Adıyaman’da yer alan 2.150 metre yüksekliğindeki Nemrut Dağı, Kommagene kralı I. Antiochos’un (MÖ 69-34) kendi adına anıt olarak yaptırdığı Hierotheseion’a (tanrıların tapınağı-mezarı ve evi) ev sahipliği yapıyor.
İskender’in imparatorluğunun dağılmasından sonra Suriye ve Fırat Nehri’nin kuzeyinde kurulan Kommagene Krallığında hüküm süren I. Antiochus’un tümülüsü, Helenistik dönemin en iddialı yapılarından biri. Karmaşık tasarımı ve devasa ölçeği bir araya gelerek antik dünyada eşi benzeri olmayan bir proje yarattı. Kullanılan taş bloklardan bazılarının ağırlığı dokuz tona ulaşıyor. Bu dönemde eşi benzerine rastlanmayan devasa heykeller ve ortostatların (stellerin) yapımında son derece gelişmiş bir teknoloji kullanıldı.
Moloz taşlardan oluşan ve 145 m çapında 50 m yüksekliğindeki tümülüsün üç tarafı doğu, batı ve kuzey yönlerinde teraslarla çevrili. Doğu ve batı teraslarından iki ayrı antik tören yolu yayılıyor. Doğu ve batı teraslarının üst katında, yazıtlarından tanrı oldukları tanımlanan beş dev kireçtaşı heykel tümülüsün dışına doğru bakıyor. Bunların her iki ucunda bir çift koruyucu hayvan heykeli (aslan ve kartal) bulunuyor. Bir sırada Antiochos’un baba tarafından Pers atalarının, diğer sırada ise anne tarafından Makedon atalarının kabartma heykelleri bulunuyor. Stellerin arka tarafındaki yazıtlarda soy bağları kayıtlı. Doğu terasının doğu tarafında kare planlı bir sunak platformu yer alıyor.
Batı terasta ise Nemrut’un özel önemini temsil eden bir dizi stel, Antiochos’un bir tanrıyla el sıkışmasını gösteren sahneler (dexiosis) ve kült alanının inşa tarihini gösterdiğine inanılan aslan burçlu stel bulunuyor. Kuzey teras uzun, dar ve dikdörtgen şeklinde ve bir dizi kumtaşı kaidesine ev sahipliği yapıyor. Kuzey terastaki kaidelerin yanında yer alan stellerde herhangi bir kabartma veya yazıt bulunmuyor.
1987 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne alınan Nemrut Dağı Hierotheseion’u, tümülüsü ve heykelleri ile sadece Türkiye’nin değil, dünyanın en değerli kültürel hazinelerinden biri.
You must be logged in to post a comment Login