Norveç’te Viking Gezginlerin Kullandığı Bir Dağ Kulübesi Bulundu

Arkeologlar, en şaşırtıcı keşfin, Viking gezginlerinin kulübede oldukça dağınık ve umursamaz bir şekilde davranmış olduğunu söylüyor.

Kulübe taş ve çimle inşa edilmişti. Muhtemelen, insanların oturabileceği ya da uyuyabileceği geniş banklar duvarların boyunca yer alıyordu. Çok fazla lüks sunmamasına rağmen, rüzgar ve hava koşullarından korunmak için gerekli barınağı sağlıyordu.

O dönemde Hardanger Platosu boyunca uzanan ana yollardan biri olan Store Nordmannslepa üzerinde benzer barınaklar düzenli aralıklarla inşa edilmişti.

(İlgili: Man Adasında 1.000 Yıllık Viking Sikkeleri Bulundu)

Kulübenin ortasında, yolcuların yemeklerini pişirebilecekleri büyük bir ocak bulunuyordu.

Kilogramlarca Yiyecek Atığı

Arkeolog Marianne Vedeler, “Ateşin içine atılmış kilolarca eski yiyecek kalıntısı bulduk” diyor.

Normalde, Viking Çağı ve Orta Çağ’ı kapsayan bu dönemde insanlar çöplerini dikkatlice dışarı çıkarır ve bir çöp çukuruna atarlardı.

“Burada bunu yapmaya zahmet etmemişler. Sadece içeride oturuyor, ortalığı dağıtıyor ve her şeyi ateşe atıyorlardı”

Zamanla bu yiyecek atıkları ocağın içinde 40 santimetre kalınlığında bir is ve hayvan kemiği tabakası oluşturmuştu.

“Ocak hayvan kemikleriyle doluydu — ren geyiği, koyun, kuş, balık ve yedikleri diğer şeylerle”

Issız Bir Taş Kulübe

Kültürel Tarih Müzesi’nde görevli bir arkeolog olan Vedeler, Orta Çağ’daki yiyecekler üzerine odaklanan bir araştırma projesinde yer alıyor. Bu projede odak genellikle kentsel alanlar üzerindeydi, ancak ekip aynı zamanda kırsal yiyecek kültürünü ve insanların geceyi geçirdikleri yerleri de keşfetmek istedi.

Hardanger Platosu’ndaki bu kulübe, 1821 tarihli bir seyahat günlüğü sayesinde arkeologlar tarafından biliniyordu. Bu günlüğünde bilim insanı Christoffer Hansteen, Store Nordmannslepa boyunca yürürken “çatısı çökmüş ıssız bir taş kulübe” bulduğunu yazmıştı.

Vedeler, “Bazı arkeologlar 1980’lerde de burayı ziyaret etti ve hayvan kemikleri buldu” diyor. Ayrıca bir kömür örneği almışlar ama bunu hiç analiz etmemişler.

Vedeler ve ekibi devraldı ve odun kömürünün 12. yüzyıla tarihlendiğini tespit etti.

Bir Macera Ortaya Çıkıyor

Vedeler, “Beş kişilik bir arkeolog grubuyduk ve buraya gidip kazı yapmaya karar verdik” diyor.

Bunu takip eden olaylar bir maceraya dönüştü, çünkü kulübeyi bulmak kolay olmadı. Kulübe, haritada işaretlenmiş yerde değildi.

“Biraz ekstrem spor gibiydi. Bir süre boyunca araziyi dolaştık, sonrasında birkaç kilometre boyunca kazma, kürek ve ekipman taşımamız gerekti”

Sonunda, Hansteen’in tarif ettiği kulübeyi ve ondan daha eski olan bir barınağı buldular ve kazı yapmaya karar verdiler.

Kısa sürede, eski kulübenin Viking Çağı ve Orta Çağ boyunca kullanıldığı anlaşıldı.

Vikinglerden Kalma Bir Çakmak

Arkeologlar, bir zamanlar kapının olduğu yerin hemen içinde, Viking Çağı’na ait iki adet ince işlenmiş ok ucu buldular.

‘Bu, Viking Çağı’nda orada aktif olan bir avcının kanıtı olmalı. Demir değerliydi ve bu ok uçlarını yapmak için çok çaba harcanmış olmalıydı” diyor Kültür Tarihi Müzesi kazı hakkında bir makalede.

Ekip ayrıca bir çakmak da buldu. Vedeler, “Bu, ateş yakmak için kullanılan bir tür eski moda çakmak” diye açıklıyor.

Bu tür çakmaklar, Viking Çağı ve Orta Çağ boyunca kullanılıyordu ve kulübede ayrıca çakmak taşı da bulundu. Çakmağı yanıcı bir maddeye vurduklarında kıvılcımlar çıkarak maddeyi ateşliyorlardı. Arkeologların bulduğu çakmak, Viking Çağı’nda kullanılan türdendi.

Kulübenin dışında, geçmiş gezginlere ait daha fazla iz vardı. Arkeologlar bir metal dedektörü yardımıyla çok sayıda eski at nalı ve at nalı çivisi ortaya çıkardı.

“Belli ki içeri girmeden önce atlarını buraya bağlamışlardı”

Zorlu Bir Yolculuk

Vedeler, “İnsanların dağların zorlu koşullarına nasıl uyum sağladıklarını, yiyeceklerini ve gece kalacak yerlerini nasıl yönettiklerini görmek büyüleyici” diyor.

“Sanırım bu kadar dağınık olmalarının nedeni, burada kimsenin kalıcı olarak yaşamamasıydı; insanlar burayı sadece sığınmak ve gecelemek için kullanıyordu” diye ekliyor.

Bazı yolcular ren geyiği avlamak için dağları geçerken, diğerleri tüccardı.

“Hardanger Platosu, mal taşımak için zorlu bir yerdi, ancak batıdan doğuya ve tersine seyahat eden ticaret için ana rotaydı. İnsanlar hayvanları ve malları taşıyordu”

Ancak dağlardaki hava genellikle kötüydü ve rota boyunca bu tür barınaklar çok nadirdi.

“Muhtemelen bu yüzden bu barınakların kullanımı için katı kurallar vardı” diyor arkeolog.

Daha Fazla Kazı İçin Planlar

Vedeler ve meslektaşları ocağın alt, orta ve üst katmanlarından örnekler topladı. Bu örnekler kulübenin ne kadar süre boyunca kullanıldığını ortaya çıkaracak.

Eğer daha fazla fon sağlanabilirse, ekip kazıya devam etmek için gelecek yıl geri dönmeyi planlıyor.

Vedeler, “Kulübenin neye benzediğini tam olarak anlayabilmek için ocağın tamamını kazmayı ya da yeterince kazı yapmayı bitiremedik. Odaları ve taş duvarları görebiliyoruz ama daha iyi anlayabilmek için biraz daha kazmamız gerekiyor” diyor.

Science Norway. 20 Eylül 2024.