Phaselis Antik Kenti’nde Yapılaşma Çalışmaları Başladı

Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Antalya’daki Phaselis antik kentinde başlattığı ve iş makinelerinin çalıştığı yapılaşmaya tepkiler büyüyor.

Kültür ve Turizm Bakanlığı, Antalya’nın Kemer ilçesinde bulunan dünyaca ünlü Phaselis antik kentinin 1. Derece Arkeolojik Sit Alanı statüsündeki koruma alanı içerisinde iki ayrı plaj işletmesi yapmak için özel bir inşaat ve restorasyon şirketine ihale verdi.

Antalya’nın Kemer ilçesinde bulunan Phaselis antik kentinin batı limanına bitişik Bostanlık Koyu ile kuzeydoğu kesiminde yer alan Cennet Koyu’nda toplam 85 bin metrekarelik alanda günübirlik tesisler, kafeterya, otopark, karşılama merkezi, duş ve tuvaletlerden oluşan çok sayıda yapı inşa edilecek.

İhale şartnamesine göre 60 günde tamamlanması planlanan proje için geçtiğimiz hafta sahaya inen iş makinelerinin arkeolojik sit alanı sınırları içindeki ormanlık alanda yol açması, ağaçları tahrip ederek doğal dokuya zarar vermesi tepkilere neden oldu. 

Yapılaşmaya izin verilmeyecek denmişti

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, 2021 yılında Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından özel bir firmaya 20 yıllığına kiralanan Cennet Koyu’ndaki yapılaşmaya karşı çıkarak, “Birinci derece arkeolojik sitlerde de yapılaşma mümkün değil. Biz gerekli uyarıları da yapıyoruz şu anda” ifadelerini kullanmıştı. Bakanlık, aynı koyda şimdi kendi projesiyle yapılaşmaya izin verecek.

Bakan Ersoy, 2021 yılında koydaki ihaleyle ilgili “Ben çok net biçimde söylüyorum. Birinci derece arkeolojik sit. Biz gerekli itirazımızı yaptık, ben açılacağını düşünmüyorum. İhalenin iptal olacağını düşünüyorum. Daha net söyleyemem. Orası kimseye verilemez. Biz gerekli uyarılarımızı yazılı itirazlarımızı yaptık. Ben bakanımızla da görüşüyorum zaten bu konuyu. İptal edileceğini düşünüyorum.” ifadelerini kullanmıştı.

Dava açıldı

Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırımlar ve İşletmeler Genel Müdürlüğü’nün Antalya’nın Kemer ilçesinde uygulamaya koyduğu ‘Phaselis Antik Kenti Ören Yeri ve Bütünleyici Kıyı Alanı Çevre Düzenlemesi’ projesi yargıya taşındı.

Kemer Tekirova’da yaşayan 14 yurttaş ile TMMOB Mimarlar Odası Antalya Şubesi’nin Ankara Nöbetçi İdare Mahkemesi’nde açtığı dava dilekçesinde, projeyle ilgili 30 Ocak 2023 tarihli ihale kararı ile ilgili Bakanlık Olur’unun yürütmesinin durdurulması ve iptali talep edildi.

Bölgede yaşayan davacıların 20 Şubat 2023 tarihinde iş makinelerinin Phaselis antik kentinin sahasına girerek yol açtığını gördükleri belirtilen dava dilekçesinde, sit alanında yapılan uygulamanın hukuksuz olduğu ileri sürüldü.

Toplam 85 bin metrekarelik 1. Derece arkeolojik sit alanında uygulamaya konulan proje için alana giren yüklenici firmaya ait iş makinelerinin, 16 Ekim 2022 tarihli Kurul Kararına dayandığına dikkat çekilen dava dilekçesinde, “İhaleye olur kararı verilmeden önce T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Antalya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 16/10/2022 tarih ve 14708 sayılı kararı ile ve 15.11.2022 tarih 14780 Numaralı kararı ile izin vermiştir. Antalya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunun bu kararları da hukuk dışıdır” denildi.

Koruma Kurulu Kararı da yargıya taşındı

Davanın avukatlarından Tuncay Koç, projeyle ilgili ihalenin iptali dışında projeye uygun görüş bildiren Antalya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu kararının iptali için de ikinci bir dava daha açtıklarını söyledi. Antalya Nöbetçi İdare Mahkemesi’nde açılan davada, hukuk dışı olduğu öne sürülen projeyle ilgili Kurul kararının da iptali talep edildi.

Soru önergesi verildi

CHP Antalya Milletvekili Çetin Osman Budak, Antalya Kemer ilçesindeki Phaselis Antik Kenti içerisinde kanuna aykırı biçimde yapılmak istenen halk plajlarını TBMM gündemine taşıdı.

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un yanıtlaması talebiyle TBMM Başkanlığına bir soru önergesi veren Budak, “Kültür ve Turizm Bakanlığı, Birinci Derece Arkeolojik Sit Alanı statüsündeki Phaselis Antik Kenti içerisindeki Bostanlık ve Cennet koylarında iki halk plajı yapmak için doğa katliamına başladı.” dedi.

Birinci Derece Arkeolojik Sit Alanlarına çivi bile çakılmasının yasak olduğunu belirten Budak, “Tüm ülkenin gözü, kulağı, yüreği deprem bölgesinde iken Bakan Ersoy yangından mal kaçırır gibi antik kentlere gözünü dikti. Bakan Ersoy, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’na göre yapılanın suç olduğunu bilmiyor mu? Bakanın gözünü rant bürümüş, açıkça suç işliyor.” dedi.

Budak, soru önergesinde Bakan Ersoy’dan şu sorulara yanıt vermesini istedi:

“İhaleyi hangi şirket almıştır? Hangi şartlar altında almıştır? Daha önce Bakanlığınızdan ve diğer kamu kurumlarından hangi ihaleleri almıştır? Bu ihalelerin toplam sözleşme bedelleri ne kadardır? Antalya’nın Kemer ilçesinde bulunan Phaselis antik kenti 1. Derece arkeolojik sit alanı statüsündeki koruma alanı içerisinde yapılacak halk plajı, Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Yüksek Kurulu’nun 658 nolu ilke kararını görmezden gelmektedir. Sit alanında iş makineleri hangi mevzuata göre kesim yapmaktadır?”

Bakanlık açıklama yaptı

Antik kentte iş makineleriyle devam eden yapılaşma çalışmalarına gelen tepkiler üzerine, Kültür ve Turizm Bakanlığı konu hakkında bir açıklama yayınladı.

Açıklamada, “PHASELIS ÖREN YERİ VE BÜTÜNLEYİCİ KIYI ALANI (ÇEVRE DÜZENLEMESİ” ile bu değerlerin gelecek nesillere aktarılması hedeflenerek projelerin hazırlandığı ve bu projelerin Antalya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından uygun bulunduğu belirtildi.

“Söz konusu çalışmalar, Antalya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu kararları doğrultusunda Bakanlığımız ile Müze ve Kazı Başkanlığının denetiminde devam etmektedir. Doğaya veya tarihi eserlere herhangi bir şekilde zarar verme söz konusu değildir.”