Neandertaller ile En Son Çiftleşmemiz Levant’ta Gerçekleşmiş

60.000 yıl önce Homo sapiens ile Neandertaller arasındaki son çiftleşmenin, büyük olasılıkla Levant bölgesinde gerçekleştiği ortaya çıktı.

Atalarımız ve kuzenlerimiz Neandertaller, yüz binlerce yıl boyunca tekrar tekrar bir araya geldi ve yeni araştırmalar bu buluşmaların dünyanın tam olarak hangi bölgelerinde yaşandığını ortaya koymuş olabilir.

Önceki çalışmalar, iki insan türü arasında üç gen akışı dalgası tespit etti. İlk çiftleşme yaklaşık 250.000 ila 200.000 yıl önce gerçekleşti. İkinci buluşma ise yaklaşık 120.000 ila 100.000 yıl önce oldu. Son “ilişki” ise yaklaşık 60.000 ila 50.000 yıl önce yaşandı.

Yakın zaman önce yapılan bir çalışma, bu üç olaydan ikincisinin, hem modern insanların hem de Neandertallerin yaşadığı Zagros Dağları’nda (İran Platosu boyunca uzanan bölge) gerçekleşmiş olabileceğini ortaya koydu. En son gerçekleşen melezleşmeyi anlamak isteyen ve henüz hakem değerlendirmesinden geçmemiş yeni bir araştırmanın yazarları, 60.000 ila 50.000 yıl önce her iki soyun da yaşadığı bilinen tüm arkeolojik alanları analiz etti.

Ayrıca, o dönemde hem Homo sapiens hem de Neandertallerin büyük nüfuslarını aynı anda barındırabilecek bölgeleri belirlemek için paleoçevresel veriler incelendi. Sonuçta, modern insanlara en uygun yaşam alanlarının Güney Avrupa, Afrika’nın kuzeyi ve güneyi ile Asya’nın geniş bölgelerinde yer aldığı belirlendi.

(İlgili: Neandertaller, Bozuk Etlerdeki Kurtçuklarla Beslenmiş)

Neandertaller ise büyük olasılıkla Akdeniz ve Karadeniz kıyılarında gelişip yaşamıştı. Araştırmacılar, iki türün örtüşebileceği bölgeleri belirlerken İber Yarımadası ve Levant’ı (Doğu Akdeniz kıyılarını kapsayan bölge) üçüncü ve son çiftleşme döneminin en muhtemel sahneleri olarak tespit etti.

Araştırma yazarları, “Neandertallerin en uygun yaşam alanları, 60-50.000 yıl önce Batı Avrupa’da, özellikle de Neandertaller ile modern insanların yan yana yaşadığı İber Yarımadası’ndaydı” diye yazıyor. Bu nedenle, bugünkü İspanya ve Portekiz’i kapsayan bölgenin, iki türün çiftleşmesi için “yüksek olasılıklı bir alan” olduğunu belirtiyorlar.

Aynı dönemde, Homo sapiens grupları Afrika’dan çıkarak Levant üzerinden Avrasya’ya yayılıyordu. Doğu Akdeniz kıyılarını kapsayan bu geçit, Orta ve Geç Pleistosen boyunca Homo sapiens, Neandertaller ve diğer insan türlerinin bir arada yaşadığı adeta bir “insan türleri eritme potası”ydı.

Tüm kanıtları bir araya getiren araştırmacılar, bu iki bölgenin (İber Yarımadası ve Levant) son çiftleşme olayında türlerin büyük ölçüde örtüştüğü yerler olduğunu söylüyor. Ancak kesin bir tercih yapmaları gerektiğinde, Levant’ı “ana olası çiftleşme alanı” olarak tanımlıyorlar.

IFL Science. 4 Ağustos 2025.

Makale: Anooshe Kafash, Trine Kellberg Nielsen, Marc Grunig, Jens-Christian Svenning, Masoud Yousefi. 2025. Identifying the Levant as a potential contact and interbreeding zone for Neanderthals and modern humans. bioRxiv.