Neandertal Davranışı Hakkında “Şaşırtıcı” İpuçları Keşfedildi

İspanya’nın Güney Pireneleri’ndeki yeni bulgular, Neandertal tarihinin az bilinen bir dönemine dair nadir ipuçları sunuyor.

İspanya’daki Güney Pirenelerin eteklerinde yer alan keşfedilmemiş bir alan, Neandertal tarihinin az bilinen bir dönemine ışık tutmakla birlikte Neandertallerin yok oluşlarının ardındaki gizemi açığa çıkarmaya çalışan arkeologlara yardımcı oluyor.

Abric Pizarro, dünya çapında 100.000 ila 65.000 yıl önceki “MIS 4” adlı döneme tarihlenen yalnızca birkaç alandan biri. Araştırmacılar bu alanda o dönemdeki Neandertal yaşam biçimi hakkında kayda değer veriler sağlayan taş aletler, hayvan kemikleri ve diğer bulgular olmak üzere binlerce kalıntı topladılar.

Bulgular Neandertallerin yaşadıkları çevreye adaptasyon geliştirebildiklerini açığa çıkardı; bu bilgi, bu ilkel insanların ağır hareket eden mağara insanları olduğu yönündeki ünlerini sarsıyor ve hayatta kalma ve avlanma becerilerine ışık tutuyor.

(İlgili: Bilinen En Eksiksiz Neandertal İskeleti Hâlâ Kazılamıyor)

Avustralya Ulusal Üniversitesi’nden arkeolog ve çalışmanın başyazarı Dr. Sofia Samper Carro’nun aktardığına göre Neandertaller, alandan ve bölgeden faydalanmanın en iyi yollarını biliyordu ve sert iklim koşullarına karşı dayanıklıydı.

“Abric Pizarro’daki şaşırtıcı bulgularımız, Neandertallerin ne kadar uyumlu olduklarını gösteriyor. Çıkardığımız hayvan kemikleri, Neandertallerin kızıl geyikleri, atları ve bizonları avladığını, bunun yanı sıra tatlı su kaplumbağalarını ve tavşanları yediklerini gösteriyor; Neandertaller, kendilerini çevreleyen faunadan başarılı şekilde faydalanıyorlardı.”

Araştırmacılara göre bu yeni bilgiler, Neandertallerin yalnızca at ve gergedan gibi büyük hayvanları avladığına dair yaygın inanışları sarsıyor.

Dr. Samper Carro, “Bulduğumuz kemikler sayesinde -ki bunlar kesik izleri taşıyorlar- Neandertallerin küçük hayvanları avlayabildiğine dair direkt kanıtımız var.” diyor.

“Alandaki kemikler çok iyi korunmuş; Neandertallerin bu hayvanları nasıl işlediği ve kestiğine dair izleri görebiliyoruz.”

“Ayrıca taş aletlere yaptığımız analiz, üretilen bu tür aletlerin çeşitliliğini kanıtlayarak Neandertallerin alandaki uygun kaynaklardan faydalanma kabiliyetini gözler önüne seriyor.

Bu kritik geçiş dönemine ışık tutmak, arkeologların onlarca yıldır araştırmacıların kafasını kurcalayan bir gizemi çözmelerine yardımcı oluyor: Neandertalleri yok oluşa iten şey neydi?

Araştırmacılara göre bu spesifik ve hakkında pek fazla şey bilinmeyen dönemden kalma Abric Pizarro gibi alanların keşfi, modern insanlar henüz bu bölgeye ulaşmamışken Neandertalerin nasıl yaşadığı hakkında bizlere bilgi veriyor ve Neandertallerin iyi bir şekilde geliştiğini gösteriyor.

Dr. Samper Carro, “Abric Pizarro’daki benzersiz alan, Neandertallerin yüz binlerce yıl boyunca dolaştıkları çevrede sergiledikleri davranışlara kısa bir bakış atmamızı sağlıyor.” diyor.

“Neandertaller, 40.000 yıl önce ortadan kayboldular. Bir anda biz modern insanlar Pireneler bölgesinde ortaya çıkıyor ve Neandertaller, yok oluyor. Fakat bundan önceki 300.000 yıl boyunca Neandertaller Avrupa’da yaşamlarını sürdürüyorlardı.

“Ne yaptıklarını çok iyi biliyorlardı. Bölgeyi ve bu bölgede uzun süre nasıl hayatta kalacaklarını biliyorlardı.”

“Bu alan hakkındaki en ilginç şeylerden biri ise Neandertallerin yalnız oldukları, zorlu koşullarda yaşadıkları ve modern insanlar gelmeden önce nasıl geliştiklerine dair bu eşsiz bilgilere sahip olmaktı.

Modern kazı teknikleri sayesinde Abric Pizarro ile yakınlardaki diğer Neandertal alanları, Neandertal davranışının anlaşılmasını sağlayacak fazlasıyla ayrıntılı veriler sağlıyor.

Dr. Samper Carro, “1 ila 2 santimetreden büyük her bir kalıntının üç boyutlu çizimini yapıyoruz. Bu, işimizi yavaşlatıyor; bu alanlardan bazılarını 20 yıldan uzun bir süredir kazıyoruz fakat bu sayede alanların eşi benzeri olmayan bir kaydı oluşuyor.” diyor.

“Taş aletlerden kemiklere ve ocaklara kadar farklı verilerin birbiri ile ne oranda bağlantılı olduğu konusu ilgimizi çekiyor. Bu titiz kazı, arkeologlara Neandertallerin nasıl yaşadığı ve bölgede ne kadar süreliğine kaldıkları gibi hususlar hakkında bilgi veriyor.

“Neandertallerin bu alanı ne zaman ve nasıl ziyaret ettiklerine dair ipuçlarını yalnızca materyallerin kendisi değil diğer materyallerle bağlantılı olarak nerede bulundukları da sağlıyor. Burada yerleşik miydiler yoksa yalnızca geçerken mi uğramışlardı?”

Australian National University. 14 Ağustos 2024.

Makale: Carro, S. C. S., Bolivar, S. V., Barbera, J. P., Westbury, E., Connor, S., Allué, E., … & Mora, R. (2024). Living on the edge: Abric Pizarro, a MIS 4 Neanderthal site in the lowermost foothills of the southeastern Pre-Pyrenees (Lleida, Iberian Peninsula). Journal of Archaeological Science, 169, 106038.