Mezolitik ve Neolitik’te Deniz Seviyesinin Yükselmesinin Etkileri

Deniz seviyesindeki yükselişin, Mezolitik ve Neolitik dönemlerde Akdeniz kıyısında yaşayan toplumları nasıl etkilediğini ortaya çıktı.

Valencia ve Alicante şehirleri arasında yer alan Pego-Oliva Bataklığı Doğa Parkı çevresinde yapılan araştırma, deniz seviyesindeki yükselişin Mezolitik ve Neolitik dönemlerde Akdeniz kıyısının bu kısmında yaşayan toplumları nasıl etkilediğini ortaya çıkardı.

Araştırma sayesinde, kıyı şeridinin ve biyotopların görünümünü kökten değiştiren 9.000 ila 7.300 yıl önce kıyı ovalarında meydana gelen selin farklı aşamaları saptandı. Araştırmada son sedimantolojik çalışmalara, lagünal çökeltiler üzerinde yapılan karbon-14 tarihlemesine ve kıta sahanlığından elde edilen batimetrik verilere yer verildi. Bu bilgiler ışığında araştırmacılar, kıyı şeridinin ve kıyı lagünlerinin zaman içindeki konumunu yeniden yapılandırarak ayrıntılı bir dijital arazi modeli oluşturdu.

(İlgili: Mezolitik Dönemde İnsanlar Geyik Dişleriyle Süsleniyordu)

Gen-T Plan programının değerli araştırmacısı Javier Fernández López de Pablo ve Fransa Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi (CNRS) araştırmacısı Elodie Brisset’in katkıda bulunduğu bu çalışma, geçtiğimiz günlerde Journal of Maps dergisinde yayınlandı.

Üç Boyutlu Görüntüleme Teknikleri

Yazarlar deniz seviyesinin yükselmesinin arazi kullanımına olan etkilerini incelemek için bölgedeki arkeolojik alanlar üzerinde mekansal analiz teknikleri uyguladı. 3B görüntüleme tekniklerinin kullanılması, Mezolitik ve Neolitik dönemlerde yerleşim alanlarının yakınında meydana gelen kıyı değişimlerinin ne büyüklükte olduğunun anlaşılmasını sağladı.

Javier Fernández López de Pablo’nun söylediğine göre, Mezolitik dönemde Akdeniz yarımadasının bu kesiminde yaşayan toplumlar kıyı lagünlerini yumuşakçalar toplamak ve balık tutmak için, kıyı ovalarını ise avlanma alanı olarak sürekli kullanıyordu. UA araştırmacısı, deniz seviyesindeki yükselişin bu avcı-toplayıcı toplulukları üzerinde çarpıcı bir etkisi olduğunu söylüyor. Kıyı şeridi anakaranın içine doğru çekildikçe, kıyı ovalarının ve lagünlerin kapsamı azaldı bu da ekosistemdeki mevcut kaynakların miktarında düşüşe neden oldu.

Ayrıca araştırma, Holosen döneminde bu değişimlerin oluşumun nesiller boyunca (25 yıl) fark edilmiş olabileceğini gösteriyor. López de Pablo, “Bu alandaki kıyı şeridinin her 50 yılda bir 140 metre kadar içeriye çekildiğini tahmin ediyoruz. Bu da demek oluyor ki bu değişiklikler ortalama bir süre yaşayan bir insan tarafından fark edebiliyordu.”

Asociacion RUVID. 19 Mayıs 2022.

Makale: Brisset, E., & Fernández López de Pablo, J. (2022). Impacts of sea-level rise on prehistoric coastal communities: land use and risk perception during the Mesolithic-Neolithic transition in central Mediterranean Spain. Journal of Maps, 1-7.