasal ve mikromorfolojik analizler ise, bölgedeki insan faaliyetlerinin çevreye etkisi ve yerleşme biçimleri konusunda yeni bakış açıları sunuyor.

Pınarbaşı kazısı, Anadolu’nun kültürel mirasının belgelenmesi ve korunmasında model teşkil eden sürdürülebilir ve disiplinlerarası bir yaklaşım izliyor. Ulusal ve uluslararası araştırmacıların ve öğrencilerin katılımıyla yürütülen çalışmalar, bilimsel iş birliğini ve bilgi paylaşımını da güçlendiriyor.

Kazı ekibi, 2025 sezonunda elde edilen bulguları ulusal ve uluslararası akademik çevrelerle paylaşmayı, bölgenin arkeolojik potansiyelini daha geniş kitlelere tanıtmayı ve Anadolu’nun tarihöncesi dönemlerine dair daha bütüncül bir anlayış geliştirmeyi hedefliyor.