Neandertaller Dumana ve Bitkisel Toksinlere Dayanıklıydı

Modern insanların, dumandan gelen toksinlere karşı daha iyi korundukları için Neandertallerin yerine geçtiği fikri şimdi ateş altında.

Bu öneriyi ortaya koyan daha önceki bir çalışma, Leiden ve Wageningen’den bilim insanları tarafından genetik araştırmalarla reddedildi.

Ateş yakmak ve kullanmak, insanın evrimindeki en önemli yeniliklerden biri olarak kabul ediliyor. Ateş, beraberinde sıcaklık, yırtıcılara karşı korunma ve daha geniş bir diyet gibi faydalar getirdi çünkü çiğ, yenmeyen yiyeceklerin pişirilmesini mümkün kıldı. Ateş izleri iyi korunmaz, bu nedenle ateş yakma becerilerinin ne zaman geliştiği ve Neandertallerin bu becerilere uzun süredir sahip olup olmadığı net değil.

(Dumana Dayanıklılığımız Bizi Neandertallerden Üstün Kılmış Olabilir)

Çelişkili araştırma

Ateşin bir dezavantajı, insanları dumandaki zehirli maddelere maruz bırakmasıdır. 2016 yılında, modern insanların mı yoksa Neandertallerin mi dumanın ürettiği toksinleri daha iyi tolere edip edemediğine dair çelişkili iki genetik çalışma ortaya çıktı.

Bir grup bilim insanı, dumanda bulunan toksinlere duyarlı ve iki hominidde farklı olan bir reseptör proteinini (aril hidrokarbon reseptörü veya Ah reseptörü) inceledi. Neandertallerin bu toksinlere modern insanlardan bin kat daha duyarlı oldukları sonucuna vardılar.

Diğer grup, Arkeoloji Profesörü Wil Roebroeks ve moleküler biyolog / toksikolog Jac Aarts da dahil olmak üzere Leiden araştırmacılarından oluşuyordu. Araştırmacılar, 19 farklı gen üzerinde yapılan çalışmalara dayanarak tam tersi sonuca vardılar. Neandertallerin toksinlerin zararlı etkilerini nötralize eden günümüz insanlarının çoğundan daha fazla gen varyantına sahip olduğunu buldular.

Neandertallerdeki koruyucu gen varyantları, insanları bitkilerden gelen toksinlere karşı koruyan evrimsel açıdan daha eski varyantlar gibi görünüyor. Bu durum, muhtemelen bu genlerin erken hominidlerdeki varlığının evrimsel açıklaması.

Ama artık değil…

Aarts ve meslektaşları şimdi Amerikalı meslektaşları tarafından yapılan önceki araştırmayı tekrarladılar. Deneyleri için, insan biyolojisine daha iyi bir yaklaşım sağlayan yeni bir araştırma tasarımı kullandılar. Seleflerinin kullandığı fare hücreleri yerine insan hücrelerini kullandılar. Bu reseptör proteininin Neandertalleri dumandan kaynaklanan toksinlere karşı daha savunmasız hale getirdiği sonucuna varmak için hiçbir gerekçe olmadığını buldular.

Ateş ve insan biyolojisi

Tarih öncesi ateş kullanımı, Leiden Üniversitesi’nin arkeoloji araştırmasının odak alanlarından biri. Leiden’da yapılan daha önceki çalışmalar, erken hominidlerin Avrupa’da ateşe erişemeden muhtemelen binlerce yıl hayatta kaldığını göstermişti. 2018’de erken hominidler tarafından ateşin kullanıldığını ilk gösteren Leiden arkeologlarıydı. Leiden arkeologları ayrıca, avcı-toplayıcılar tarafından manzaraların şekillendirilmesinde dünya çapında ateş kullanımını haritada belirgin bir şekilde kullandı. Bu çalışma, Avustralya ve Amerika’daki doğal yangınlardaki sorunlu artış nedeniyle şu anda oldukça güncel.

Aarts ve meslektaşlarının yeni bulguları, yalnızca erken dönem hominidler hakkındaki bilgilerimizden daha geniş bir öneme sahip. Bu yayın, ilgili biyolojik bağlamlarında proteinlerin işlevinin anahtar önemini vurguluyor.

Leiden University. 27 Kasım 2020.

Makale: Aarts, J. M., Alink, G. M., Franssen, H. J., & Roebroeks, W. (2018). Evolution of hominin detoxification: Neanderthal and modern human AHR respond similarly to TCDD. bioRxiv, 445239.