Kleopatra’nın El Yazısının Ne Kadarı Günümüze Ulaştı?

Mısır’ın ikonik hükümdarı, krallığının yönetimine aktif olarak katılıyordu, peki buna dair elimizde herhangi bir kanıt var mı?

Kraliçe Kleopatra tarihin en yüksek profilli figürlerinden biri olmaya devam ediyor. Genellikle hem Julius Caesar hem de Marcus Antonius ile yaşadığı kurnaz ve romantik aşk ilişkileriyle hatırlanan bu Mısır kraliçesi, başlı başına başarılı bir hükümdardı ve çağının az sayıdaki kadın hükümdarlarından biriydi. O halde, bu efsanevi kadının elimizdeki tek doğrulanmış el yazması parçasının, onun gücünü bir kelimeyle simgelemesi belki de oldukça uygun.

Antik Yunancada “gerçekleştir” ya da “emrimi yerine getir” anlamına gelen “Ginesthoi” kelimesi, MÖ 33 yılında oluşturulan antik bir kraliyet kararnamesinde yer alıyor. Bu kelimenin Kleopatra’nın eliyle yazıldığı ve kararnameye bir not olarak eklendiği iddia ediliyor.

(İlgili: Mısır’ı Yöneten, Romalıların Gönlünü Çelen Kleopatra Kimdi?)

Kararname, Marcus Antonius ile yakın ilişkisi olan ünlü general ve konsül Publius Canidius Crassus olduğu düşünülen Romalı bir yetkiliye vergi muafiyeti sağlıyor (bu konuda bazı anlaşmazlıklar var). Canidius, MÖ 31 yılında Aktium Savaşı’nda geleceğin imparatoru Augustus Octavius’a karşı Antonius’un kara ordularını komuta etmiş ve daha sonra Octavius’un emriyle Mısır’da idam edilmişti.

Ancak bundan önce Canidius’un vergi ödemeden yılda 10.000 çuval buğday ihraç etmesine ve 5.000 amfora şarap ithal etmesine izin verilmişti.

“Publius Canidius ve varislerine, kendisinden vergi ya da başka herhangi bir masraf talep edilmeksizin yıllık 10.000 artabas (yani 300 ton) buğday ihracatı ve yıllık 5.000 coan amfora (yani yaklaşık 34.500 galon) şarap ithalatı izni verdik.”

Canidius’a ayrıca Mısır’da elinde bulundurduğu tüm araziler için vergi muafiyeti verildi ve bu muafiyet kiracılarını da kapsayacak şekilde genişletildi.

Bu belgeyi 2000 yılından bu yana yayınlanmış birçok makaleye dahil eden Profesör Peter van Minnen’e göre, belgenin Kleopatra’dan “yüksek rütbeli bir yetkiliye” yazılmış bir not olması gerekiyordu. Daha sonra bu belge bir mumya için papirüs sargısı olarak geri dönüştürüldü. Bu, Antik Mısır’da alışılmadık bir uygulama değildi, istenmeyen papirüsler mumyalar için düzenli olarak yeniden kullanılıyordu. Bu sayede tarihe karışacak olan belgeler, günümüze kadar ulaşarak arkeologlar için değerli birer kaynak oldu.

Minnen, belgenin niteliği göz önüne alındığında, böyle bir yetkiyi sağlayabilecek tek kişinin kraliçenin kendisi olduğunu savunuyor. Dolayısıyla elimizde bunu doğrulayacak bir isim ya da imza olmasa da, böyle bir sunum ancak Kleopatra’nın kendisinden gelmiş olabilir.

Bu yorumun tarihçiler tarafından evrensel olarak desteklenmediğini belirtmek önemli, çünkü bunun gerçekten Kleopatra’dan geldiğini doğrulamanın bir yolu yok, ancak bu teori güçlü bir olasılık olmaya devam ediyor. Eğer bu onun el yazısıysa, mesaj Kleopatra’nın sorumluluklarını ciddiye aldığını ve sadece hükümdarlık yapmadığını, aynı zamanda yönettiğini de gösteriyor.

IFL Science. 22 Eylül 2023.