Perge’de Bulunan Attika Tipi Dionysiak Lahit

Perge Antik Kenti’nin Batı Nekropolisinde 2003 yılı kazılarında bulunan Dionysiak Lahit, MS 3. yüzyılın ikinci yarısına tarihleniyor.

Gerek malzemesi gerek stili ile Attika atölyesi özellikleri gösteren lahit, Antalya Arkeoloji Müzesi’nde sergileniyor.

Pentelikon mermerinden yapılan lahdin klineli kapağında uzanmış olan erkek ve kadın portreleri lahdin
sahibi olan eşleri betimliyor. Dört yüzünde de Dionysiak nitelikli 46 figürün yer aldığı lahit, yapıldığı mermerin kalitesi, işçiliği, üzerinde işlenmiş olan mitolojik sahneleriyle üstün bir özellik gösteriyor.

Lahdin cephesini oluşturan ön yüzde İlyada’da geçen bir mitosun betimi bulunuyor. Mitosa göre; Dionysos, Hindistan’a giderken Thrakia’dan geçmek ister; ancak Thrak Maionları’nın Kralı Lykourgos buna izin vermez ve Bakkhalar ve Satirleri esir eder. Bunun üzerine Dionysos tanrıça Thetis’e sığınır. Lykourgos’un bu hakaretini cezalandırmak isteyen Thetis, Lykourgos’u delirterek kendi oğlunu öldürmesini sağlar. Bir süre sonra kıtlık baş gösterir, bunun sonucunda Lykourgos, Pangaion Dağı’nda el ve ayaklarından dört ata bağlanarak parçalanır.

Bu mitosla bağalantılı olarak incelendiğinde, frizin solunda yer alan ve çifte baltasıyla saldırı halinde betimlenmiş figür Lykourgos. Lahdin merkezindeki sakallı figür ise Silenos ve Dionysos’un simgelerinden olan thrysos’u (asa) tutuyor. Ön yüzde yer alan üçüncü figür tanrıça Aphrodite. Dionysos ise beline sardığı nebrisi, çizmeleri ve önünde duran panteri ile sağ köşede ayakta yarı çıplak duruyor.

Lahdin kısa yüzlerinde üzüm toplayan Satyr (yarı keçi yarı insan formundaki varlık) ve Mainad (kendilerini Dionysos’a adamış kadınlar) figürleriyle birlikte Dionysos betimlerinde sıklıkla görülen bağ bozumu sahnesi bulunuyor. Figürlerin üst kısımları ise mezar soygununda tahrip edilmişler. Mainadların kendilerinden geçtikleri ekstasis sahnesi bulunuyor.