Neandertaller ile Beraber Yaşadığımız Süre 10.000 Yıla Çıktı

Yeni fosiller, modern insanların Afrika’dan geldikten kısa bir süre sonra Neandertalleri yok ettiği fikirlerine meydan okuyor.

Güney Fransa’daki bir mağarada bir çocuğun dişi ve taş aletlerin keşfi, Homo sapiens’in yaklaşık 54.000 yıl önce Batı Avrupa’da olduğunu gösteriyor.

Bu, daha önce düşünülenden birkaç bin yıl önceye denk geliyor ve iki türün uzun süreler boyunca bir arada var olabileceğini gösteriyor.

(İlgili: 2021’de İnsan Evrimi Hakkında Öğrendiğimiz 7 Yeni Bilgi)

Araştırma Science Advances dergisinde yayımlandı.

Buluntular, Prof Ludovic Slimak liderliğindeki bir ekip tarafından Rhone Vadisi’ndeki Grotte Mandrin olarak bilinen bir mağarada keşfedildi. Slimak, erken modern insanlara ait bir yerleşimin kanıtlarının olduğunu öğrendiğinde oldukça şaşırmıştı.

“Artık Homo sapiens’in beklediğimizden 12.000 yıl önce geldiğini ve bu popülasyonun daha sonra diğer Neandertal popülasyonları tarafından yerinin alındığını gösterebiliyoruz. Ve bu tam anlamıyla tüm tarih kitaplarımızı yeniden yazıyor.”

Neandertaller, 400.000 yıl kadar önce Avrupa’da ortaya çıktı. Mevcut teori, Homo sapiens’in Afrika’dan kıtaya gelmesinden kısa bir süre sonra, yani günümüzden yaklaşık 40.000 yıl önce soylarının tükendiğini öne sürüyor.

Ancak yeni keşif, türümüzün çok daha erken geldiğini ve iki türün Neandertallerin soyu tükenmeden önce 10.000 yıldan fazla bir süre boyunca Avrupa’da bir arada yaşamış olabileceğini gösteriyor.

Londra’daki Doğa Tarihi Müzesi’nden Prof Chris Stringer’e göre bu, türümüzün Neandertalleri hızla alt ettiği şeklindeki mevcut görüşe meydan okuyor.

Stringer, “Modern insanlar tarafından bir gecede devralınan bir şey değildi. Bazen Neandertaller avantajlıydı, bazen modern insanlar avantajlıydı, bu yüzden daha hassas bir dengedeydi.” diyor.

Arkeologlar, bölgede birkaç katmandan fosil kanıtı buldular. Ne kadar alçalırlarsa, zamanda o kadar geriyi görebiliyorlardı. En alttaki katmanlar, bölgeyi yaklaşık 20.000 yıl boyunca iskan eden Neandertallerin kalıntılarını ortaya çıkardı.

Ancak ekip, şaşırtıcı bir şekilde yaklaşık 54.000 yıl öncesine ait bir katmanda modern bir insan çocuğunun dişini ve Neandertallerle ilgisi olmayan bir şekilde yapılmış bazı taş aletler buldu.

Kanıtlar, bu erken insan grubunun bölgede nispeten kısa bir süre yaşadığını, belki de yaklaşık 2.000 yıl sonra sitenin boş olduğunu gösteriyor. Daha sonra Neandertaller bölgeye geri dönmüş ve yaklaşık 44.000 yıl önce modern insanlar geri gelene kadar bölgeyi birkaç bin yıl daha iskan etmişlerdi.

Prof Stringer, “Bir çeşit bir gelgit var. Modern insanlar kısa bir dönem için ortaya çıkıyor, sonra belki iklimin onları bitirdiği ve sonra Neandertallerin tekrar geri geldiği bir boşluk var.” diyor.

Bir diğer önemli bulgu, çocuğun dişiyle aynı katmanda bulunan taş aletlerin modern insanlarla ilişkilendirilmesiydi. Aynı şekilde yapılmış aletler birkaç başka yerde daha bulundu – Rhone vadisinde ve ayrıca Lübnan’da, ancak şimdiye kadar bilim insanları onları hangi insan türünün yaptığından emin değildi.

Bazı araştırmacılar, daha küçük aletlerden bazılarının ok uçları olabileceğini düşünüyor. Doğrulanırsa, bu oldukça büyük bir keşif olurdu: Yay ve oklardan oluşan gelişmiş silahları kullanan erken bir modern insan grubu, 54.000 yıl önce Neandertalleri başlangıçta bu şekilde yenmiş olabilir. Ama eğer durum buysa, bu geçici bir avantajdı çünkü Neandertaller geri geldi.

Peki türümüz, Neandertalleri hemen yok etmediyse, sonunda bize avantaj sağlayan şey neydi?

Bilim insanları tarafından birçok fikir ileri sürüldü: sanat üretme kapasitemiz, dil ve muhtemelen daha iyi bir beyin. Ama Prof Stringer bunun daha organize olmamızdan kaynaklandığına inanıyor.

“Daha iyi ağ kuruyorduk, sosyal gruplarımız daha büyüktü, bilgiyi daha iyi depoluyorduk ve bu bilgi üzerine inşa ettik.”

Prof Stringer’e göre, Neandertallerle uzun süreli bir etkileşim fikri, 2010 yılında modern insanların az miktarda Neandertal DNA’sına sahip olduğu keşfiyle örtüşüyor ve bu, iki türün melezleştiğini gösteriyor.

“Barışçıl bir şekilde partner değişimi olup olmadığını bilmiyoruz. Başka bir gruptan bir kişiyi kaçırma gib eylemler gerçekleşmiş olabilir. Hatta öksüz kalmış terk edilmiş ya da kayıp Neandertal bebeklerini evlat ediniyor olabilirlerdi.”

“Bunların hepsi olabilir. Yani henüz tam hikayeyi bilmiyoruz. Ancak daha fazla veri, daha fazla DNA, daha fazla keşifle, Neandertal döneminin sonunda gerçekte ne olduğuna dair gerçeğe daha da yaklaşacağız.”

BBC News. 10 Şubat 2022.

Makale: Ludovic Slimak et al. 2022. Modern human incursion into Neanderthal territories 54,000 years ago at Mandrin, France. Science Advances.