Mısırlılar 4.000 Yıl Önce Kanseri Böyle Tedavi Etmeye Çalışmış

Eski bir Mısır kafatasında kanserli lezyonları çevreleyen kesik izleri, 4.000 yıldan daha önce kanser ameliyatı yapıldığını gösteriyor.

Araştırmacılar, eski Mısırlıların 4.000 yıldan daha uzun bir süre önce kanseri cerrahi olarak tedavi etmeye çalıştıklarını keşfetti.

Yeni bir çalışmada araştırmacılar, Cambridge Üniversitesi’nin Duckworth Koleksiyonu’ndaki MÖ 2.686 ile 2.345 yılları arasına tarihlenen bir insan kafatasını analiz etti.

Kafatasında büyük bir tümörün yanı sıra 30’dan fazla daha küçük, metastatik lezyonun kanıtları vardı. Araştırmacılar, bu lezyonların muhtemelen metal alet gibi keskin bir nesne kullanılarak yapılmış kesik izleriyle çevrelendiğini keşfettiler.

(İlgili: Antik Mısır Mezarlığındaki İskeletlerde Kanser Bulundu)

Araştırmacılar, bunun, eski Mısırlıların, 30’lu yaşlarının başında bir erkek olduğuna inanılan hastayı tedavi etmek için ameliyat yapmaya çalıştıklarını gösterdiğini söylüyor.

Şimdiye kadar bilinen en eski kanser tanımı, MÖ 1.600 yıllarında Mısır’da bulunan ve yüzyıllar öncesine ait bir eserin kopyası olduğu düşünülen Edwin Smith Papirüsü’ne aitti. Metinde birçok göğüs tümörünün kroniği veriliyordu ancak bunların “hiçbir tedavisinin” bulunmadığının altı çiziliyordu.

Yazarlar, Frontiers in Medicine dergisinde yayımlanan yeni bulguların, modern tıbbın ne zaman başladığına dair anlayışımızı değiştirebileceğini söylüyor.

İspanya’daki Santiago de Compostela Üniversitesi’nden paleopatolog olan çalışmanın ortak yazarı Edgard Camarós Perez, “Bulduğumuz şey doğrudan kanserle ilgili bir cerrahi müdahalenin ilk kanıtı. Modern tıbbın başladığı yer burası” diyor.

Ekip ayrıca, öldüğünde 50 yaşında olan ve MÖ 664 ile 343 yılları arasında yaşayan bir kadının kafatasını da analiz etti. Bu kadının kafatası da Cambridge Üniversitesi Duckworth Koleksiyonu’nda muhafaza ediliyor. Adam gibi onun da kafatasında kanseri düşündüren büyük bir lezyon vardı. Ancak ekip, kafatasında keskin bir silahla yapılan saldırı gibi travmatik yaralanmaların neden olduğu iki ek lezyon daha bulunduğunu tespit etti.

Travmatik lezyonların her ikisi de iyileşmişti, bu da eski Mısır’daki tıbbın travmayı tedavi edebilecek kadar gelişmiş olduğunu ancak kanseri tedavi edemediğini gösteriyordu.

Camarós Perez, yeni bulguların, kanserin eski Mısırlıların tıbbi bilgisinde bir “sınır” olduğunu, denedikleri ancak başarılı bir şekilde tedavi edemedikleri bir şey olduğunu öne sürdüğünü söylüyor. Ancak Perez, hastaların klinik geçmişi olmadan bilim insanlarının hastaların yaşadıkları kanserin tam resmini çizemeyeceğini de sözlerine ekliyor.

Ekip, ileriye dönük olarak, insanların binlerce yıl boyunca kanserle nasıl başa çıktığı hakkında daha fazla bilgi edinmek için zamanda daha da geriye bakmak istiyor.

Camarós Perez, “Eğer 4.000 yıldan fazla bir süre önce eski Mısırlıların kanseri cerrahi düzeyde anlamaya çalıştıklarını biliyorsak, bunun binlerce yıl önce başlayan bir şeyin sadece başlangıcı olduğuna kesinlikle inanıyoruz.” diyor.

Live Science. 29 Mayıs 2024.

Makale: Tondini, T., Isidro, A., & Camarós, E. 2024. Boundaries of oncological and traumatological medical care in ancient Egypt: New palaeopathological insights from two human skulls. Frontiers in Medicine, 11, 1371645.