Ölü Yakma Çukurunda Antik Roma Zarları Keşfedildi

Norveç’te MS 1 ila 400 yıllarına dayanan bir tümülüsün içinde tuhaf görünümlü oyun parçaları keşfedildi.

Arkeologlar, Batı Norveç’te dar bir boğaza bakan uçurumda, Roma Demir Çağı’na ait MS 1 ila MÖ 400 yıllarına dayanan bir tümülüsün içinde tuhaf görünümlü, uzun zarlar da dâhil olmak üzere nadir görülen oyun parçaları keşfetti.

Çeşitli sayılardan ve 18 dairesel parçayı simgeleyen boğa gözüne benzer işaretlerden oluşan oyun parçaları, geyik boynuzu gibi nadir bulunan malzemelerden yapılmış olabilir.

(Norveç’te Orta Çağ’dan Kalma Hileli Zar Bulundu)

Bergen Üniversite Müzesi tarafından yapılan açıklamaya göre, bulunan parçalar büyük olasılıkla yüz yıllarca oynanan ünlü Viking masa oyunu Hnefatafl’in de öncüsü olan Roma oyunu Ludus latrunculorum’dan esinlenilen bir tahta oyununda kullanıldı. Bergen Üniversite Müzesi araştırmacısı ve yapılan kazı çalışmalarının öncüsü olan Morten Ramstad, bu masa oyunlarının, “toplumsal konumun bir sembolü” olduğunu ve “akıllı ve stratejik düşünmenin temel yeteneklerini” gösterdiğini söylüyor.

Ramstad, Antik İskandinavya’da masa oyunlarının sadece seçkinler tarafından oynandığını, bu yüzden bu oyun parçalarının ve mezarın muhtemelen güçlü bir kişiye ait olduğunu belirtiyor. Ancak bu tümülüsün bulunması pek de sürpriz olmadı.  

Ytre Fosse’nin dağlık arazisi, Norveç’in adını aldığı Nordvegen’de eski bir deniz yolu olan Alverstraumen adlı dar bir boğazı çevreliyor. Ramstad dağların, “mezar anıtlarla dolu” olduğunu söylüyor. Haberleşme ve ticaret için önemli olan bu antik deniz yolunun, mezarların etrafına yapılmasının “gücü” ve “kontrolü” gösteren “siyasi” bir seçim olduğunu ekliyor.

(Antik Dönemlerde Zarlar Adil Değildi)

Ramstad tümülüsün, yeni bir konut yapımından önce arazide yürütülen araştırmalarda ortaya çıktığını ve kazıların Nisan ayında başladığını söylüyor. Antik mezarın çapı yaklaşık 8 metre, genişliği ise yaklaşık 0,5 metre uzunluğunda ve kenarları taşlarla işaretli. Tümülüsün ortasında, yaklaşık 1 metre çapında küçük kömür ve beyaz noktalı toz parçalarıyla doldurulmuş daha küçük dairesel bir yapı yer alıyor.

Ramstad, “Bunun, bir ölü yakma kalıntısı olduğunu hemen anlamıştık.” diyor. “Henüz incelemedik ancak kafanın ya da leğen kemiğinin herhangi bir parçası olduğunu düşünmüyoruz.”. Ramstad, mezarın kesinlikle seçkin sınıfından birine ait olduğunu fakat araştırmacıların, bronz kazan ve altın yüzük gibi sosyal statüyü gösteren başka bir işarete çok fazla rastlamadığını ekliyor.

Araştırmacılar, yanmış cam (cam da seçkin sınıfın bir sembolüydü), üç seramik kap ve bir bronz broş keşfetti. Ramstad, “Ancak bu mezarı gerçekten öne çıkaran şey, içinde buldukları bir avuç ‘nadir’ oyun parçası oldu.” diyor.

Yapılan açıklamaya göre, Norveç’teki diğer birçok alanda ve asıl oyunun tahtasının keşfedildiği Danimarka’daki silah kalıntılarının bulunduğu Vimose’de benzer zarlar keşfedildi.

Live Science. Yasemin Saplakoglu. 12 Haziran 2020.