Kehribar İçinde Küçük Bir Dinozor Kafası Bulundu

Myanmar’daki 100 milyon yıllık bir kehribar içinde, oldukça küçük bir dinozora ait bozulmamış kafa bulundu!

Gagası dahil 14 milimetre uzunluğundaki bu küçük kafa, şimdiye kadar bulunan en küçük dinozorlardan birine ait. Yaklaşık 100 milyon yıldır kehribar içindeki yaratık, modern kuşlara evrilen dinozor grubuna aitti. Hayvan, muhtemelen yaşayan en küçük kuş olan arı sinek kuşu büyüklüğündeydi.

(Polenli Arıların En Eski Örneği Kehribarda Bulundu)

Myanmar’da bulunan fosil, Oculudentavis khaungraae olarak adlandırıldı. Modern kertenkeleler gibi başının yanlarında büyük göz yuvalarına sahipti ve gözlerinin gelen ışığı sınırlayan dar açıklıkları vardı. Bu durum, hayvanın gün boyunca aktif olduğuna dair güçlü bir ipucu olma özelliği taşıyor.

Oculudentavis’in üst ve alt çenesi keskin dişlerle doluydu, bu da muhtemelen böcekleri ve diğer küçük omurgasızları yiyen bir yırtıcı olduğuna işaret ediyor. Araştırmacılar, türün küçük boyutunun “ada cüceleşmesinin” bir örneği olduğunu düşünüyor, çünkü bugün Myanmar’ın bulunduğu yerde bir adada yaşıyorlardı.

(Kanada’da ‘Ölüm Meleği’ Adlı Tyrannosaurus Türü Bulundu)

Araştırmacılar, vücudun geri kalanı olmadan Oculudentavis’in diğer kuş benzeri dinozorlarla nasıl ilişkili olduğunu veya uçup uçamadığını tam olarak söyleyemiyor. Ancak bunun 150 milyon ila 120 milyon yıl önce yaşamış türler olan Archaeopteryx ve Jeholornis’e benzeyen nispeten ilkel bir kuş grubuna ait olduğunu düşünüyorlar.

Prof Jingmai O’Connor, “Çok küçük boyutlardaki hayvanlar, tüm duyu organlarının çok küçük bir kafaya nasıl sığacağı veya vücut ısısının nasıl korunacağı gibi belirli sorunlarla uğraşmak zorundadır.” diyor.

Kuş benzeri Microraptor gibi en küçük dinozorlar yüzlerce gram ağırlığındayken, arı sinek kuşu sadece 2 gram ağırlığındaydı.

Çarpıcı bulgu, küçük kuşların genellikle daha büyük olan dinozorlardan nasıl evrimleştiklerine ışık tutabilir.

Bazı yumuşak dokular da kafatası ile korunmuştu, özellikle de hayvanın dilinin kalıntıları, biyolojisine dair daha fazla bilgi verebilir.

Makale: Lida Xing, Jingmai K. O’Connor et al. 2020. Hummingbird-sized dinosaur from the Cretaceous period of Myanmar. Nature.