Peru’da 5.000 Yıl Önce Bir Kadın, Tukan Gagasıyla Gömülmüş

Peru’daki arkeologlar, mezarına dikkat çekici çeşitli eşyalar ile birlikte gömülen seçkin bir kadının kalıntılarını buldular.

Peru’daki arkeologlar, tukan gagasından ve papağan (makav) tüylerinden yapılmış süslemeler de dahil olmak üzere dikkat çekici mezar eşyalarıyla gömülmüş elit bir kadının mezarını ortaya çıkardı.

Kadın, MÖ 3.000 ile 1.800 yılları arasında bir dönemde yaşamıştı ve iyi korunmuş bedeni, Peru’nun batısında, Pasifik Okyanusu’na yaklaşık 700 metre uzaklıktaki Aspero antik kentinin kalıntılarında bulundu.

Kadının bedeni pamuklu kumaşlar, bitki liflerinden yapılmış demetler, hasırlar ve ağlarla sarılmıştı. Derisi, saçları ve tırnakları iyi korunmuş durumdaydı; bu oldukça sıra dışı çünkü bölgede bulunan insan kalıntılarında genellikle sadece kemikler günümüze ulaşabiliyor.

(İlgili: Peru’daki İşçiler, Kahverengi Saçlı 1.000 Yıllık Mumya Buldu)

Elit kadın 20 ila 35 yaşları arasında ölmüş ve yanında çok sayıda mezar hediyesiyle birlikte gömülmüştü. Bu hediyeler arasında papağan tüyleriyle işlenmiş bir pano, yeşil ve kahverengi boncuklarla süslenmiş bir tukan gagası, Amazon bölgesinden bir salyangoz kabuğu, yaklaşık 30 adet tatlı patates ve bir balık ağı yer alıyordu.

Kadının kimliği bilinmiyor, ancak bu buluntular onun yüksek sosyal statülü biri olduğuna işaret ediyor.

Bu kadın, bölgede Caral uygarlığı olarak bilinen bir kültürün geliştiği dönemde yaşamıştı. Caral uygarlığı, büyük kasaba ve şehirleriyle tanınıyor ve adını UNESCO tarafından “kutsal Caral-Supe şehri” olarak da bilinen, 526 hektarlık piramitler ve tapınaklar içeren arkeolojik alandan alıyor. Caral uygarlığı, bölgeye daha önce görülmemiş ölçekte bir kent yaşamı getirmişti.

Caral uygarlığının geliştiği dönemde, bu kadının da yaşadığı tahmin edilen Aspero kentinde en az 22 mimari kompleks bulunuyordu. Bakanlığın açıklamasına göre, bölge halkı balıkçılık ve ticaretle uğraşıyordu.

Arkeologlar, bu uygarlıkta kadınların yüksek sosyal statü elde edebildiğini belirtiyor. Nitekim 2016 yılında yine Aspero’da, dört adet kuş ve maymun şeklinde oyulmuş broşlarla gömülmüş başka bir kadının kalıntılarına ulaşılmıştı. Bu kadın bugün “Dört Tupu Kadını” olarak anılıyor. “Tupu” kelimesi, Quechua dilinde “broş” anlamına geliyor. Arkeologlar, yanında bulunan nesneler nedeniyle onun da elit sınıfa ait olduğunu düşünüyor.

Bugün Quechua halkı dünyanın birçok yerinde yaşamakla birlikte, ağırlıklı olarak Peru, Bolivya, Ekvador, Şili, Kolombiya ve Arjantin’de bulunuyor.

Caral uygarlığının bilinen bir yazı sistemi yoktu; bu yüzden araştırmacılar, insanların taşıdığı unvan ya da isimleri bilmiyor. Bu nedenle, onların yaşamlarını anlayabilmek için yalnızca arkeolojik buluntulara güvenmek zorundalar. Caral ve Aspero kentlerinin tarihsel isimleri de henüz bilinmiyor.

Arkeologlar şu anda kadının bedeni ve mezar eşyaları üzerinde çalışarak sağlığı, beslenme şekli ve ölüm nedeni hakkında daha fazla bilgi edinmeye çalışıyor. Aspero’daki kazılar 20 yıldır devam ediyor ve gelecekte yeni buluntuların ortaya çıkması bekleniyor.

Live Science. 26 Nisan 2025.