Neandertaller Tavşanların Derisini Yüzüyordu

Fransa’da çok fazla tavşan kemiği bulunan bir sığınak, Neandertallerin bu hayvanları sadece yediklerini değil, postlarını da kullandığını gösteriyor.

Loup nehrinin kıyısındaki Pié Lombard arkeolojik alanı, Akdeniz ile Fransa Alplerinin etekleri arasında yer alıyor.

İlk olarak 1962’de keşfedilen bölgenin en üst katmanı, yaklaşık 20.000 yıl öncesine dayanıyor ve anatomik olarak modern insanlar olan Homo sapiens tarafından kullanıldığının belirtilerini gösteriyor.

Ancak bunun altındaki katman Neandertaller dönemine ait. Tortularda, Neandertaller tarafından kullanılan karakteristik Mousterian taş aletler bulunuyor ve termolüminesans tarihleme ile yaşları 70.000 olarak belirlendi. Bu dönem, Homo sapiens’in bölgeye gelişinden önceki soğuk zamanları gösteriyor. 

(Neandertaller ile Birçok Yerde Birçok Kez Çiftleştik)

Quaternary Science Reviews dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, katmanda ayrıca yabani tavşan familyasına ait eşsiz bir hazine bulunuyordu.

Finlandiya’daki Oulu Üniversitesi’nden paleontolog Maxime Pelletier ve meslektaşları, bu kemiklerin neden orada olduklarını anlamak için sığınakta toplanan tüm tavşan kemiklerini belirli ölçütler kıstasında kategorilendirdiler.

Ekip toplamda en az 225 ayrı hayvana ait 16.000’den fazla kemiği analiz etti. Bu bölge, Neandertallerin küçük hayvanları tek tük değil, yoğun bir şekilde avladıklarını gösteren ilk bölge olma özelliğini taşıyordu.

Bir arkeolojik bir alanda sadece tavşan kemiklerinin bulunması, insanlar nedeniyle orada getirildikleri anlamına gelmez.

Öncelikle tavşanların arkeolojik bölgeleri kazma gibi kötü bir alışkanlığı vardır. Bir tavşan kolonisinin çöküşü daha sonra tavşanların bu bölgede kalmış olmasına neden olabilir. Ancak çalışmaya öncülük eden Pelletier bu ihtimalleri elediklerini söylüyor: doğal tavşan popülasyonu olabilmesi için kalıntılar arasında çok az yavru tavşan vardı.

Tilkiler ve yırtıcı kuşlar gibi diğer yırtıcı hayvanların avlarının da başka hayvanları buraya çekme ihtimali vardı. Aslında çoğu arkeolojik alanda, insanlar ve diğer hayvanlar tarafından bölgeye getirilen farklı kemikler bulunur. Pelletier “Pié Lombard’da durum böyle değildi” diyor. Diş izleri ve sindirme gibi yırtıcı beslenme belirtileri kemiklerin büyük çoğunluğunda yoktu.

Bu durum Neandertalleri, barınaktaki başlıca yabani tavşan tüketicileri olarak öne çıkarıyor.

Kemikler pişirme belirtileri gösteriyordu ve uzun bacak kemiklerinin çoğu büyük ihtimalle içerisindeki kemik iliğine ulaşılacak şekilde ikiye bölünmüştü. Bu, tavşanın Neandertaller tarafından yendiğini gösteren başka bir göstergeydi. Pelletier “Yırtıcıların bu şekilde kemiği kırması imkansız.” diyor.

Kemikler, bölgede Neandertaller tarafından kullanılan Mousterian taş alet teknolojisinin kesme izlerini taşıyordu.

Ancak Pelletier’ın dikkatini çeken tuhaflık, eklem kemiklerindeki kesik izleriyle birlikte tavşan patilerinin ve kuyruklarının olmamasıydı.

Bu, muhtemelen patileri ve kuyrukları ile birlikte postlarının çıkarıldığının işaretiydi. Bu modern insanların bölgesinde meydana gelmiş olsaydı, postların kullanıldığının açık bir kanıtı olurdu. Ancak bu ilk kez bir Neandertal bölgesinde görülüyordu.

Pelletier, “Neandertallerin sadece eti tükettiğini ve sonrasında kürkten faydalanmadığını hayal edemeyiz.” diyor.

Neandertallerin geyik gibi daha büyük avların kürklerini kullandığı biliniyordu. Pelletier, yine de bulguların herkesi ikna etmeyeceğinden şüpheleniyor.

Uzun zamandır Neandertallerin büyük avları avladığı ve tavşan gibi küçük hayvanları avlamaya yarayan bilişsel aletlerden mahrum oldukları varsayılıyordu. Ancak son araştırmalar, varsayımlara meydan okuyarak muhtemelen tavşan, balık ve hatta kuş yakaladıklarını gösterdi.

Trent Üniversitesi’nden Neandertallerin tavşan avlarını inceleyen antropolog Eugene Morin, bu durumun mantıklı olduğunu söylüyor.

Morin, “Bu araştırma, Neandertallerin genel olarak iddia edilenden daha geniş diyete sahip oldukları ve en azından Kuzeybatı Akdeniz kenarında tavşan ve kuş gibi yakalanması zor küçük türlerden sık sık faydalandıkları iddialarını güçlendiriyor.” diyor.

Bu bulgu, Neandertallerin anatomik olarak modern insanlarla paylaştığı ölülerini gömmek, takılar takmak, pigmentleri işlemek ve kemik aletler ve mağara sanatı yapmak gibi ortak becerilerini genişletiyor.

Morin, “Yanıtlanması gereken, bu avın nasıl yakalandığı” diyor. “Örneğin topluca mı avladılar? Bir mızrakla mı avladılar ya da tuzağa mı düşürdüler?”

Yeni Neandertal bölgeleri bulmak veya önceden bulunmuş diğer kalıntıları gözden geçirmek bu soruları cevaplamaya yardımcı olabilir.

Cosmos Magazine. 17 Ekim 2019.

Makale: Pelletier, M., Desclaux, E., Brugal, J. P., & Texier, P. J. (2019). The exploitation of rabbits for food and pelts by last interglacial Neandertals. Quaternary Science Reviews, 224, 105972.