Neandertallerin Yok Oluşu Soğuk ve Kuru İklimle İlgiliydi

Yeni bir araştırmaya göre, soğuk ve kuru iklim, türümüzün Avrupa’daki Neandertallerin yerini almasına yardımcı oldu.

Hırvatistan’daki bulgulara göre tasarlanmış Neandertal bir ailenin canlandırması. C: Nikola Solic, Reutera

Araştırmacılar, yaşanan soğuk dönemlerin, kıtanın farklı bölgelerindeki Neandertallerin ortadan kaybolmasıyla ve bizim türümüz Homo sapiens’in ortaya çıkmasıyla zamansal olarak örtüştüğünü keşfetti.

Köln Üniversitesi’nden Michael Staubwasser, “Başka bir yere mi hareket ettiler ya da öldüler mi, bunu tam olarak söyleyemiyoruz.” diyor.

Neandertaller bir zamanlar Avrupa ve Asya’da yaşıyorlardı fakat yaklaşık 40.000 yıl önce soyları tükendi. Bundan sadece birkaç bin yıl sonra türümüz Homo sapiens Avrupa’ya ulaştı. Araştırmacılar uzun bir süredir tam olarak ne yaşandığının cevabını bulmaya çalışıyor ve bazı araştırmacılar iklim değişikliğini neden olarak gösteriyor. Önerilen diğer açıklamalar ise salgınları ya da yeni gelenlerin Neandertalleri yiyecek kaynaklarından uzaklaştırdığı gibi fikirler içeriyor.

(Resmileşti: Neandertaller Mağara Resmi Yapıyordu)

Staubwasser ve ekibi yayımladıkları yeni araştırmada, mevcut iklimi, arkeolojik ve ekolojik verileri ele aldılar ve Romanya’daki iki mağara çalışmasından eski iklimin yeni göstergelerini eklediler.

Araştırmaları soğuk ve kuru olarak bilinen iki iklim dönemi üzerinde yoğunlaşıyordu. Biri, 44.000 yıl önce başlayıp yaklaşık 1.000 yıl süren bir dönemdi. İkincisi ise, 40.800 yıl önce başlayıp, altı yüzyıl boyunca sürmüştü.

Bu olayların zamanlaması, Neandertallere ait eserlerin ortadan kalkması ve Homo sapiens belirtilerinin, Tuna Nehri vadisi ve Fransa’daki bölgelerde ortaya çıktığı dönemlerle uyuşuyordu.

İklim değişimleri, ormanları çayırlarla değiştirmiş olmalı ve Homo sapiens, yeni çevreye Neandertallerden daha iyi adapte olmuş olmalıydı. Böylece Neandertaller ortadan kaybolduktan sonra içlere doğru ilerleyebilirlerdi.

Solda Homo sapiens kafatası ve sağda Neandertal kafatası. C: Wikimedia Commons

Tübingen Üniversitesi’nden araştırmaya katılmayan Neandertal uzmanı Katerina Harvati, Homo sapiens’in kıta boyunca yayılmakta olduğu sanılan bir bölge olan Güneydoğu Avrupa’nın yeni iklim verilerine sahip olmanın oldukça faydalı olduğunu söylüyor.

Ancak Harvati, Neandertallerin ortadan kaybolduğu ve Homo sapiens’in ortaya çıktığı zamanın, yazarların belirttiği zamanlarda gerçekleştiğinin belirsiz olduğunu, çünkü yapılan çalışmaların sınırlı kanıtlara dayandığını ve zaman zaman anlaşmazlığa açık olduğunu da ekliyor.

(Avrupa’daki Son Neandertallerin Genetik Tarihi Oluşturuluyor)

Londra’daki Doğal Tarih Müzesi’nden Chris Stringer ise, bu araştırmanın, iklim değişikliğinin Neandertaller üzerindeki etkisi için iyi bir örnek olduğunu düşünmesine karşın, diğer faktörlerin de onların ortadan kayboluşunda işe yaradığına inanıyor.

Smithsonian Enstitüsü’nden Rick Potts, bu araştırmanın, türlerin yer değiştirmesi oalyına yepyeni bir bakış getirdiğini söylüyor.

“Daha önce de anlaşıldığı gibi türümüz, Neandertallerden daha zeki değildi. Basit bir şekilde onlardan daha dayanıklıydık. Yeni araştırma, bunun nasıl oluştuğunu düşündürecek çok şey sunuyor.”

AP News. 28 Ağustos 2018.

Makale: Michael Staubwasser, Virgil Drăgușin, Bogdan P. Onac, Sergey Assonov, Vasile Ersek, Dirk L. Hoffmann, and Daniel Veres. 2018. Impact of climate change on the transition of Neanderthals to modern humans in Europe. PNAS.