Meksika’da 1.400 Yıllık Küp Şeklinde Bir Kafatası Bulundu

Arkeologlar, İspanyol öncesi bir Mezo-Amerika alanında, 1.400 yıllık sıra dışı derecede düz tepeli bir insan kafatası keşfetti.

Meksika’daki bir Mezoamerika alanında kazı yapan arkeologlar, küp şeklinde sıra dışı bir insan kafatası keşfetti. Bu buluntu, yaklaşık 1.400 yıl önce bu bölgede insanların, “kafatası modifikasyonu” olarak bilinen özgün bir kafa şekillendirme yöntemini uyguladığına dair ilk kanıt niteliğinde.

Kafatası, Meksika’nın doğu-orta kesimindeki Tamaulipas eyaletinde yer alan Balcón de Montezuma (Montezuma Balkonu) arkeolojik alanının yakınında gün ışığına çıkarıldı. MÖ 650 ile MS 1200 arasında bölgede çeşitli Mezoamerika etnik grupları yaşamıştı. Meksika Ulusal Antropoloji ve Tarih Enstitüsü’ne (INAH) göre, MS 400 civarında burada bir köy ortaya çıktı ve zamanla iki plaza etrafında yaklaşık 90 dairesel evi kapsayacak şekilde büyüdü.

(İlgili: Arjantin’de Bulunan 700 Yıllık Garip Kafatası Bir İnsana mı Ait?)

Balcón de Montezuma’da bulunan eser ve kemiklerin yakın tarihli bir incelemesi sırasında araştırmacılar, orta yaşlı bir erkeğe ait kafatasının daha önce hiç görmedikleri bir şekle sahip olduğunu fark etti.

INAH açıklamasında biyolojik antropolog Jesús Ernesto Velasco González, bölgede daha önce yapay biçimde değiştirilmiş kafataslarının bulunduğunu, fakat bu erkeğin kafatası şeklinin benzersiz olduğunu belirtiyor.

Birçok kişi, neredeyse “uzaylı” görünümlü koni biçimli kafatası modifikasyonu uygulayan kültürlere aşina. Bu kafatası şekilleri genellikle bebeklerin başlarının kumaş şeritleri veya yumuşak dolgu malzemeleriyle “bağlanması” ve kafatasının “eğimli” bir yönde uzayacak şekilde büyümesinin teşvik edilmesiyle oluşturuluyor ve uzun bir görünüm kazanıyordu.

Balcón de Montezuma’daki değiştirilmiş kafataslarının çoğu ise, kafatasının arkasına ve/veya önüne yumuşak dolgu yerleştirilerek “dik” yönde şekillendiriliyordu; bu da kişinin daha dik ya da sivrimsi bir baş yapısına sahip olmasına yol açıyordu.

Ancak Balcón de Montezuma’dan bulunan bu erkek, “dik” modifikasyonun farklı bir türüne sahipti. Başının üst kısmı düzleştirilmişti. Bu da kafatasına, bazı uzmanların bir paralelkenar ya da eşkenar dörtgen biçimli olarak adlandırdığı küp benzeri bir görünüm veriyordu.

Bu düz tepeli kafatası şekline ait örnekler yalnızca bölge dışında (Veracruz’da ve Maya bölgesinde) görülmüş olduğundan, araştırmacılar erkeğin yerel mi yoksa yabancı mı olduğunu test etmek istedi. Ancak erkeğin kemik ve dişlerindeki kimyasal bileşim analizleri, onun bölgede doğduğunu, büyük olasılıkla yaşamı boyunca orada yaşadığını ve orada öldüğünü ortaya koydu.

Araştırmacılar, bu alışılmadık baş şeklinin henüz bilinmeyen, kültüre özgü bir anlam taşıyor olabileceğini düşünüyor. Mezoamerika’nın birçok bölgesinde, baş şekillerindeki küçük farklılıkların farklı kültürel gruplarla ilişkili olduğu biliniyor. Bu erkek coğrafi olarak başka bir yerden gelmemiş olsa da, başını şekillendiren kişilerin farklı bir kültürel grubun üyeleri olması ihtimal dahilinde.

INAH Tamaulipas Direktörü Tonantzin Silva Cárdenas’a göre, Balcón de Montezuma’daki geçmiş arkeolojik araştırmalardan elde edilen materyaller üzerine çalışmalar sürüyor. Bu çalışmaların, uzmanların alanı ve bölgedeki diğer İspanyol öncesi gruplarla olan kültürel ve tarihsel ilişkilerini daha iyi anlamasına katkı sağlaması bekleniyor.

Live Science. 6 Aralık 2025.