Orta Çağ’da Dolandırıcılığı Önlemek için Koyun Postu Kullanılmış

Orta Çağ ve Erken Modern avukatlar koyun postundan parşömenler üzerine yazmayı tercih etti, çünkü bu sahtekarlığı önlüyordu.

İngiltere de bulunan Enfield arazisinin mülkiyetini gösteren bu tapu, koyun derisinden yapılmış bir parşömene yazılıp, 15 Ocak 1499 yılında imzalanıp mühürlenmiş. Koyun derisi üzerindeki mürekkebi kurcalamak, derinin katmanlarını parçalara ayırıp, parşömen üzerinde leke bırakabilirdi. C: Dave Lee.

Yeni bir araştırmaya göre, Büyük Britanya’daki hukuki belgelerde düzenleme yapmak için yapılan sahtekarlık çabaları, bu belgelerin yazıldığı parşömen tarafından engellenmiş olabilir.

Önceki araştırmalar, mülk tapularının keçi, buzağı ve koyun gibi çeşitli hayvan derileri üzerine yazıldığını gösteriyordu. Ancak Heritage Science’ta yayımlanan çalışmaya göre araştırmacılar, tercih edilen parşömenin koyun derisinden yapıldığını olduğunu söylüyor. 16. yüzyıldan 20. yüzyıla kadar uzanan 477 İngiliz yasal belgesinden protein analizi için 645 örnek alındı ve bu örneklerin 622’sinin (yüzde 96.4) koyun derisinden yapıldığı anlaşıldı.

Bu popülerlik, koyun derisinin sahtekarlığı engelleme gücünün yanında, dana derisinden yapılan parşömenlerin aksine düşük maliyetli olmasına da bağlanabilir.

(Sahte Arkeoloji ve Antik Uzaylıların Arkasındaki Irkçılık)

Hayvan derisinden parşömen yapmak için, deriler, yağı deriden çıkaran beyaz bir toz kostik soda olan kireç içine batırılır. Koyun derisi, diğer hayvan derilerine kıyasla daha fazla yağa sahiptir ve bu ağırlığının yüzde 30 ila 50’sine denk gelir. Mesela, sığır derisi yüzde 2 ila 3 oranında yağdır. Bu nedenle yağın çıkarılması, derinin diğer katmanları arasında daha büyük boşluklar bırakır. Bu tip parşömenden mürekkebinin kazınması, gevşek katmanları ayırabilir, yüzeyi bozabilir ve yüzeydeki değişiklikleri ortaya çıkarabilir.

İngiltere’deki Exeter Üniversitesi’nde arkeolog olan Sean Doherty, “Dünya çapında milyonlarca olmalarına rağmen bu belgeler hakkında çok az şey biliyoruz.” diyor. Ayrıca Doherty, bu gibi çalışmaların, araştırmacıların son bin yıldaki hayvanları, zanaat ve ticareti daha iyi anlamasına olanak sağlayan kütüphaneleri biyomoleküler arşivlere dönüştürdüğünü belirtiyor.

Birçok 12. ve 17. yüzyıl belgesi, koyun postunun, bir mülk sahibinin adıyla oynanması gibi orijinal bir belgede yapılan değişiklikleri tespit etmede yararlı olarak tanımlıyor. Yeni bir çalışma, koyun postunun, dolandırıcıların yalan söyleyerek İngiliz yetkililerini kandırmasını önlemeye yardımcı olduğuna dair kanıtlar ekliyor. 


Science News. 24 Mart 2021.

Makale: Doherty, S. P., Henderson, S., Fiddyment, S., Finch, J., & Collins, M. J. (2021). Scratching the surface: the use of sheepskin parchment to deter textual erasure in early modern legal deeds. Heritage Science, 9(1), 1-6.

Bilkent Üniversitesi Arkeoloji Bölümü mezunu.

You must be logged in to post a comment Login