Neandertaller Güzel Buldukları Taşları Topluyordu

Hırvatistan’daki Krapina Mağarası’nda bulunan bir kireçtaşı parçası, 130,000 yıl önce yaşayan Neandertallerin ilginç buldukları taşları mağaraya getirdiklerini gösteriyor.

Taşın mağaraya ait olmamasından yola çıkan araştırmacılar, bunun Neandertaller tarafndan buraya getirildiğini savunuyor. F: David Frayer, University of Kansas

Uluslararası bir araştırma ekibinin, Hırvatistan’daki bir arkeolojik alanda bulduğu kahverengimsi kalker parçası, Neandertallerin 130.000 yıl önce mağaradaki diğer taşlar arasında göze çarpan taşları topladığını gösteriyor.

Çalışma ekibinden emekli antropoloji profesörü David Frayer, “Eğer yürürken bu taşı görüp alsaydık muhtemelen eve götürürdük. Oldukça ilginç bir taş.” diyor.

Keşfin önemli olduğunu belirten Frayer, çünkü Neandertallerin kendi kültürlerine sembolik nesneler ekleme kabiliyetine sahip olduklarına dair yeni bir kanıt eklediğini söylüyor.

Bu taş, 100 yıldan uzun bir süre önce Krapina Neandertal alanında bulunmuştu ve o günden beri Zagreb’teki Hırvatistan Doğa Tarihi Müzesi’nde saklanmaktaydı. Araştırmacılar son yıllarda buradan çıkan buluntuları tekrar inceledi.

Araştırma ekibinin, Krapina’dan toplanan taş üzerindeki bulguları, kısa süre önce Fransız gazetesi Comptes Rendus Palevol’da yayımlandı. Araştırmanın baş yazarı; Hırvat Doğal Tarih Müzesi’nde küratör olan Davorka Radovčić ve eş yazarı Frayer oldu.

Aynı araştırma ekibi, 2015 yılında PLOS ONE’da yayımladıkları ve büyük yankı uyandıran makalelerinde, bölgede buldukları kartal pençesinden yapılmış bir Neandertal kolyesinden bahsetmişti.

• Neandertaller Kartal Pençesinden Takı Yapmış

“İnsanlar sıklıkla Neandertalleri herhangi bir estetik duygudan yoksun olarak tanımlıyorlar fakat sadece bu mağaradan biliyoruz ki Neandertaller kartal pençeleri ve bu taş topluyordu. Diğer Neandertal bölgelerinde, araştırmacılar onların deniz kabuğu topladıklarını ve bu kabukların boyandığına işaret eden pigment kalıntıları buldu. Onların birçok kimsenin sandığı kadar büyük ve aptal yaratıklar olmadığına işaret eden birçok kanıt var.”

Krapina’daki mağaranın kumtaşından olduğunu belirten Frayer, o yüzden buldukları kireç taşı parçanın mağaradan olmadığı düşüncesinde olduklarını söylüyor. Krapina’dan toplanan 1.000’den fazla litik maddenin hiçbiri bu taşa benzemediğini aktaran Frayer, burayı kazan ilk arkeologların taşları toplamak dışında taşlar üzerine bir çalışma yapmadığını hatırlatıyor.

Kireçtaşı parçasının herhangi bir yüzeyinde kırık ya da keskinleştirme işlemine dair bir iz bulamayan araştırma ekibi, taşın Neandertaller tarafından kırılmadığını varsayıyor.

Frayer, “Bu taşta hiçbir değişiklik yapılmamış olması bize, bunun, orada bir araç olarak kullanılmaktan başka bir amaçla getirildiği anlamına geliyor.” diyor.

Frayer, Krapina buluntuları arasında, bu kireçtaşı parçasına ait bir parçaymış gibi duran üçgenimsi bir taş vardı fakat bu kırık çok daha yeni duruyordu. Belki de 1900’lü yıllardaki kazılardan çıkarılıp depoya getirilirken oluşmuş olabilir.” diyor.

Neandertaller de sembolik anlam yükleme yeteneğine sahipti

Bu taşın görünümü, içerdiği maddeler ve siyah çizgileri ile araştırmacıların da ilgisini birçok kere çekmişti. Belki de Neandertallerin bu taşı alıp mağaraya getirmesinin de nedeni buydu.

Frayer, “Sanki önemli bir taş gibi gözüküyordu. Bunun gibi başka taşlar da olup olmadığını anlamak için tüm taşları inceledik. 100 yıl boyunca mağaradan diğer toplananlarla birlikte depoda öylece durmuş. 100 yıl önceki arkeologlar sadece taş aletleri tanımlamış fakat buna dikkat etmemiş.”

Araştırmacılar, Neandertallerin bu taşı Krapina’nın birkaç kilometre kuzeyinde bulunan ve gri kireçtaşlarıyla bilinen bir alandan topladığından şüpheleniyor. Ya Neandertaller bu taşı orada bulmuştu ya da Krapinica Deresi taşı bu bölgeye yakın bir yere taşımıştı.

Frayer, bu yeni keşfin diğer buluntularla karşılaştırıldığında küçük bir keşif gibi durduğunu ancak, Neandertallerin objelere sembolik anlam atfetme yeteneğine sahip olduğunu ve onları topladığını gösterdiği için önemli olduğunu söylüyor.

Neandertaller Daha Önce Bilinmeyen Bir Yöntemle Ateş Yakıyordu

Science Daily. 17 Ocak 2017.
Makale: Davorka Radovčić, Dražen Japundžić, Ankica Oros Sršen, Jakov Radovčić, David W. Frayer. An interesting rock from Krapina. Comptes Rendus Palevol, 2016; 15 (8): 988