Neandertaller ile Ne Zaman Seks Yaptığımız Belirlenmiş Olabilir

Homo sapiens ile Neandertal arasındaki çiftleşmeler yaklaşık 47.000 yıl önce başladı ve neredeyse 7.000 yıl sürdü.

Yaklaşık 40.000 yıl önce ortadan kaybolmalarına rağmen Neandertaller çoğu modern insanın DNA’sında yaşamaya devam ediyor. Bu antik genlerin kalıcılığı, uzak atalarımızın tıknaz, büyük burunlu hominidlere karşı bir ilgileri olduğunu gösteriyor ve yeni araştırmalar, türler arası bu melezleşmenin tam olarak ne zaman gerçekleştiğini ortaya çıkardı.

Bugün yaşayan Afrikalı olmayan tüm insanların genomlarının yüzde 1 ila 4’ünün Neandertallerden geldiği tahmin ediliyor. Bu genler görünüşümüzü ve davranışlarımızı şekillendirmeye yardımcı oldu, ancak şimdiye kadar araştırmacılar bu genetik materyal alışverişiyle sonuçlanan melezleşmeleri yeniden yaratmak için çabalıyor.

Hikayenin eksik kısımlarını bir araya getirmek için, henüz hakemli olmayan bir çalışmanın yazarları, tümü 45.000 ila 2.200 yaşları arasındaki 59 eski Homo sapiens bireyinin genomlarını analiz etti. Bunlardan 33’ü 10.000 yıldan daha uzun bir süre önce yaşamıştı. Sibirya’daki ünlü Ust’-Ishim adamı da grubun en eskileri arasındaydı.

(İlgili: Neandertal Kadının Gerçekte Böyle Gözüktüğüne Emin miyiz?)

Bu tarihöncesi genomlar daha sonra dünyanın dört bir yanındaki 275 günümüz insanınınkilerle karşılaştırıldı. Araştırmacılar, bilgisayar yazılımı kullanarak Neandertal genlerinin binlerce yıl boyunca evriminin izini sürebildiler ve bu şekilde farklılaşmalarının tam olarak kaç nesil süreceğini hesapladılar.

Çalışmanın yazarları, “40.000 ila 20.000 yıl önce yaşayan 16 eski bireyin her birinin ata kovaryansını ölçerek, Neandertal gen akışının bu bireylerin yaşamasından 321 ila 950 nesil önce meydana geldiği sonucunu çıkarıyoruz.” diyor.

Daha spesifik olarak, araştırmacılar Neandertal DNA’sının modern insan genomuna akışının 6.832 yıllık bir süre boyunca gerçekleştiğini ve ortalama melezleşme süresinin 47.124 yıl önce olduğunu buldular.

Yani Homo sapiens ile Neandertal arasındaki çiftleşmeler yaklaşık 47.000 yıl önce başlamış ve neredeyse 7.000 yıl sürmüştü.

Neandertal soyunun genomumuzun her bölgesinde bulunmadığı açık olsa da, bu tarihöncesi melezleşmenin tam etkisi hâlâ çözmeye çalışılan bir konu. Genomumuzun bazı bölgeleri Neandertal DNA’sından tamamen yoksun ve bu nedenle “arkaik çöller” olarak bilinirken, diğer bölgeler alışılmadık derecede yüksek düzeyde Neandertal varyantları içeriyor.

Bu durum, eski kuzenlerimizden aldığımız genetik materyalin çoğunun muhtemelen zararlı olduğunu ve dolayısıyla doğal seçilim sayesinde ortadan kaybolduğunu gösteriyor. Ancak bazı genler hayatta kalma avantajı sağlamış ve nesiller boyunca aktarılmış olabilir.

Araştırmacılar bu sözde “uyarlanabilir melezleşme adayları”nı keşfederek, hem antik hem de günümüz popülasyonlarında iyi korunmuş 347 Neandertal genine rastladı. Bu da, bu genlerin çoğunun, Afrika dışında yeni çevresel baskılarla karşılaşan modern insanlara anında faydalı olduğunu öne sürüyor.

Araştırmacılara göre, bu yararlı Neandertal genleri büyük ölçüde genomun “cilt pigmentasyonu, metabolizma ve bağışıklıkla ilgili” bölgelerinde bulunuyor.

IFL Science. 23 Mayıs 2024.

Makale: Iasi, L. N. M., Chintalapati, M., Skov, L., Bossoma Mesa, A., Hajdinjak, M., Peter, B. M., & Moorjani, P. (2024). Neandertal ancestry through time: Insights from genomes of ancient and present-day humans. bioRxiv, 2024-05.