Neandertaller Güçlerini Çan Biçimli Göğüs Kafesine Borçlu Olabilir

Kısa ve sağlam bir vücut yapısına sahip olmak, özellikle tarihöncesi av hayvanlarını avlamak söz konusu olduğunda avantajlı olabilir.

Neandertallerin göğüs kafesinin yeni bir rekonstrüksiyonuna göre, soyu tükenmiş bu akrabalarımızın bizden çok daha kalın bir göğüs yapısına sahip olması muhtemeldi. Bu ekstra hacim, onların avlarını pusuya düşürmek ve alt etmek için gereken muazzam gücü sağlamış olabilir.

Eski hominidleri inceleyen araştırmacılar, farklı türlerin solunum ihtiyaçlarını anlamak ve nasıl yaşadıklarına dair ipuçları elde etmek için genellikle göğüs kafesi (toraks) yapılarını analiz ederler. Örneğin, modern insanların genellikle “fıçı şeklinde” bir göğüs kafesine sahip olduğu düşünülür. Bu yapı, atalarımızın avlarını uzun mesafeler boyunca kovalarken ihtiyaç duyduğu dayanıklılık koşusuna uygun bir solunum sistemine olanak tanıyordu.

Neandertaller ise genellikle “çan şeklinde” bir göğüs kafesine sahipti ve bu, daha geniş ve kalın bir vücut planı sundu. Bu kısa ve sağlam yapı, daha büyük bir solunum sistemine izin vermiş olabilir ve kısa ama yoğun enerji patlamalarını içeren farklı avlanma stratejilerine uygun hale gelmiş olabilir.

(İlgili: Hepimiz Neandertal ve Denisovalı DNA’sı Taşıyoruz)

Araştırmacılar ayrıca Neandertallerin daha geniş alt torakslarının, vücut ısısını korumalarına yardımcı olduğunu düşünüyor. Bu durum, Buzul Çağı boyunca soğuk Avrasya ortamlarına uyum sağlamak için hayati bir adaptasyondu.

Neandertal Göğüs Kafesinin Yeniden İnşası

Ancak, kaburgalar küçük ve kırılgan olduğu için, çoğu eski iskelet sağlam bir göğüs kafesine sahip değil. Bu durum, bilim insanlarının Neandertallerin gövde şekillerini anlamalarını zorlaştırıyor. Şimdiye kadar, Neandertal göğüs kafesinin en ayrıntılı rekonstrüksiyonu, günümüz İsrail’inde yaklaşık 60.000 yıl önce yaşamış “Kebara 2” adlı bir örnekten elde edildi.

Kebara 2, hipotez edilen çan şeklindeki göğüs kafesine sahip görünüyor olsa da, yeni bir çalışmanın yazarları, başka bir Neandertal’in göğüs kafesini 3B modeliyle yeniden inşa ederek bu bulguya katkıda bulunmayı amaçladı. Bu birey, Irak’ta yaklaşık 45.000 yıl önce yaşamış ve ünlü Şanidar Mağarası’na gömülmüş olan “Şanidar 3” olarak biliniyor. Şanidar Mağarası, tartışmalı “çiçekli defin” ile tanınıyor.

Tıpkı Kebara 2 gibi, Şanidar 3’ün de çan şeklinde bir göğüs kafesine sahip olduğu bulundu. Araştırmacılar, bu modeli dünya çapında 58 yetişkin erkek Homo sapiens göğüs kafesiyle karşılaştırdıklarında, iki Neandertal’in soğuk ortamlarda yaşamış antik modern insanlara oldukça benzediğini, ancak daha sıcak iklimlerde yaşamış daha yeni bireylerden farklı olduğunu gördüler.

Bu bulgu, çan şeklindeki kalın göğüs kafesinin antik soğuk ortamlarına uyum sağlamış insanlar arasında yaygın bir özellik olduğunu ve kalın yapılı vücutların dondurucu çevrelerde hayatta kalmayı kolaylaştırdığını destekliyor.

Neandertallerin Güçlü Diyaframları

Ayrıca model, Neandertallerin modern insanlardan daha büyük diyaframlara sahip olabileceğini gösteriyor. Çalışmanın yazarlarına göre, bu artan diyafram hareketi, “daha yüksek oksijen tedariki sağlayarak daha yüksek aktivite oranlarına olanak tanıyor ve bu, Homo sapiens avcı-toplayıcıları için önerilen dayanıklılık stratejisinin aksine, “patlayıcı” gücün gerekli olduğu pusu avcılığı stratejilerine uygun olabilir.”

Yani Neandertaller koşu yarışmalarında pek başarılı olmasalar da, büyük olasılıkla muazzam bir güce sahiptiler. Bu güç, aslanlar, mağara ayıları ve dev tarihöncesi filler gibi büyük avları avlamak için kullandıkları bir silah haline gelmiş olabilir.

IFL Science. 14 Aralık 2024.

Makale: López-Rey, J. M., García-Martínez, D., & Bastir, M. (2025). Shanidar 3 ‘rings the bell’: Virtual ribcage reconstruction and its implications for understanding the Neanderthal bauplan. Journal of Human Evolution, 199, 103629.