Kendini Kral İlan Eden Romalı Köle Eunus Kimdi?

Doğaüstü güçlere sahip olduğuna inanılan Eunus, bir köle isyanının lideri olarak Sicilya’nın büyük bir kısmını ele geçirip kendini kral ilan etti.

Spartacus, Üçüncü Köle Savaşı sırasında Roma Cumhuriyeti’ne karşı bir isyan başlatan efsanevi bir şahsiyet haline gelmişti. Ancak, MÖ 135-132 yıllarında gerçekleşen Birinci Köle Savaşı sırasında, Eunus ve Cleon liderliğindeki köle isyanında, Sicilya’nın geniş bölgeleri işgal edildi ve İtalya’da ve Ege Denizi’ndeki Delos’a kadar birkaç küçük isyan tetiklendi.

Eunus aslen Suriye’nin Apamea kentindendi, Enna’lı Antigenes isimli bir adamın kölesiydi.

Eunus’un ağzından ateş üfleyebilen bir kahin olarak doğaüstü güçlere sahip olduğu ve Sicilyalı Demeter ile özdeşleştirdiği tanrıça Atargatis’ten vahiyler aldığı söyleniyordu.

(Köleliğe Başkaldıran Gladyatör Spartaküs)

İkinci Pön Savaşı sonrası Kartacalıların çekilmesini fırsat bilen Romalı yatırımcılar Sicilya’dan geniş araziler satın alıp Kartacalıların arkalarında bıraktıkları köleleri acımasızca sömürmeye başladılar. Adada kurulan tarım arazisinde binlerce köle ağır çalışma koşulları altında eziliyor, çalışmayanlar ise ölüme terk ediliyordu. Bu ağır şartlar köleleri hayatta kalmak için haydutluk yapmaya itti.

MÖ 135 yılında, Enna’lı Damophilus’un arazilerinde çalışan köleler efendilerine baş kaldırıp, isyan edeceklerini önceden gördüğünü iddia eden Eunus’tan yardım istediler. Eunus, kölelerden bir ordu kurup Enna şehrine vardı. Köleler, Damophlius’u katletmeden önce eşine ve hizmetçilerine işkence yaptılar.

Enna’nın düşmesiyle isyan çabucak yayılıverdi, Eunus ise kendisini fethettikleri Sicilya topraklarının hâkimi ilan edip “Suriye Kralı Antiochus” adıyla sikke bastırdı.

Adanın güney taraflarında 5.000’den fazla köle (general rütbesine yükselecek olan) Cleon’un komutası altında kazan kaldırıp Agrigentum şehrini ele geçirdiler. Aralarına katılan yeni kölelerle birlikte sayıları (Didorus Siculus’a göre 200.000 kişi) 10.000 ila 70.000 arasında bir sayıyı buluyordu.

Praetor Lucius Hypsaeus Sicilyalı milislerden oluşan bir orduyla köle isyanını bastırmak üzere harekete geçse de ordusu isyancılar karşısında ağır bir yenilgiye uğradı. Sonradan gelen üç praetorun orduları da aynı akıbete uğradı. Aynı yılın sonlarına gelindiğinde Sicilya’nın büyük bir kısmı kölelerce yönetilmekteydi.

MÖ 133 yılında, Senato’nun görevlendirdiği Konsül Lucius Calpurnius Piso, Messana şehrini geri alıp 8.000 esiri idam ettirdi. Sonraki sene, Konsül Publius Rupulius’un Tauromenium şehrini geri alıp Enna’ya yürümesi Cleon’un ölümü ve 20.000 civarında esirin çarmıha gerilerek cezalandırılmasıyla sonuçlandı.

Tauromenium düştükten sonra Eunus bir çukurda saklanır halde bulundu ve yakalandı. Cezalandırılmak üzere Morgantina şehrine gönderilen Eunus, yargılanması dahi yapılamadan hastalanıp öldü.

Heritage Daily. 19 Temmuz 2021.