Philae Tapınak Kompleksi

Philae Tapınağı, Mısır’daki Aswan Barajı ve Nasser Gölü’nün aşağısında, Aşağı Aswan Barajı rezervuarında bulunan ada merkezli bir tapınak kompleksi.

Strabon, Diodorus Siculus, Batlamyus, Seneca, Yaşlı Plinius gibi çok sayıda antik yazarın kayıtlarında bahsettiği Philae, çoğul adından da anlaşılacağı gibi, Asvan yakınlarındaki Birinci Akanak’ın hemen üzerinde yer alan iki küçük adanın ünvanıydı.

Her iki adanın da en göze çarpan özelliği mimari zenginlikleri. Firavunlardan Roma imparatorlarına kadar uzanan çeşitli dönemlere ait anıtlar neredeyse tüm alanı kaplıyor. Ancak başlıca yapılar küçük adanın güney ucunda yer alıyor. Kompleksteki en eski yapı, MÖ 380-362 yılları arasında I. Nectanebo döneminde İsis için inşa edilen ve nehirden çift sütunlu bir geçitle yaklaşılan tapınak. Diğer kalıntılar ise çoğunlukla Ptolemaios döneminden kalma.

En sevdikleri tanrı ve tanrıçalara tapınaklar inşa ederek Mısırlıları memnun etmeye çalışan Ptolemaioslar döneminde ada, İsis kültünün merkezi haline gelmişti. II. Ptolemaios (MÖ 285-246) döneminde inşa edilen ana İsis Tapınağı, İsis, Osiris ve Horus’a adanmıştı. Tapınağın duvarlarında Mısır mitolojisinden İsis’in Osiris’i hayata döndürdüğü, Horus’u doğurduğu ve Osiris’in ölümünden sonra mumyalandığı sahneler yer alıyor.

Mısır tanrılarına adanmış diğer küçük tapınaklar veya mabetler arasında,Zoser’in Sakkara’daki Basamaklı Piramidi’ni inşa eden ve daha sonra tıp tanrısı olarak tanrılaştırılan Imhotep için küçük bir tapınak, tanrıça Hathor için bir tapınak ve Osiris, Horus ve Nephthys için şapeller bulunuyor. Tapınağın önündeki obeliskler ise 1918 yılında İngiliz Konsolosu Henry Salt tarafından İngiltere’ye taşındı.

Tanrı Osiris’in gömüldüğü yerlerden biri olduğu efsanesi sebebiyle oldukça saygı duyulan tapınakta yalnızca rahiplerin yaşamasına izin veriliyordu. Bu yüzden “Ulaşılamaz” olarak adlandırıldı. Hatta öyle ki, üzerinden kuşların uçmadığı, kıyılarına balıkların yaklaşmadığına dair kayıtlar bulunuyor.

Bölgeyi sular altında bırakan yeni Asvan barajının (1960-1970) inşasıyla birlikte sonsuza dek sular altında kalma tehlikesiyle karşı karşıya kaldığı için, Mısır hükümeti ve UNESCO’nun ortak çalışmasıyla, tüm tapınak kompleksi taş taş bugün bulunduğu Agilkia Adası’na taşındı.