Neandertal ve Denisovalı Bireylerin Kan Grupları Keşfediliyor

Bir Denisovalı ile üç Neandertal bireyin kan gruplarına dair analiz; bu türlerin popülasyonlarının evrimsel tarihi, sağlığı ve hassas noktaları hakkında yeni ipuçları açığa çıkardı.

Cleveland Doğa Tarihi Müzesi’nden bir modern insan kafatası ile bir Neandertal kafatasının karşılaştırılması. C: DrMikeBaxter/Wikipedia

Centre National de la Research Scientifique’ten (CNRS/Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi) Silvana Condemi ve Fransa Aix-Marseille Üniversitesi’nden meslektaşları, bulgularını, PLOS ONE adlı açık erişimli dergide sundular.

Neandertaller ve Denisovalılar; 300.00 yıl önceden 40.000 yıl önceye kadar Batı Avrupa’dan Sibirya’ya kadar bütün Avrasya’da yaşayan eski insanlardı. Daha önceki araştırma çabaları sayesinde bu eski bireylerin 15’i için tam genom DNA dizileri elde edilmiş ve türlerine dair anlayışların daha ileri seviyeye gitmesi sağlanmıştı. Her nasılsa, DNA’larında kodlanmış olmasına rağmen bu antik bireylerin kan grupları çok az ilgi gördü.

(Neandertallerin Nasıl Göründüğünü Nereden Biliyoruz?)

Yeni çalışmada Condemi ve meslektaşları, (100.000 yıl ila 40.000 yıl önceye tarihlenen) üç Neandertal ile bir Denisovalı bireyin daha önce dizilenmiş genomlarını incelediler; amaçları, bu bireylerin kan gruplarını tespit etmek ve sonuçları analiz etmekti. Kan gruplarını belirlemeyi sağlayan 43 farklı sistem varken araştırmacılar, kan nakli sırasındaki tıbbi çevreler tarafından sıklıkla kullanılan yedi sistem üzerinde yoğunlaştılar.

Dört bireyin kan grubunu ele alan bu analiz, bu bireylerin türleri hakkında yeni bilgiler açığa çıkardı. Örneğin bu antik bireyler, Neandertaller ve Denisovalıların Afrika kökenli olduğuna dair görüşle uyumlu kan grubu alellerine -aynı genin farklı versiyonları- sahiptiler.

Rh kan grubu sistemi (+ = Tam Rh(D) antijeni; kısmi + = Kısmi Rh(D) antijeni; – = Eksik Rh(D) antijeni), Neandertaller arasında fetüslerde ve yenidoğanlarda hemolitik hastalık riski olduğunu gösterdi ve izi Avustralya ve Papua Yeni Gine’deki modern insanlarda bulunabilecek -muhtemelen bir zamanlar Levant’ta gerçekleşmiş- melezlenmeyi açığa çıkardı. Bireylerin üçündeki bazı virüslerden korunma ile ilişkilendirilen “salgılayıcı olmayan” alelin varlığı, bu virüsler tarafından seçici bir baskı uygulandığını sezdiriyor. C: © Stéphane Mazières (photos: Douka et al. / Mafessoni et al. / Prüfer et al. / Green et al.)

Ayrıca Neandertal kan grupları ile Avustralyalı bir Aborjin’in ve Papualı bir yerlinin kan grupları arasındaki bariz genetik bağlantı, modern insanlar Güneydoğu Asya’ya göç etmeden önce gerçekleşen Neandertal-modern insan çiftleşmesine dair ihtimali de destekliyor.

Neandertal bireyler, modern insanlara kıyasla birçok alelin çeşitliliğinin az olmasının yanı sıra, fetüsleri ve yenidoğanları etkileyen hastalıklar karşısında artan hassasiyetle bağlantılı kan grubu alellerine sahiptiler. Bu veri, düşük genetik çeşitlilik ve düşük üreme başarısını Neandertallerin yok oluşuyla ilişkilendiren mevcut kanıtlar ile örtüşüyor.

Bu bulguların tümü, kan gruplarının insanların evrimsel tarihininin anlaşılması ile olan bağlantısını vurguluyor.

Çalışmanın yazarları şunları ekliyor: “Bu çalışma; evrimsel tarihlerini daha iyi anlamak ve Avrupa’daki dağılımlarını ve erken Homo sapiens ile melezlenmelerini ele alan hipotezi sağlamlaştırmak için Neandertaller ve Denisovalılardaki kan grubu sistemlerini tespit ediyor.

Neandertallerin ve Denisovalıların kan grubu sistemlerine ilişkin analiz; Afrika kökenli olduklarını, doğurganlıklarındaki zayıflığı ve virüs enfeksiyonlarına karşı hassasiyetlerinin yüksek bebek ölüm oranına yol açtığını doğruluyor.”


Public Library of Science. 28 Temmuz 2021.

Makale: Condemi, S., Mazières, S., Faux, P., Costedoat, C., Ruiz-Linares, A., Bailly, P., & Chiaroni, J. (2021). Blood groups of Neandertals and Denisova decrypted. PloS one, 16(7), e0254175.

Kocatepe Üniversitesi'nde Hukuk okuyor. Dil, tarih ve arkeoloji alanlarında kendini geliştiriyor.

You must be logged in to post a comment Login