Mısır, Sergi Nedeniyle Hollanda Kazısını Yasakladı

Eski Mısır’ın siyahi müzisyenler üzerindeki etkisini araştıran bir sergi nedeniyle, Hollanda’daki müzenin Mısır’daki arkeolojik kazıları yasaklandı.

Hollanda’da bir müze, eski Mısır’ın siyah müzisyenler üzerindeki etkisini araştıran bir sergi nedeniyle arkeologlarının Mısır’ın önemli bir bölgesinde kazı yapmalarının yasaklandığını açıkladı.

Leiden’deki Ulusal Eski Eserler Müzesi, Mısırlı yetkililerin kendilerini, Beyoncé, Nas ve Miles Davis gibi sanatçıların eserlerini sergileyerek tarihi “tahrif etmekle” suçladığını söyledi.

Müze, argümanı “temelsiz” olarak nitelendirdi ve yasaktan duyduğu hayal kırıklığını dile getirdi.

Mısırlı yetkililer ise konu hakkında yorum yapmadı.

Ancak geçen ay Mısır medyası, serginin “Afrika-merkezli teoriyi” desteklediğini söyleyen yerel bir eski eser uzmanını kızdırdığını bildirdi.

(İlgili: Netflix, Kleopatra Tartışmasını Yeniden Ateşliyor)

Olay, Mısırlı bir milletvekilinin hükümete “Mısır medeniyetinin çarpıtılmasıyla yüzleşmek” için ne yaptığını sormasına neden oldu.

Müze ayrıca, serginin açılışından bu yana sosyal medya aracılığıyla “ırkçı veya doğası gereği saldırgan” yorumlar aldığını söyledi.

Anlaşmazlık, Mısır makamlarının Kraliçe Kleopatra’yı siyahi bir Afrikalı olarak tasvir eden yeni bir Netflix belgesel dizisini “tarihin tahrif edilmesi” olarak kınamasından sadece haftalar sonra geldi.

Eski eserler bakanlığı, Kleopatra’nın “açık ten” de dahil olmak üzere “Helenistik (Yunan) özelliklere” sahip olduğu konusunda ısrar etti.

Ulusal Eski Eserler Müzesi’ndeki (RMO) serginin adı Kemet. Söz konusu sergi, Mısır’da Hip Hop, caz, soul ve funk – Eski Mısır ve Nubia’nın 70 yılı aşkın bir süredir Afrika kökenli müzisyenler için nasıl yadsınamaz bir ilham kaynağı olduğunu göstermeyi amaçlıyor.

Sanatçılar bu sergide, eski kültürleri benimsedi ve ilgili motifleri direniş, güçlendirme ve ruhsal şifa sembolleri olarak kullandı. Beyoncé ve Rihanna’nın her ikisinin de Kraliçe Nefertiti olarak nasıl görünebileceğini gösteren fotoğraflar ve müzik videoları içeriyor. Ayrıca Kral Tutankamon’un ünlü altın maskesine dayanan modern bir Nas heykeli; Sun Ra’nın Mısır esintili birkaç kostümü; ve Nina Simone ve Fela Kuti’den Erykah Badu ve Lauryn Hill’e kadar uzanan sanatçıların şarkıları yer alıyor.

Sergi aynı zamanda eski Mısır ve Nubia hakkında bilimsel araştırmaların ortaya koyduğu sonuçlara da bakıyor ve bunların Avrupa-merkezli ve Afrika-merkezli bakış açılarıyla nasıl incelendiklerini tartışıyor.

Hollanda’daki müze, yaptığı açıklamada, Mısırlı eski eserlerden sorumlu üst düzey bir yetkilinin yakın zamanda gönderdiği bir e-postada, Kahire yakınlarındaki Sakkara nekropolünde yaklaşık 50 yıl çalıştıktan sonra artık kazı yapılmasına izin verilmediğini öğrenmenin hayal kırıklığına uğradığını söylüyor.

“Mısır makamları, bir kazı iznini feshetme hakkına sahip; ne de olsa orası onların toprağı ve mirası. Ancak müze, bu kararın altında yatan argümanın yanlış olduğunu düşünüyor.”

“Mısırlı yetkililer, şu anki sergimizin eski Mısır tarihini ‘tahrif etmekle’ ilgili olduğu sonucuna varıyor. Bu siyasi argüman, sergiden memnuniyetsizliği ifade etmek ve kazımızı yasaklamak için kullanılıyor.”

Müze, söz konusu tartışmanın “sergiyi fiilen görmemiş kişiler” tarafından yapılmasına da şaşırdığını ifade ediyor.

BBC News. 7 Haziran 2023.