Mısır’daki Büyük Piramit’in Kaç Kenarı Var?

Mısır piramitleri hakkında hâlâ keşfedilecek çok şey var ama önce temel bir soruyla başlayalım: Büyük Piramit’in kaç kenarı var?

Eğer cevabınız dört ise, yanılıyorsunuz. Beş ya da üç dediyseniz, hem yanılıyorsunuz hem de biraz geometriyle ilgili kafanız karışmış olabilir.

Doğru cevap, en azından modern insanlar için, ancak 1926 yılında İngiliz Hava Kuvvetleri pilotu P. Groves’un piramidi yukarıdan fotoğraflamasıyla doğrulandı. Bu bakış açısından, piramidin yüzeylerinin aslında tam ortalarından belirgin şekilde içbükey olduğu fark edildi.

Kanagawa Üniversitesi (Japonya) Matematik ve Fizik Bölümü’nden Akio Kato, 2023 tarihli bir makalesinde şöyle açıklıyor:

“Gize’deki Büyük Piramit’in dikkat çekici bir içbükey özelliği olduğu biliniyor; dört yüzünün her biri, tabandan zirveye kadar olan orta hattı boyunca hafifçe içe çökük.”

(İlgili: Mağara İnsanları Sakallarını Nasıl Tıraş Ediyordu?)

“Başka bir deyişle, Büyük Piramit standart bir kare piramit değil, içbükey sekizgen bir piramit. Bu içbükeylik, yer seviyesinden bakıldığında fark edilemeyecek kadar belirsiz, fakat havadan bakıldığında görülebilir.”

Yerden bakıldığında görülemeyen bu içbükeyliğin, piramide daha fazla dayanıklılık ve uzun ömür kazandırdığı düşünülüyor.

Kato makalesinde şöyle yazıyor:

“Eğimli katmanlar ile güçlendirilmiş temel birlikte, piramidin uzun vadeli stabilitesi açısından gerekli; çünkü yüksek yerçekimsel basınç, depremler ve sağanak yağmurlar gibi şiddetli doğal kuvvetlere karşı dayanım sağlar. Bu da Büyük Piramit’in 4.500 yıl boyunca 500’den fazla şiddetli sağanak yağmur geçirmiş olabileceği gerçeğini destekler.”

“Stabilite açısından asıl önemli nokta şu: Bu tür doğal kuvvetlerin etkileri, eğimli katmanlı bir çekirdek ile tamamen yatay katmanlı bir çekirdek arasında oldukça farklı. Çünkü eğimli katmanlar zamanla sıkışarak daha sağlam hale gelirken, yatay katmanlar zamanla çözülüp zayıflayabilir.”

Antik Mısırlıların mühendislik konusunda ne kadar başarılı oldukları bugün hâlâ ayakta kalan piramitlerden belli. Ancak her şeyde mükemmel değillerdi. Mısır piramidinde yer alan bazı mühürlü geçitler ve odaların, zamanında yapımcılar tarafından stabil bulunmayarak terk edilmiş olması muhtemel. Bu da söz konusu fazladan yüzeylerin piramide uzun ömür kazandırmak için bilinçli bir tasarım tercihi mi, yoksa sadece şans eseri ortaya çıkan faydalı bir hata mı olduğunu belirsiz kılıyor.

IFL Science. 18 Mayıs 2025.