Nikomedia için Protokol İmzalandı, Kazılar Başlıyor!

Kocaeli’de Büyük Roma İmparatorluğu’nun başkenti olan ve görkemli antik yapılara sahip olduğu bilinen Nikomedia’da arkeolojik kazılar başlıyor!

İzmit’in kültürel mirasını ortaya çıkaracak kazı çalışmaları için, Kocaeli Arkeoloji Müzesi’nde Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Kocaeli Müze Müdürlüğü ve İzmit Belediyesi, Çukurbağ Nikomedia Kurtarma Kazısı nedeniyle imzalanacak olan protokol için tören düzenlendi.

İzmit’in Çukurbağ Mahallesi’nde, 17 Ağustos 1999 Marmara Depremi’nde yıkılan bazı binaların enkazının kaldırılması sırasında arkeolojik kalıntılara rastlanmıştı. Daha sonra hafriyat sırasında bazı heykeller, sütunlar ve yapı taşları ortaya çıkmıştı.

(2.000 Yıl Önce Manisa’daki Aigai’da Gladyatör Dövüşleri)

Arkeoloji adına çok önemli bilgiler gelecek

Şu anda Etnografya Müzesi’nde sergilenmekte olan ve bugüne kadar bulunan en büyüklerinden biri olan devasa Herakles (Herkül) heykeli de burada bulundu. Ancak bu devasa heykel, inşaat sahipleri tarafından inşaatın durdurulacağı endişesiyle çöpe atıldı. İhbar üzerine alınıp müzeye kaldırıldı.

Aynı bölgede yine başı ve ayakları olmayan Athena heykeli, Roma İmparatorları Dioclatianus ve Konstantin’in birbirlerine sarıldığı bir pano da bulundu. Aynı alanda zemine çok yakın noktada dev bir yapı olduğu anlaşıldı ve yeraltında atlı arabaların geçebileceği büyüklükte, bir kolu sahile, bir kolu ise yine İzmit Körfezi’ne hakim bir noktada antik tiyatroya uzandığı anlaşılan dev tüneller de bulundu.

Kocaeli’de modern kent yapılarının, antik kent merkezinin tam üzerine kurulmuş olması, bölgede yapılabilecek bilimsel araştırma ve uzun soluklu sistematik arkeolojik kazıları zorlaştırmıştı. Büyük Gölcük Depremi ardından gelen bir ihbar üzerine Kocaeli Müze Müdürlüğü başkanlığında İzmit’in Çukurbağ mahallesinde yapılmış olan kurtarma kazıları sayesinde Roma dönemine tarihlenen bir mimariye ait devasa heykeller, renkli mermer kabartmalar, mozaik ve mermer taban döşemeleri ve diğer tüm mimari öğeler ortaya çıkmıştı.

Müze Müdürlüğünün ve Oxford Üniversitesinden Doç. Dr. Tuna Şare Ağtürk’ün yapmış olduğu bilimsel çalışmalar neticesinde Doğu Roma İmparatorluğu’nun Kayıp Başkenti Nicomedia’ya ait MS 3. yüzyıl sonlarında kent merkezinde inşa edilmiş bir imparatorluk sarayı kompleksinin parçaları olduğunu tespit edilmişti. Bulunan eserler şimdiye kadar bulunmuş renkleri en iyi şekilde korunmuş Roma dönemi heykelleri oldu. Mermer kabartmaların stili ve ikonografisi dünya sanat tarihinde Klasik Dönemden Orta Çağ Dönemi’ne geçişi temsil eden tek örnek olması açısından önem taşıyor.

“Bugüne kadar mimari kalıntılara ulaşılamamıştı”

Kocaeli Müze Müdürü Serkan Gedük, Kocaeli’nin, Asya ve Avrupa kıtalarını birbirine bağlayan önemli bir geçiş noktası üzerinde bulunduğunu belirterek sözlerine şöyle devam etti:

“Bu nedenle tarihin her döneminde birçok medeniyet bu bölgeye hakim olmak için birbiri ile mücadele etmiştir. İlk çağlardan itibaren Roma’dan Bizans’a, Osmanlı’dan Cumhuriyet dönemine kadar birçok medeniyetin izlerini bu topraklar üzerinde görülebilmektedir. Bu izler, şehrimiz için korunması gereken önemli değerlerdir. Antik dönem adı ile Nikomedia Helenistik dönemde Bitinya Krallığına ardından ise Roma döneminde Doğu Roma İmparatorluğu’na başkentlik yapmış bir şehirdir. Antik kaynakların görkemli yapılarından sıkça bahsettiği Nikomedia kentine dair çok fazla mimari esere ulaşılamamıştır. Bunun en önemli nedenlerinden biri şehrin çağlar boyu çok şiddetli depremlerle sarsılması, yıkım sonrasında ise mimariye ait parçaların farklı dönemlerde devşirme malzeme olarak başka yapılarda kullanılmış olmasıdır.”

Çukurbağ kurtarma kazılarının, bölgedeki ilk arkeolojik ve sistemli kazı olacağının altını çizen Kocaeli Arkeoloji Müze Müdürü Serkan Gedük, “2021 yılı temmuz ayı itibariyle Kültür Varlıkları Müzeler Genel Müdürlüğümüzün izni ve Kocaeli Müzeler Müdürlüğümüz başkanlığında ve İzmit Belediyesi işbirliği ile başlatılacak olan Çukurbağ kurtarma kazıları uzun süreçli, sistematik oluşu disiplinler arası paylaşımlarının gerçekleşmesi ile birlikte, bölgemizdeki ilk arkeolojik ve sistemli kazı çalışması olacaktır.” dedi.

“İzmit’in adı dünya arkeolojisinde yer kazanacak”

Kayıp şehir Nikomedia’nın gün yüzüne çıkmasıyla İzmit’in değer kazanacağını belirten İzmit Belediye Başkanı Fatma Kaplan Hürriyet, şöyle konuştu:

“İzmit’in 3.000 yıllık tarihini ortaya çıkarmak göreve geldiğimizden beri üzerinde durduğumuz bir konuydu. Çünkü böylesine ihtişamlı bir tarihin, ayaklarımızın altında yatıyor olması bu kent için büyük bir kayıptı. Sanayi kenti olarak bilinen İzmit, tarih ve turizm kenti olarak anılmıyorsa nedeni; tarihimizi bir türlü gün yüzüne çıkaramamamızdır. Bu ayıbı temizlemek ve sanayi kenti İzmit’i sözde değil özde olarak tarih ve turizm kenti haline getirmek için bir söz vermiştik. Bu sözümüzü tutmak için buradayız. Kazı sürecini resmi olarak bu törenle başlatıyoruz. Umuyoruz ki buradan çıkacak değerli eserlerle İzmit’in adı dünya arkeolojisinde önemli bir yer kazanacak”