Neandertaller, Deri Yüzmek için Ren Geyiği Kemikleri Kullanmış

Neandertaller, hayvanların derilerini yüzmek ve deri giysiler yapmak i̇çin ren geyiği kemiklerini yüzücü olarak kullanmış.

Fransa’daki Neandertaller, 100.000 yıldan daha uzun bir süre önce deri giysilerle ortalıkta dolaşıyor olabilir. Hayvan kalıntılarının derisini yüzmek için kullanılmış bir kemik aletin keşfi, bu soyu tükenmiş homininlerin avlarının derisini ustalıkla yüzdüğünü ve bu derileri sağlam, su geçirmez eşyalar yapmak için kullandığını düşündürüyor.

Söz konusu alet, Fransa’daki Abri du Maras alanında bulundu. Neandertallerin yaklaşık 105.000 ile 132.000 yıl önce bir dönem burayı yaz av kampı olarak kullandığı düşünülüyor. Her yıl aynı yere geri dönen bu tarihöncesi avcılar ren geyikleri ve yabani atlarla besleniyordu. Yararlı kemik parçasının da muhtemelen ren geyiği uyluk kemiğini iliğe ulaşmak için kırdıkları sırada oluştuğu tahmin ediliyor.

(İlgili: Neandertaller 80.000 Yıl Önce Ok Atmış Olabilir)

Yeni bir çalışmanın yazarları, bu kemik parçası üzerindeki kullanım aşınması izlerini analiz ederek, izlerin deri kazıma gibi aşındırıcı faaliyetlerle uyumlu olmadığını belirledi. Bunun yerine, izlerin yumuşak dokuya tekrarlayan temasla oluşan izlerle büyük ölçüde örtüştüğü görüldü.

Deneysel çalışmalar, bu aşınma deseninin en olası biçimde “deri yüzme” işlemi sırasında ortaya çıktığını gösterdi. Bu sonuç modern etnografik verilerle de destekleniyor. Örneğin Kuzey Amerika’daki Algonquian Nehiyawak ve Nakawēk toplulukları, leşlerin derisini yüzmek için işlenmemiş kemik parçalarını tercih ediyor. Çünkü bu parçalar, deriyi delmeden ya da zedelemeden deri ile et arasına kolayca sokulabiliyor ve deri bütün hâliyle çıkarılabiliyor.

Dolayısıyla en net yorum, Neandertallerin bu ren geyiği kemiği parçasını başka hayvanların derisini yüzmek için kullandığı yönünde. Araştırmacılara göre aletin son derece pürüzsüzleşmiş kenarları, uzun süreli kullanımın işareti. Bu yüzden söz konusu parça, kampın kullanıldığı mevsim boyunca pek çok av seferinde bir Neandertal avcının yanında taşıdığı bir alet setinin parçası olmuş olabilir.

Çalışma yazarları, “Bu senaryo, sadece Neandertallerin kemik malzemenin teknolojik potansiyelini anladığını ve bundan yararlandığını ima etmekle kalmıyor. Aynı zamanda, teknolojik ihtiyaçlarını önceden planlama ve başarılı bir avın ardından ortaya çıkacak işleri verimli biçimde yerine getirebilecek hafif aletleri seçme kapasitelerini de vurguluyor” diyor.

Böyle bir aletin kullanımı, Neandertallerin hayvan derilerini delmekten özellikle kaçınacak kadar özenli davrandığını da gösteriyor. Bu da muhtemelen hayvan derilerini su geçirmez deri giysiler ve çantalar üretmek için kullandıkları anlamına geliyor. İlginç biçimde, aynı alanda daha geç dönem Neandertaller tarafından yapılmış iplikler de bulundu. Bu da onların “derileri yalnızca özenle işlemediğini, aynı zamanda dayanıklı ve işlevsel deri eşyaları bir araya getirecek teknolojik imkânlara da sahip olduğunu” fikrini güçlendiriyor.

IFL Science. 5 Aralık 2025.

Makale: Doyon, L., Hernando, J.M., Moncel, MH. et al. (2025). A bone tool used by neanderthal for flaying carcasses at the Abri du Maras (France). Sci Rep.