Dünyanın bilinen en eski yapışkanını Neandertaller keşfetmiş olabilir. Araştırmacılar, yaklaşık 200.000 yıl önce kullanıldığı varsayılan yapıştırıcıları yapabilmek için Neandertallerin üç farklı yöntem kullanmış olabileceklerini belirledi.
Neandertallerin mızrakları iki parçadan oluşmaktaydı. Bunlardan ilki sivri ve özenle hazırlanmış çakmaktaşı bir uç ve bu çakmaktaşının girecek olduğu uzun bir çubuk. Ancak bu kompozit aletler konusunda genellikle gözden kaçırılan nokta, bu iki maddenin birbiri ile nasıl birleştiği olmuştur. Yani bu konudaki bilinmez olan iki parçayı birleştiren tutkal.
Araştırmacılar Neandertallerin bu tutkalı elde etmek için karmaşık ve zor bir materyal olan huş ağacını kullanmış olduklarını düşünüyor.
Leiden Üniversitesi’nden araştırmacılar, aslında huş ağacından yapışkan çıkarmak için 3 farklı ilkel yöntem olduğunu ortaya koydular. Araştırmacıların keşfettiği yöntemler arasında kuşkusuz en basit olanı bir kabuk rulosu ve açık bir ateş ile yapışkan elde edilebiliyor olması. Bu yöntemle yaklaşık 200.000 yıl önce Neandertaller ilk yapıştırıcıyı üretmiş olabilir.
Deneysel arkeoloji ile ortaya çıkarılan bu yöntemlerin araştırılmasında sadece Neandertallerin sahip olduğu araçlar ve malzemeler kullanılarak çalışıldı. Bahsedilen tarihlerden bugüne, yapışkanların korunmasının oldukça nadir bir durum olmasından ötürü, net arkeolojik kanıtlara ulaşılamamıştı. Araştırmacılar bu sorunu çözmek adına deneysel arkeolojinin yöntemlerini kullanarak bu araştırmayı gerçekleştirdi. Böyle durumlarda deneysel arkeoloji elde var olmayan kanıtlar yaratabiliyor.
Araştırmacılar yaptıkları ilk denemelerde, huş ağacından oldukça az miktarda yapışkan elde edebildiler ya da hiç elde edemediler. Daha sonra araştırmacılar bu duruma neden olan şeyin ateşin kontrollü, sabit ve dar bir sıcaklık aralığında olması gerektiği olduğunu düşündü. Ancak katran üretiminin başka yolları olduğunu da keşfetmeleri ile beraber aslında ateşin tam bir kontrol altında olmasının bu üretim sürecinde çok da önemli olmadığını keşfettiler.
Araştırmacılar, Neandertallerin ellerindeki bilgi ve malzeme ile öyle ya da böyle az ya da çok yapışkan üretebileceklerini kanıtladıklarını söylüyor. İlk aşamada keşfedilen en basit yöntem ile ilk yapışkan üretiminin başladığı, daha sonrasında ise daha verimli bir yapışkan üretimi için daha karmaşık yöntemler geliştirmiş olabileceklerini söylüyor.
Science Daily. 31 Ağustos 2017.
Makale: Kozowyk, P. R. B., Soressi, M., Pomstra, D., & Langejans, G. H. J. (2017). Experimental methods for the Palaeolithic dry distillation of birch bark: implications for the origin and development of Neandertal adhesive technology. Scientific Reports, 7(1), 8033.
You must be logged in to post a comment Login