Meksika’daki Oymalar, Ritüelistik Top Sahalarını Temsil Ediyor

Quiechapa antik yerleşim yerindeki doğal kaya çıkıntılarında, olası I-şekilli ritüelistik top sahalarını tasvir eden otuz oyma bulundu.

Yeni bulgulara göre bu oymalar, su ve “ritüel kan akıtma” içeren törenlerde kullanılmış olabilir. Indiana Eyalet Üniversitesi’nden Alex Elvis Badillo, güney Meksika’da bulunan yerleşimin yaklaşık 2.300 yıl öncesine dayandığını söylüyor.

Quiechapa’nın antik yerleşimindeki oymalar günümüze kadar oldukça yıpranmış olarak ulaşmış, ancak top sahasında bir sırayı gösteren bir oyma gibi birkaç tanesinde küçük özellikler tanımlanabiliyor.

(İlgili: Meksika’da 3.400 Yıllık Top Sahası Bulundu)

Indiana Eyalet Üniversitesi Dünya ve Çevre Sistemleri Bölümü’nde doçent olan araştırmacı Alex Elvis Badillo, “Top oyunları, antik Mezoamerika boyunca insanlar için büyük önem taşıyordu.” diyor.

Top sahalarının şekli zamanla değişti ve top oyununun kuralları bilinmiyor ve bu kurallar da zaman içinde değişmiş olabilir. Top oyunları en az 3.600 yıl önce oynandı, bir kauçuk top ve iki rakip taraf içeriyordu. Bu oyun, şu anda Amerika’nın Güneybatısı olan Arizona ve New Mexico’dan, Güney Amerika’daki Kolombiya’ya kadar uzanan bir bölgede oynanıyordu.

Top oyunu hakkında hala pek çok şey bilinmiyor, ancak bilim insanlarının inandığına göre dini ve törensel öneme sahip olduğu düşünülüyor.

Yeni keşfedilen oymaların tam olarak ne zaman yapıldığı belli değil. Badillo, Quiechapa yerleşiminin en az 2.300 yıl ve muhtemelen daha öncesine dayandığını ve güney Meksika’daki insanların yaklaşık 2.100 yıl önce I şeklindeki top sahalarını kullanmaya başladığını söylüyor. Badillo, “Bu oymaların MÖ 100 yıllarından sonra yapılmış olabileceğini önermek bence mantıklı, ancak tam olarak ne zaman yapıldığını söylemek zor.” diyor.

Araştırmacılar, bölgedeki iki alanda doğal kaya çıkıntılarında 30 oyma buldular. Bu, Mezoamerika’da bu tür bir top sahası temsilinin bulunduğu en yüksek yoğunluk. Badillo, en büyük oymanın 34,1 santimetre uzunluğunda, en küçüğün ise 8 cm uzunluğunda olduğunu söylüyor. Arkeoloji ekibi, oymaları (SfM) fotogrametrisini kullanarak belgeledi. Bu sistemde, oymaların farklı açılardan fotoğrafları çekildi ve oymaların sanal, üç boyutlu bir temsilini oluşturmak için görüntüleri ve bir algoritmayı kullanan bir bilgisayar programına yüklendi.

Kan akıtma ritüelleri

Oymaların ne için kullanıldığı net değil, ancak araştırmacılar eski Mezoamerikalıların onları ritüeller için kullanmış olabileceğini öne sürüyor. 16. yüzyılda İspanya’nın bölgeyi fethetmesinin ardından şimdiki Meksika’da yaşayan İspanyol rahip Juan Ruiz de Alarcón (1581-1639 arasında yaşadı), bir Mezoamerikan rahibinin insanların taştan yapılmış küçük boşluklara kan dökmelerini sağlayacak belirli ritüelleri anlatıyor. Badillo, bu boşlukların top sahası oymalarını içerebileceğini söylüyor.

Badillo, “Su ve kanın kutsal kabul edildiği ve Mezoamerikan kozmolojisinin merkezinde yer alan semboller olduğu fikri, bilimsel literatürde iyi biliniyor.” diyor.

“Quiechapa’nın arazisindeki bu hareketsiz taş oymalar, dengeyi ve tarımsal doğurganlığı korumak, önemli anları işaretlemek veya topluluk içi ve topluluklar arası bağları teşvik etmek de dahil olmak üzere birçok olası amaç için ritüel kan dökmeyi içeren son derece anlamlı ve aktif sosyal performansların bir parçası olabilir.”

Badillo, daha fazla kanıt bulunana kadar arkeologların bu oymalarda ritüellerin yapıldığından emin olamayacakları konusunda uyarıyor.

Badillo, bulguları 30 Mart – 3 Nisan tarihleri arasında Chicago’da düzenlenen Amerikan Arkeoloji Derneği (SAA) yıllık toplantısında sundu.

Live Science. 3 Mart 2022.

Makale: Badillo, A. (2022). Ballcourt Representations In Quiechapa, Oaxaca, Mexico: Ritual Offering, Fertility, And Life. Ancient Mesoamerica, 1-18. doi:10.1017/S0956536121000523