Keşfedilen Antik Roma Hapishanesinde Beddualar Yazıyor!

Yunanistan’ın Korint kentinde, Roma dünyasında tespit edilen birkaç taneden biri olan bir Roma hapishanesinin kalıntıları tespit edildi: “Tanrım, onlara korkunç bir ölüm ver”

Kopenhag Üniversitesi’nde arkeolog ve doçent olan Matthew Larsen, “Tarihsel kayıtlara göre, hapishanelerin hemen hemen her Roma kasabasında, en azından forumu olanlarda bulunması gerekiyordu” diyor.

Ancak arkeolojik olarak hapishaneleri tanımlamak son derece zor. “Bir Roma hapishanesinin nasıl göründüğüne ya da nerede bulunabileceğine dair çok az kanıt var.”

Yeni tanımlanan hapishane, Roma İmparatorluğu’nun bölgeyi kontrol ettiği ve birçok insanın Hıristiyanlığa geçtiği yaklaşık 1.600 yıl öncesine dayanıyor. Larsen, hapishaneyi 1901’de yapılan bir kazının kayıtlarını, yerindeki grafitileri ve kalıntıları inceleyerek tanımladı.

(İlgili: İngiltere’de Lanet Tabletleri İçeren Süslü Bir Roma Villası Bulundu)

Hapishanenin tanımlanmasında önemli bir unsur, yerin zemininde bulunan grafitiler oldu. Bu grafitilerde, Yunanca olarak “bu kanunsuz yerde acı çekenlerin talihi bol olsun. Tanrım, bizi buraya atan kişiye merhamet gösterme” gibi ifadeler yer alıyor.

Hapishane zemini çatlaklar içerdiğinden, hapishanenin bir zamanlar başka bir yerde olup olmadığından ve zeminin burada tekrar kullanılmış olabileceğinden emin olunamıyor.

Larsen, grafitilerin tamamının çatlakların sınırları içinde yazıldığını tespit etti. Bu da zeminin yerleştirildiği sırada çatlakların zaten var olduğunu ve mahkumların dileklerini bu çatlakların içine yazdıklarını, dolayısıyla bu yerin bir hapishane olduğu fikrini desteklediğini gösteriyor.

Ek olarak, Larsen, hapishanenin doğu koridorunda “olpai” (testiler) ve lambaların kalıntılarına benzeyen buluntular tespit etti. Bu eşyalar, mahkumlara su sağlamak ve az da olsa ışık vermek için kullanılmış olabilir. Hapishanenin odalarından birinde küçük bir tuvaletin de kanıtları bulundu ve bu tuvaletin mahkumlar ya da gardiyanlar tarafından kullanılmış olabileceği düşünülüyor.

Kasvetli bir yer

Larsen, mahkumlar için koşulların son derece kötü olduğunu belirtiyor. Larsen, mahkumların yazdığı grafitilerden, “çok karanlık bir yerde oldukları ve kendilerine bir duruşma yapılmadığı” hissini aldığını söylüyor.

Bir yazıt, bir grup mahkumun bütün bir kışı hapishanede geçirdiğini ima ediyor. Bir yazıtta “Tanrı’nın annesi, bizi buraya atan ve kışı burada geçirmemize neden olan Marinos’tan intikam al” deniyor.

Larsen, “Bu yer kışın inanılmaz derecede soğuk bir yer olmalıydı” diyor.

Bazı yazıtlar, mahkumların zaman geçirmek için oyunlar oynamış olabileceğini düşündüren oyun tahtası tasvirleri içeriyor. Bazı grafitilerde ise mahkumların serbest bırakılması için dualar yer alıyor. Bir yazıtta, “Tanrı ve saf adalet, bu yerden iki kardeşi kurtar. Mesih, hem Boudis’i hem de John’u koru…” deniyor.

Başka bir yazıt, mahkumların sevgililerine atıfta bulunuyor olabilir. “Bekar erkekleri seven güzel kızların talihi üstün gelir”. Birçok yazıtta ise kendilerini hapse atanlardan intikam isteme dilekleri yer alıyor—bir yazıtta “Tanrım, onlara korkunç bir ölüm ver” deniyor.

Live Science. 11 Ağustos 2024.

Makale: Larsen, M. D. (2024). A Prison in Late Antique Corinth. Hesperia: The Journal of the American School of Classical Studies at Athens, 93(2), 337-379.