Marmaray Kazılarında Bulunan Binlerce Kemik İnceleniyor

Türkiye’nin tek Osteoarkeoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde sergilenen çeşitli dönemlere ait hayvan fosilleri, İstanbul’un tarihine ışık tutuyor.

İstanbul Üniversitesi Osteoarkeoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Vedat Onar, AA’ya yaptığı açıklamada, Marmaray kazılarında bulunan Roma, Bizans ve Osmanlı dönemlerine ait kemikleri görsel olarak da görebildiklerini ve doğruladıklarını anlattı.

Bu alan içinde 57 tür keşfettiklerini ve 60 binin üzerinde, yaklaşık 12 kamyon kemik incelendiklerini belirten Onar, “Kemiklerden yola çıkarak o günkü sosyal yaşam, insan hayvan ilişkisi, beslenme alışkanlıkları ve dönemin kültürel yapısını anlamaya yönelik bilgiler ortaya koymaya çalışıyoruz” dedi.

Neolitik Dönem Kemikleri

Kazılarda MÖ. 6000-6500 yıllarına ait kalıntılara ulaştıklarını ifade eden Onar, şunları söyledi:

“Sonuçlarını yeni alabildiğimiz bir malzememiz daha var ki bu Avrupa bizonunun o günkü İstanbul sınırları içerisinde yaşadığını gösteriyor. Kazı çalışması derinleştikçe 8000-8500 yıl geriye, Neolitik döneme kadar gittik. Marmara Denizi’nin göl aşamasından çıktığı bu döneme ait insan iskeletleri ve yaşam kalıntıları bulundu. İstanbul’un tarihini değiştirebilecek bulgulara ulaşıldı.”

Bizans Dönemi Kemikleri

Onar, “Koyunların tarak kemiğini kullanmışlar. Tarak kemiği aynı zamanda tekstil amaçlı kullanılmış, ‘bobin ve bız’ dediğimiz alet haline getirilmiş. Theodosius Limanı’nın çevresinde tekstil işliklerinin olduğunu görüyoruz. Muhtemelen buralarda kullanılmış bu aletler. En yoğun kemikler, at kemikleriydi. Atların, bu alana iki şekilde atıldığını gördük, ölü olarak, bir de kesilmiş olarak. Kesilmiş kemiklerin üzerinde kasaplık izlerini rahatlıkla görebiliyorsunuz. Tek hörgüçlü develere rastladık. Balık türleri de çok zengin. Deniz kaplumbağasında Caretta türlerine rastladık. Bunlar muhtemelen Theodosius Limanı çevresindeki yaşam zincirinden ziyade alandaki ticari gemilerin Akdeniz’e ticareti sonucunda getirilmiş olan kaplumbağalardı. Ayılar da vardı. Ayı oynatıcılığının yapıldığını gösteren bulgular mevcut. Alanımızda 4 boynuzlu bir koyun kalıntısı vardı ki bunun orijinali Suriye taraflarıdır. Bu kemik, limanın ticari yolunu göstermesi açısından önemli bir vesika. Yine ceylan kalıntısı çıktı enteresan bir şekilde. Bir de maymun kafatası bulduk. Pet hayvanı olarak kedi, köpek çok fazlaydı. Evcil ördekten tutun yaban ördeğine, tavuktan tutun akbabaya geniş bir yelpazede kuş türlerine rastladık. Kazılarda iki fil kalıntısını bile bulduk.”