Meksika’daki Gizemli Batık, Yasadışı Bir Köle Gemisiymiş

Meksika’nın Sisal kenti yakınlarında bulunan batık bir gemi, 19. yüzyıla ait bir trajedinin sırlarını saklıyormuş.

Geminin keşfinden üç yıl sonra arkeologlar, geminin yasadışı bir köle gemisi olduğunu doğruladılar. Gemi, Mayalıların Meksika’dan zorla çıkarılmasının yasadışı hale getirilmesinden aylar sonra, 1861’de Küba’nın acımasız şeker kamışı tarlalarında köle olarak çalışmak üzere Maya esirlerini taşıyordu. Gemi yandı ve battı, düzinelerce yolcu ve mürettebatı ve bilinmeyen sayıda köleleştirilmiş Mayalı öldü.

(Meksika’daki 500 Yıllık İskeletler, Kölelere Ait Çıktı)

Ulusal Antropoloji ve Tarih Enstitüsü’ne (INAH) göre, batık gemi La Unión ilk olarak 2017 yılında Sisal’ın Yucatecan limanından 3,7 kilometre uzakta keşfedildi. Enkazın kimliği ilk başta bir muammaydı; arkeologlar, batık hakkında kendilerini bilgilendiren balıkçı Juan Diego Esquivel’in büyükbabasının onuruna gemiye “Adalio” adını verdiler.

Batık dedektifleri

Enkazı haritalamak, analiz etmek ve tanımlamak üç yıl sürdü. Arkeologlar, geminin kazanlarının ve çarklarının 1837 ile 1860 yılları arasında inşa edilen gemilere ait bir teknoloji türü olduğunu fark ettiler. Ayrıca enkazın ortasında cam şişe, seramik ve pirinç çatal bıçak parçaları buldular.

Bir sonraki adım, tarihi bir dedektif göreviydi. Araştırmacılar, o bölgede bulunacak ve enkazın tanımıyla eşleşen bir gemi bulmak için Yucatán, Baja California Sur, Küba, İspanya ve Meksika arşivlerini aradılar. La Unión bir eşleşme olduğunu kanıtladı.

Gemi, 1854’te Havana, Küba ve Meksika’daki çeşitli limanlar arasında ticarete başlayan Zangroniz Hermanos y Compañía adlı bir İspanyol şirkete aitti. Gemi resmi olarak ücretli yolcular ve tabaklanmış postlar gibi mallar taşıyordu. Ancak daha karanlık bir amacı da vardı.

La Unión, Ekim 1860’da Meksika’nın Campeche kentinde 1600’lerde İspanyollar tarafından fethedilen Orta Amerika’nın yerli halklarından 29 Maya insanını taşırken yakalandı.

İşgalin ardından Maya ve diğer yerli halklar, özellikle şeker kamışı ve kahve konusunda uzmanlaşmış olanlar olmak üzere, tarlalarda sık sık köleleştirildi. 1860’ta bulunan 29 Mayalı, 7 yaşında küçük çocukları içeriyordu.

La Unión’un kaybı

1829’da Meksika’da kölelik kaldırıldı. Mayıs 1861’de Meksika Devlet Başkanı Benito Juárez, yerli halkın başka ülkelerde satışa çıkarılması için zorla götürülmesini yasakladı. Ancak La Unión’un hikayesinin gösterdiği gibi, köle ticareti devam etti.

Arkeolog Helena Barba Meinecke, “Her köle, aracılara 25 pesoya satıldı ve Havana’da erkekler için 160 pesoya ve kadınlar için 120 pesoya kadar yeniden sattılar.” diyor.

Bu insan kaçakçılığı, yerli halklardan ağır vergiler alan ve yerli halkın tarım arazilerini ele geçiren İspanyol kökenli üst sınıflar ile yerli haklar arasındaki bir çatışma olan Kale Savaşı’larıın arka planında meydana geldi.

INAH’a göre, yakalanan Mayalı savaşçılar genellikle Küba’da köle yapılmak için satıldı. Diğer durumlarda ise, “enganchadores” olarak adlandırılan köle sahipleri, yerli köylerine seyahat ediyor ve insanlara Küba’da kendilerine ait toprakların verileceğine söz veriyorlardı. Köylüler Küba’ya vardıklarında tabii ki köleleştiriliyordu.

Tarihçiler, La Unión’un ve aynı şirkete ait olan México adlı başka bir geminin, 1855 ile 1861 arasında her ay 25 ila 30 kişiyi Küba’ya kaçırdığını tahmin ediyor.

19 Eylül 1861’de La Unión’un kazanları patlayarak gemiyi yaktı. Gemideki 80 mürettebat üyesinin yarısı ve ödeme yapan 60 yolcunun yarısı öldü. Yolcu yerine kargo olarak listelendikleri için kaç Mayalı esirinin hayatını kaybettiğini kimse bilmiyor.

Bu yangın, Meksika hükümetinin burnunun dibinde meydana gelen yasadışı insan ticaretine dikkat çekti. La Unión’un kaybından sonra, hükümet köleleştirilmiş insanların ulaşımını durdurmak için Meksika limanlarında aramaları artırdı.

Live Science. 22 Eylül 2020.