Norveç’te Eriyen Buzullar, 1.700 Yıllık Silahları Ortaya Çıkardı

Norveç’teki buzul arkeologları, bin yıldan daha önce avcıların ren geyiği avladığı bir dağda silahlar ve gizli saklanma yerleri keşfettiler.

İç kısımlardaki dağ zirvesi Sandgrovskaret’in bir bölümünü inceleyen arkeoloji ekibi, üçü 1.700 yaşında olan beş ok buldu. Araştırmacılar ayrıca, avcıları yakınlara gelen ren geyikleri için “görünmez” yapan 40 adet taştan yapılmış “av panjuru” keşfettiler.

Norveç’teki Innlandet İlçe Konseyi Kültürel Miras Bölümü’nde arkeolog olan Lars Pilø, “Ren geyiği 10-20 metreye yaklaştığında burada saklanan avcı ayağa kalkıyor ve ok atmaya başlıyor olmalıydı.” diyor.

Pilø ve meslektaşları, eriyen buzulların açığa çıkardığı eserleri aramak için yıllarca dağlarda yürüdüler. Araştırmacılar bu arkeolojik alanı 2013’te buldular, ancak orada büyük bir sistematik araştırma yapmak için 2018’e kadar geri dönemediler. Daha sonra ise burada silahları ve “av panjurunu” buldular.

Pilø, “İklim değişikliği nedeniyle çok fazla erime oluyor ve kısa sürede buzul arkeolojik saha çalışması için diğer alanlara öncelik vermemiz gerekti.” diyor.

Arkeologların bulduğu beş oktan üçünde hala korunmuş bir demir ok ucu vardı. Pilø, ok uçlarının şekillerinin analizine dayanarak, bu silahların muhtemelen MS 300 ile 600 yılları arasına tarihlendiğini söylüyor.

Pilø, üç demir ok ucundan birinin “daha önce buzulda bulunmayan ve ovalardaki mezarlarda neredeyse hiç bulunmayan nadir bir tür” olduğunu söylüyor. Ekip, Şubat ayında bulguları sosyal medyadan duyurduklarında, bunun bir mızrak ucu olması gerektiğine dair oldukça fazla yorum aldı. Ancak ok sapı yanında bulunduğu için bunun bir ok olduğu anlaşılıyor.

Pilø, diğer iki okun (demir ok uçları olmayanlar) muhtemelen MÖ birinci binyıla ait olduğunu söylüyor.

Silahları kullanan ren geyiği avcıları, muhtemelen yakındaki av panjurlarına saklanıyordu. “Ren geyiği hareket konusunda çok dikkatlidir, bu yüzden avcılar atış mesafesine girebilmek için saklanmak zorunda kalmışlardı.”

“Oklar 20 metreden fazla gidemezdi, bu yüzden avcıların saklanacak iyi bir yere ihtiyaçları vardı. Ve eğer saklanacak yer yoksa, kendileri bir tane inşa ettiler.”

Avcılar 1.900 metrelik dağda yaşamıyordu. Bir buzul arkeoloğu olan Espen Finstad, “Büyük olasılıkla vadilerde yaşıyorlardı, ancak dağlarda daha yüksek av alanlarına sahip oldukları açık.” diyor.

Taş Devri boyunca, bu bölgedeki insanlar basit yerleşim yerlerinde yaşıyorlardı. Finstad, daha sonra bu insanların Demir Çağı boyunca “vadideki büyük uzun evlerde” yaşadıklarını söylüyor. 2021’de buzul arkeologları bu uzun evlerden bazılarının keşfini duyurdular.

Ekip ayrıca, ürkmüş ren geyiğini hazır bekleyen okçulara yönlendirmek için yere çit direkleri gibi yerleştirilmiş olabilecek 77 parça ren geyiği boynuzu, kemiği ve 32 korkutma çubuğu buldu. Çubuklar, Demir Çağı boyunca MS 200 ile 1000 arasına tarihleniyor.

Pilø, “Ren geyiğini av panjurlarına yönlendirmek için korkutma çubukları kullanıldı, ancak bunun tam olarak nasıl olduğu hala anlamaya çalıştığımız bir şey.” diyor.

Pilø ve meslektaşları, yakınlardaki dağlarda eriyen buzlarla ilgili araştırmalara devam etmeyi planlıyor. Çünkü zaman azalıyor; Norveç Su Kaynakları ve Enerji Müdürlüğü (NVE) tarafından Şubat ayında yayınlanan bir açıklamaya göre, yeni bir araştırma, Norveç’teki toplam buzul alanının, buzulların en son ölçüldüğü 1999’dan 2006’ya kıyasla yüzde 14 oranında küçüldüğünü ortaya koyuyor.

Live Science. 14 Mart 2022.