Nehirlerde Yüzlerce Yıllık ‘Açlık Taşları’ Ortaya Çıktı

Yüzlerce yıl önce Avrupa’daki nehirlerde üzerine yazılar kazınan ‘açlık taşları’, insanları kuraklığa karşı uyarıyor: “Beni görürsen ağla.”

Şiddetli kuraklık, nehirleri kurutuyor ve gelecek nesillere zor zamanlar için uyarmak adına yüzyıllar önce oyulmuş taşları ortaya çıkarıyor.

Yerel halk, “açlık taşları” olarak bilinen asırlık taşların geçen hafta Avrupa’daki nehirlerin kuraklık nedeniyle kurumasıyla yeniden ortaya çıktığını söylüyor.

Bu taşlardan biri, Çek Cumhuriyeti’nden başlayıp Almanya’dan geçen Elbe Nehri’nin kıyısında yer alıyor.

(İlgili: Kuraklık, Roma’daki Nero Köprüsünü Ortaya Çıkardı)

Taşın geçmişi 1616’ya kadar uzanıyor ve üzerine Almanca bir uyarı kazınmış: “Wenn du mich seehst, dann weine” yani “Beni görürsen ağla.”

2013 yılında yapılan bir çalışmada, bir araştırma ekibi, bu taşların yıllarca süren zorluklar ve tarihte unutulmuş yazarların baş harfleriyle yontulduğunu söyledi. Yazıtlar temel olarak, kuraklığın sonuçları konusunda bir uyarı niteliği taşıyor.

Yazıtlarda kuraklığın kötü hasat, gıda kıtlığı, yüksek fiyatlar ve yoksul insanlar için açlığı beraberinde getirdiği belirtiliyor. Araştırma ekibine göre, 1900’den önce, aşağıdaki kuraklıklar taş üzerinde anılıyor: 1417, 1616, 1707, 1746, 1790, 1800, 1811, 1830, 1842, 1868, 1892 ve 1893.

Bu “hidrolojik işaretler” en son 2018 kuraklığı sırasında ortaya çıktı. Ancak Avrupa Komisyonu Ortak Araştırma Merkezi’nde kıdemli araştırmacı olan Andrea Toreti’ye göre, Avrupa’nın yaşadığı mevcut kuraklık son 500 yılın en kötüsü olabilir.

Toreti, 9 Ağustos’ta düzenlediği basın toplantısında, son 500 yılda başka hiçbir olayın 2018’deki kuraklığa benzemediğini, ancak bu yıl daha kötü olduğunu söyledi. Toreti ayrıca, önümüzdeki üç ay boyunca devam edecek “çok yüksek kuru koşullar riski” olduğunu da sözlerine ekledi.

Giderek artan araştırmalar, daha sık ve yoğun kuraklıkları iklim değişikliğiyle ilişkilendiriyor. Artan küresel sıcaklıklar yağışta değişikliklere neden oluyor ve buharlaşmayı artırıyor.

Avrupa Kuraklık Gözlemevi’ne göre, Avrupa’nın yüzde 47’si kuraklık uyarı koşullarında, yani toprakta nem açığı var; yüzde 17’si de tetikte, bu da bitki örtüsünün stresli olduğu anlamına geliyor.

Avrupa nehirlerinde kuraklık nedeniyle ortaya çıkan tek gizli kalıntı taşlar değil. İtalya’nın Po Nehri’ndeki iklim değişikliği nedeniyle çekilen sular da bir dizi arkeolojik eseri ortaya çıkardı.

İkinci Dünya Savaşı döneminden kalma bir mavnanın batığı, ülkenin en büyüğü olan nehrin 70 yılın en kötü kuraklığı sırasında düşük seviyelere ulaşmasının ardından Haziran ayında yeniden ortaya çıktı.

Daha yakın bir zamanda, Temmuz ayı sonlarında, kuraklık çeken İtalyan nehri, daha önce suya batmış olan 2. Dünya Savaşı’ndan kalma 1.000 kiloluk bir bombayı ortaya çıkardı. Yerel bir yetkili, “Bomba, kuraklık nedeniyle su seviyesindeki düşüş nedeniyle Po Nehri kıyısında balıkçılar tarafından bulundu” dedi.

Reuters. 15 Ağustos 2022.