Norveç’te Yaşamış “Taş Devri” Adamıyla Tanışın

Çeşitli verilere dayanarak 4.000 yıl önce Norveç’in Hitra adasında, henüz 25 yaşındayken ölen Hitra adamının canlandırması yapıldı.

1916’da, Hitra adasındaki Fausland çiftliğine giden tepeye çıkan yol, Barmfjorden’in en iç kısmı boyunca kıyıdan alınan çakıl kullanılarak iyileştiriliyordu. İşçiler kum ve taşların arasında aniden bazı insan kemikleri fark ettiler. Kemikler, yaklaşık 25 yaşında olan ve Taş Devri’nin sonunda, yani 4.000 yıl önce ölen bir adama aitti.

NTNU Üniversitesi Müzesi’nden arkeolog Birgitte Skar, “Bu kişinin boğulduğunu düşünüyoruz. Öldüğünde deniz seviyesi bugünkünden 12,5 metre daha yüksekti ve keşif alanı dört metre derinlikte olmalıydı. İskeletin bazı kısımları iyi korunmuş durumda ve ölümünden kısa bir süre sonra deniz yatağının kumuyla kaplanmış olması gerekiyor.” diyor.

(İlgili: Neandertal Kadının Gerçekte Böyle Gözüktüğüne Emin miyiz?)

Bir savaşçı?

Kemik kalıntılarının yanı sıra bir hançer ve kol koruyucusu da bulundu. Kol koruyucusu, yay tutan elin bileğine bağlanan, içinde iki delik bulunan dikdörtgen bir kemik parçasıydı. Bu, ok atarken yayın telinin yaptığı darbeden bileği koruyordu.

“Bu ekipman parçaları onun bir savaşçı olduğunu gösteriyor olabilir” diyor Skar.

Skar, boğulma olayının çatışma mı yoksa kaza mı olduğunu söylemenin mümkün olmadığını ekliyor.

Bildiğimiz şey, Hitra insanının çok çalkantılı bir dönemde yaşadığı. Bu noktaya kadar çoğu insan avcı-toplayıcı olarak yaşıyordu ve Norveç’te tarım ancak Taş Devri’nin sonuna kadar (Hitra insanının yaşadığı dönemde) tam olarak yerleşmişti.

“Tarım unsurları daha önce güney ve doğu Norveç’e gelmişti, ancak orta Norveç’te, batıdaki kıyı boyunca ve kuzey Norveç’te tarım ilk kez bu dönemde yerleşti.”

“Tarımın, Norveç’e daha fazla toprağa sahip olmak için gelen insanların göç etmesiyle ortaya çıktığına ve onların bunu yapmak için silah kullanmaya istekli olduğuna inanıyoruz. Bu nedenle burada yaşayanlarla yeni gelenler arasında şiddetli çatışmaların yaşanmasını beklemeliyiz.”

Yeni insanlar ülkeye yeni bilgiler getirdi. Örneğin hayvancılık ve tarım hakkında, aynı zamanda toplumu düzenlemenin farklı bir yolu hakkında.

“Hiyerarşik toplumlarda yaşıyorlardı, farklı bir dünya anlayışına, başka bir dine ve Avrupa’da geniş bir iletişim ağına sahiplerdi. Bu bilgiler politik, ekonomik ve sosyal açıdan büyük değişikliklere yol açtı.”

Hitra adamı araştırılıyor

İskandinav tarihinin bu dramatik dönemi hakkında hâlâ bilmediğimiz çok şey var ve araştırmalar devam ediyor. Hitra adamı, diğer birçok iskelet keşfiyle birlikte bu araştırmanın bir parçası.

Şu anda Hitra adamının DNA’sı Kopenhag Üniversitesi Lundbeck Vakfı Jeogenetik Merkezi’nde analiz ediliyor.

NTNU Üniversitesi Müzesi’nde izotop analizleri de yürütülüyor. Diğer şeylerin yanı sıra bu, Hitra insanının ne yediğine dair fikir veriyor ve yaşamı boyunca büyük coğrafi mesafelere göç etmiş olmasının muhtemel olup olmadığı hakkında bilgi sağlıyor.

Skar, “Yediği yemeğin büyük çoğunluğunun karadan geldiğini zaten biliyoruz. Yani Hitra’da (o zamanlar su altında olan bir yerde) bulunmuş olsa da yediği esas olarak deniz ürünleri değildi.” diyor.

Hitra adamının rekonstrüksiyonu, çeşitli bilgilere dayanarak yeniden yaratıldı. İskelet ölçümleri bize onun yaklaşık 169 cm boyunda olduğunu gösteriyor. Dişlerindeki aşınmalar ise öldüğünde yaklaşık 25 yaşında olduğunu gösteriyor. Saçının, derisinin ve gözlerinin rengi, aynı dönemdeki benzer DNA’ya sahip birçok kişinin DNA analizlerinden elde edildi.

Norwegian University of Science and Technology. 9 Mayıs 2024.