Orta Çağ’da Kadınlar ‘Doğum Kuşağına’ Güveniyordu

Orta Çağ’da kadınlar kendilerini doğum sırasında ve sonrasında koruyacağına inandıkları kuşaklar giyiyorlardı.

Doğum anı Orta Çağ Avrupası’nda hem anne hem de bebek için tehlikeli bir andı.

Doğum veya doğum sonrası ortaya çıkan rahatsızlıklar, rahim sarkması veya diğer komplikasyonlar, kadın ölüm oranlarında yükselişe sebep oluyordu.

İngiltere’deki reform öncesi kilise, hamile kadınların güvenli bir doğum geçirmeleri için pek çok muska ve kutsal eser sunuyordu; bu nesneler arasında adı en çok geçen şey ise kiliselerin cemaat üyelerine ödünç verdikleri doğum kuşaklarıydı.

(Bir Ortaçağ İksirinin, Etkili Bakteri Katili Olduğu Anlaşıldı)

Doğum kuşakları ipek, kâğıt ve parşömen dahil olmak üzere farklı materyallerden yapılıyordu. Reform sonrası yok edilen bu kuşaklardan günümüze çok az sayıda ulaştı.

Kayıtlar, bu kemerlerin ve diğer tedavilerin kullanıldığını göstermesine rağmen, Orta Çağ kadınlarının doğum sırasında kendi vücutlarının tedavisi veya komplikasyonları hakkında hayatta kalan çok az birinci dereceden kanıt var.

Cambridge Üniversitesi McDonald Arkeolojik Araştırmalar Enstitüsü’nden Dr. Sarah Fiddyment’in yönettiği bir araştırma ekibi, Orta Çağ’dan kalma bir parşömen doğum kuşağının biyomoleküler analizinden elde ettikleri bulguları yayımladı.

“Bu kuşakların hamilelik ve doğum sırasında kullanıldıkları düşünülse de, bunların gerçekten giyildiklerine dair kesin bir kanıt bulunmuyor. Kuşakların çoğu, bireyin korunması için dualar barındırıyor, ancak elimizdeki parşömen kuşağın üzerinde, kadının doğum sırasında korunması için çok özel dualar ile çeşitli azizlerin kadın ve doğum ile ilgili sözlerinden alıntılar bulunuyor.” diye açıklıyor Dr. Fiddyment.

“Bu kuşak özellikle ilgi çekici çünkü üzerinde kullanılıp giyildiğine yönelik gözle görülebilir kanıtlar var, bazı resimler ve yazılar kullanımdan ötürü aşınmış ve üzerinde pek çok leke var.” 

Dr. Fiddyment devam ediyor: “Kuşakların nasıl giyildiğini bilmiyoruz, ancak nesnenin boyutundan yola çıkarak, hamile kadına hem fiziksel hem de manevi destek olması amacıyla normal bir kuşak veya bekaret kemeri gibi giyildiğini öne süren görüşler var.”

“Bu lekelerin üzerinde veya kuşağın genelinde hangi proteinlerin olduğunu tespit edip edemeyeceğimizi görmek için protein analizi yöntemini kullandık. Kuşağın hamilelik veya doğum sırasında aktif kullanımına işaret eden serviko-vajinal sıvılarla eşleşen insan proteinlerinden kuşağın üzerinde büyük miktarlarda tespit ettik.”

“Ek olarak, bal, süt ile Orta Çağ metinlerinde hamilelik ve çocuk doğumuyla ilişkilendirilen bitkiler gibi insan dışı proteinlere de kuşağın üzerinde rastladık, bu bulgu da doğum kuşağının aktif kullanımına yönelik kanıtlarımızı güçlendiriyor.”

Bu bileşenlerin tümü, hamilelik ve doğum sırasında kadınları tedavi etmek için kullanılan Orta Çağ tıbbi tezlerinde belgelenmişti.

 “Spesifik insan dışı proteinlerin tespit edilmesi, bu kuşakların geç hamilelik ve doğum sırasında kullanıldığına yönelik bulgularımızı güçlendiriyor ve ayrıca kayıtlarda geçen tedavilerin gerçekten de uygulandığını gösteren delilleri destekliyor.” diye ekliyor Dr. Fiddyment.

Bu çalışma, daha önce parşömen türlerinin ayırt edilmesi için geliştirilen müdehalesiz örnekleme tekniğini kullanarak tarihi bir parşömen belgesinin proteomik analizini rapor eden ilk çalışma olma özelliğini taşıyor.

University of Cambridge. 9 Mart 2021.

Makale: Fiddyment, S., Goodison, N. J., Brenner, E., Signorello, S., Price, K., & Collins, M. J. (2021). Girding the loins? Direct evidence of the use of a medieval English parchment birthing girdle from biomolecular analysis. Royal Society Open Science, 8(3), 202055.