Manisa’daki 26.000 Yıllık Ayak İzleri Yok Oluyor

Manisa’nın Salihli ilçesinde yer alan 26.000 yıllık insan ve hayvan ayak izleri, korunmadığı için yok oluyor.

Manisa’nın Salihli İlçesi, kırsal Sindel Mahallesi yakınlarında yer alan ve 26.000 yıllık olduğu düşünülen insan ve hayvan ayak izileri, koruma altına alınmadığı için tehlike altında. Sindel Mahallesi Muhtarı Bekir Üçtaş, SİT alanı ilan edip, Açık Hava Tabiat Müzesi olarak nitelendirilen bölgedeki ayak izlerini kendi imkanlarıyla korumaya çalıştığını belirterek, daha ciddi önlemler alınmasını istedi.

1969 yılında bulundu

1969 yılı yazında Maden Tetkik Arama Enstitüsü prospektörlerinden Mustafa Çelik, Demirköprü Barajı’nın batı kıyılarında insan ayak izi fosilleri buldu. Salihli’nin 30 kilometre güneybatısında, kırsal Sindel Mahallesi Divlittepe Mevkisi’nde bulunan bu tarih öncesi insan ve hayvan ayak izlerinin günümüzden 26.000 yıl öncesinden kaldığı ve Kula Yanardağı’nın çıkardığı tüflerde yer aldığı belirlendi.

Erkek, kadın, çocuk ve köpeğe ait ayak izleri

İzlerin üzerinin yine aynı yanardağdan kaynaklanan bazalt cürufu ile örtülü olduğu belirlendi. İyi korunmuş bir kül konisi eteğinde, bazalt cürufları altında uzayıp giden ayak izlerinin sayısının yüzden fazla olduğu tahmin ediliyor. Sindel’deki ayak izlerinin bir erkek, bir kadın ve bir çocuk ile tavşan ya da köpek gibi bir hayvana ait olduğu belirlendi.

Korunmayı bekliyor

75 santimetre aralıklardan oluşan ayak izleri, bu insanların koşmadan normal yürüdüklerini gösteriyor. İtalya, Fransa ve İspanya’daki diğer benzer ayak izi buluntularının hiçbirinde hayvanlara ve taşınan yüke ait izler yer almadığı, ayrıca bu fosil izlerin, birden fazla bireye ait olmaları bakımından da çok önemli olduğu biliniyor. Salihli’deki killi, ıslak çamur tabakasından oluşan ayak izlerinin, sıcak volkan küllerine maruz kalması sonucu tuğla gibi pişerek binlerce yıldır şekillerini muhafaza ettiği belirtililirken, dünyadaki önemli bir doğa müzesi olmaya aday bölge yıllardır korunmayı bekliyor.

Sadece 15 ayak izi kaldı

Bölgenin koruma altına alınması amacıyla Kültür ve Turizm Bakanlığı Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu Başkanlığı 8 Mayıs 1981 yılında bölgeyi birinci derece doğal SİT alanı ilan edip, Açık Hava Tabiat Müzesi olarak nitelendirdi. 2013 yılında dönemin Valisi Orhan Işın ile AK Parti Manisa Milletvekili Muzaffer Yurttaş, bölgede inceleme yaparak, çok değeli bir tarihi miras olduğunu ifade etti. Ancak ayak izlerinden büyük bölümü koruma altına alınmadığı için tahrip oldu. Sadece 15 ayak izi kaldı.

Kazılarak götürüldü

Sindel Muhtarı Bekir Üçtaş, bölgedeki iki, üç kilometrelik bir alanda ayak izlerine rastlandığını belirtip, “Korumak için var gücümle çalışıyorum. Ancak, buna rağmen birçoğu talan edildi. Daha önceleri birçoğu kürekle kazanlar tarafından tahrip edildi. Bazıları da kazınıp, bu kişiler tarafından götürüldü. 26 bin senedir bozulmadan gelen bu fosil ayak izlerinin korunması gerekiyor.

İzleri koruyabilmek için üzerlerini süpürge otlarıyla örtürüyorum ancak bu önlem yeterli olmuyor. İzlerin özellikleri zamanla bozuldu. Sağlam kalan 15 kadar var ama ben gelenlere sadece birini gösteriyorum. Geri kalanı kapalı tutup, açmıyorum. ’Tel örgü veya camekan içine alalım, izleri tamamen açalım’ denildi ancak yıllardır hiçbir şey yapılmadı. Türkiye için bu fosil ayak izleri aslında bir velinimet. Bu Avrupa’da olsa biz masraf edip izleri görmeye gideriz. Avrupa’da çok dile gelen bu tür şeyler biz de önemsenmiyor ve heder olup gidiyor” dedi.

Muhtar Üçtaş, daha önce bölgenin beton direkli yüksek tel örgü içine alınması, SİT alanının yakınına devamlı korumanın sağlanması için bekçi konulması, ziyaretçilerin ihtiyaçlarını karşılayacak mekanların yapılması, bölgeyi ziyarete açmak için ilgili arkeologların atanması, İzmir, Ankara ve Demirci karayolları üzerinde SİT alanını tanıtan levhaların asılması, ilgili turizm seyahat acentelerine gerekli bilgilerin verilmesi gibi öneriler ortaya atıldığını, ancak hiçbirinin yapılmadığını da söyledi.

DHA. 7 Ocak 2017.