Neandertaller’in Ölülerini Çiçeklerle Gömdüğü Teorisi Çürütüldü

Liverpool John Moores Üniversitesi’nden akademisyenlerin yürüttüğü bir araştırma, Neandertallerin 60.000 yıl önce ölülerini çiçeklerle birlikte gömdüğü teorisini tamamen çürütebilir.

Önceden, Irak’taki Şanidar Mağarası’nda bulunan bazı Neandertal iskeletlerinin bilinçli bir şekilde gömüldüğü düşünülüyordu. Aynı zamanda Fransız polen analisti Josette Leroi-Gourhan, bir Neandertal’in yer aldığı mezarda polen yığınları tespit etmişti. Böylece, Şanidar’da ‘Çiçek Gömü’ hikayesi ortaya çıkmış oldu.

Polenler, şifa verici olarak kullanıldığı bilinen kır çiçeklerinden geliyordu ve Leroi-Gourhan, Neandertaller’in grup üyelerinden bir tanesinin bedenini çiçeklerle süsleyerek gömdüğünü öne sürmüştü.

O zamanlarda Neandertaller’in insani duygulara sahip olmadıkları düşünülüyordu ve bu sebeple, Leroi-Gourhan’ın buluntuları insanların yakın akrabalarımızla ilgili bu inanışlarını büyük ölçüde değiştirmişti. Sonradan, buluntular yaygın bir şekilde sorgulanmaya ve tartışılmaya başlandı. Ancak 1950’lerden bu yana, kimse son derece tartışmalı bu hikayenin gerçek olup olmadığını kontrol etmek için mağaraya geri dönme şansını bulamamıştı; ta ki şimdiye dek.

Liverpool John Moores Üniversitesi, Doğa Bilimleri ve Psikoloji Okulu’ndan Marta Fiacconi ve Dr. Chris Hunt, Şanidar’da saha çalışmalarına başladılar. Leverhulme Trust tarafından finanse edilen proje, Cambridge Üniversitesi’nden Graeme Barker tarafından yürütülüyor. Ekibin ilk işi, mağaranın yüzey katmanlarındaki polen tortusu örneklerini incelemek oldu.

Analizlerin sonuçları, günümüzde, polenlerin rüzgar ve böcek faaliyetleri sonucu mağarada toplandığını gösterdi. Mağarada Leroi-Gourhan’ın bulduğu polen yığınlarının benzerlerine ulaşıldı ve bu yığınların çoğunlukla arıların faaliyetlerinin bir sonucu olduğu görüldü. Şüphe edenler haklıydı: Leroi-Gourhan’ın buluntularının açıklaması doğal faaliyetlerdi ve polen yığınları Neandertaller’in ince duygularının bir göstergesi değildi.

Marta Fiacconi buluntuları şöyle açıklıyor: “Polen, erkek bitkiler tarafından üreme amacıyla üretilir ve rüzgar ya da hayvanlar vasıtasıyla dişi bitkilere ulaşmak için dağıtılır. Polen tanelerinin çoğunluğu dişi bitkilere ulaşamaz ve toprakta birikirler. Bazıları toprağa gömülür ve binlerce yıl var olmaya devam eder. Her bir tür birbirinden farklıdır ve ancak yüksek enerjili mikroskop ile teşhis edilebilirler. Bir mağaradaki tortu katmanlarında yer alan polenleri analiz ederek belli bir bölgenin eski bitki örtüsünün ve ikliminin tam bir tanımlamasını yapmak mümkündür. Günümüzde yapılan bu polen çalışması geçmişteki mekanizmaları anlamamızı sağlarken, zamanda geriye dönerek o zamanların doğasını ve çevresini anlamamızı sağlıyor. Bu, ilk insanların yaşamını anlamak için gerçekten çok önemli.”

Dr. Chris Hunt ise çalışmayla ilgili şu yorumu yapıyor: “Bu çok tatlı bir hikayenin sonu olabilir, ancak Leroi-Gourhan’ın çalışması sayesinde araştırmacılar Neandertaller hakkında birçok şey öğrendi. Atalarımızın bir kısmının Neandertaller ile çiftleştiği biliniyor, çünkü Neandertaller’in DNA’sı modern insanın genlerinde mevcut. Arkeologlar bazı Neandertaller’in kişisel süs eşyaları kullandıklarını da keşfetmişlerdi. Şanidar’da meslektaşlarımızla birlikte kazılarımızı sürdürüyoruz. Buradaki bilimsel çalışmalar tamamlandığında yeni buluntular herkese duyurulacak. Hikaye henüz tamamlanmadı!”

phys.org