Neandertaller Damıtma Yöntemiyle Yapıştırıcı Üretmiş

Neandertallerin aletleri yapıştırmak için kullandığı huş katranı, düşünülenden çok daha karmaşık bir teknikle elde edilmiş.

Araştırmacılar, Neandertal aletlerini yapıştırmak için kullanılan huş katranına daha yakından incelediler ve yapıştırıcıyı oluşturmak için daha önce düşünülenden çok daha karmaşık bir teknik buldular.

“Königsaue huş katranının üretim yöntemi, Neandertallerdeki kümülatif kültürü belgeliyor” başlıklı makalelerinde ekip, huş katranı oluşturmanın farklı yöntemlerini eski Neandertal aletlerinde bulunan kimyasal kalıntılarla karşılaştırdı.

(İlgili: Neandertal ‘Yapıştırıcısı’ Karmaşık Düşünceye İşaret Ediyor)

İnsan zekasının özelliklerinden biri, doğada bulunmayan maddeleri ve malzemeleri sentezleme yeteneğidir. Alet kullanımı bir zamanlar bu düşüncenin bir parçasıydı, ancak alet olarak kullanılacak malzemeleri değiştiren ve manipüle eden birkaç hayvan keşfedildiğinden, bu, akıllı davranışın daha az benzersiz bir işareti haline geldi.

Sentetik malzeme üretimi, diğer hayvanlara kıyasla bilişsel avantajımızın önemli bir yönü olmaya devam ediyor, çünkü bilinçli düşünmeyi, planlamayı ve öğrenilmiş bir süreçle ham maddeleri dönüştürmek için eylemlerimizi kavramayı gerektiriyor.

Tübingen çalışması, modern insanların bu yetenekte yalnız olmadığını ve bu zihinsel dönüm noktasına ulaşan ilk insanlar olmadığını gösteriyor. Neandertaller tarafından kullanılan huş katranı, modern insanlar tarafından bilinen herhangi bir uyarlamadan 100.000 yıl öncesine dayanıyor.

Yapışkan malzeme, alet ve silahlarda taşı kemiğe ve ahşabı bağlamak için yapışkan bir destek olarak kullanıldı, ayrıca suya dayanıklı ve organik ayrışmaya karşı dirençli olma avantajı da sağlandı.

Neandertallerin huş katranını, ya bir süreç içerisinde imal ettikleri, ya da bir yangından sonra kayalardan kazıyarak elde ettikleri tahmin ediliyor.

Araştırmacılar, Almanya’dan iki huş katranı parçasının ve Taş Devri teknikleriyle yapılmış geniş bir referans huş katranı koleksiyonunun karşılaştırmalı kimyasal analizi yoluyla, Neandertallerin bir yangından sonra huş katranını kayalardan bulmadıklarını ve en basit üretim yöntemini kullanmadıklarını keşfettiler.

Bunun yerine araştırmacılar, huş ağacı katranını yapan Neandertallerin, sentetik yapıştırıcıyı çıkarmak için adım adım oksijen kısıtlamalı yer altı ısıtma damıtma işlemiyle en verimli yöntemi kullandıklarını keşfettiler.

Araştırmacılara göre, bu karmaşıklık derecesinin kendiliğinden icat edilmiş olması pek olası değil. Tekniğin daha basit yöntemlerle başladığı ve deneylerle daha karmaşık süreçlere doğru geliştirildiği öne sürülüyor.

Huş katranına yol açan süreci test etmek için araştırmacılar, ikisi yer üstünde ve üçü yer altında olmak üzere beş farklı çıkarma tekniğini yeniden yaratarak deneysel arkeolojiyi kullandılar.

Ekip, huş ağacı katranını çıkardıktan sonra kızılötesi spektroskopi, gaz kromatografisi-kütle spektrometrisi ve mikro bilgisayarlı tomografi uygulayarak katran yapma tekniklerini antik huş ağacı katranı kalıntılarıyla analiz edip karşılaştırdı.

Ekstraksiyon sırasındaki oksijen mevcudiyeti, deneysel katranlar üzerinde net bir iz bırakarak, yer üstü yöntemlerini yer altı yöntemlerinden açıkça ayıran bir imza oluşturdu. Eski katranlar, yer altı üretim süreciyle eşleşti. Hem eski katranlar hem de yer altı deneyleri, bir miktar toprak mineral etkileşimi taşıyordu ve yer üstü tekniklerinden farklı olarak isle ilgili karbonları içermiyordu.

Yeraltı dönüştürücü tekniklerin uygulanması, yer üstü tekniklere göre daha zor, çünkü prosedür başladıktan sonra bazı unsurlar gözlemlenemez veya düzeltilemez, daha kesin bir plan prosedürü gerektirir.

Arkeolojik kanıtlar, modern insan icadı olduğu düşünülen teknolojik ilklerin çoğunun zaten Neandertaller arasında kullanımda olduğunu ortaya koyduğundan, bilişsel olarak karmaşık Neandertallere dair kanıtlar son yıllarda artıyor. Bu noktada, Neandertallerin de insan olduğunu kabul etmek, insan zekasını istisnai bir benzersizlik olarak düşünmeyi tercih eden herkesin işine yarayabilir.

Yazarlara göre, “… Neandertal huş katranı yapımı, insan evriminde bu türden belgelenmiş ilk tezahür gibi görünüyor.”

Makale: Patrick Schmidt et al. (2023). Production method of the Königsaue birch tar documents cumulative culture in Neanderthals. Archaeological and Anthropological Sciences.